Κωδικός «Ερντογάν»: Η μόνιμη απειλή και η ανάγκη ριζικής αναθεώρησης στρατηγικής για Αθήνα και Λευκωσία
-Το ευρωπαϊκό χαρτί δεν αποδίδει…
Υποχρεωμένη να αναζητήσει άλλη στρατηγική και τακτική αντιμετώπισης της Τουρκίας και του Ταγίπ Ερντογάν είναι η Αθήνα και η Λευκωσία, καθώς το ευρωπαϊκό χαρτί, όπως αποδείχθηκε και στην πολυδιαφημισμένη συνάντηση της Βάρνας, αλλά και όλες οι άλλες συμβατικές μέθοδοι αντίδρασης είναι απολύτως αδύναμες για να τιθασεύσουν τον Ταγίπ Ερντογάν.
Η αντίδραση του τούρκου ηγέτη στις παραινέσεις των κ. Τουσκ και Γιούνκερ, ώστε να σταματήσει την επιθετική πολιτική εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου, να απελευθερώσει τους δύο έλληνες στρατιωτικούς και να σεβαστεί το δικαίωμα της Λευκωσίας στις έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ, απογοήτευσε όσους θεώρησαν ότι η πολιτική ανάσχεσης της Τουρκίας εξαντλείται στην έκδοση μίας, έστω και ισχυρής, απόφασης των 28 ηγετών της ΕΕ, όπως εκείνη της περασμένης εβδομάδας.
Ώρα για επανεξέταση της στρατηγικής μας έναντι της Τουρκίας
Ο κ. Ερντογάν, κραδαίνοντας το «χαρτί» του Προσφυγικού, απέρριψε όλες αυτές τις παρεμβάσεις των δύο κορυφαίων παραγόντων της ΕΕ, τόσο για τους δύο έλληνες στρατιωτικούς, οι οποίοι πλέον είναι εργαλείο άσκησης πίεσης στην Αθήνα, όσο και για την Κύπρο, καθώς ο τούρκος ηγέτης απλώς επανέλαβε τις απειλές σε ό,τι αφορά τις έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ, όπου εντέχνως προβάλλει το ζήτημα της συναπόφασης των Τουρκοκυπρίων με την Κυπριακή Δημοκρατία στα ζητήματα έρευνας και εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων.
Η Κύπρος θα προσφύγει στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ
Η Λευκωσία δεν μπορεί να ξεφύγει από την κακή παράδοση των τελευταίων ετών. Έτσι, την Παρασκευή το μεσημέρι, ανακοινώθηκε από την εκπρόσωπο του ΟΗΕ στην Κύπρο ότι στις 16 Απριλίου θα πραγματοποιηθεί συνάντηση των κ. Αναστασιάδη και Ακιντζί στη νεκρή ζώνη. Η εμπειρία των δείπνων των δύο ηγετών είναι… αρνητική για τον κύπριο Πρόεδρο, καθώς το δείπνο του Δεκεμβρίου του 2016 οδήγησε στην άνευ όρων και προϋποθέσεων έναρξη της διαδικασίας συνομιλιών, που οδήγησε στη Γενεύη και μετά στο Κραν Μοντανά…
Στην παρούσα φάση είναι τουλάχιστον απερίσκεπτο να εμπλακεί ο κ. Αναστασιάδης σε έναν νέο κύκλο συνομιλιών, υπό τις απειλές που εκτοξεύει ο Ταγίπ Ερντογάν και τις οποίες φροντίζει να μεταφέρει και να παπαγαλίζει καθημερινά η τουρκοκυπριακή ηγεσία!
Στη Λευκωσία πλέον φαίνεται ότι επιστρέφουν ιδέες που είχαν πέσει στο παρελθόν στο τραπέζι, καθώς εκτιμάται ότι εφόσον επιχειρηθεί να ακυρωθεί η ίδια η υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας με την αποστολή τουρκικού γεωτρύπανου στην περιοχή, τότε δεν υπάρχει άλλος δρόμος από την προσφυγή στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Μια επιλογή η οποία ενέχει αρκετούς κινδύνους, αλλά πρακτικά θα θέσει τις μεγάλες δυνάμεις ενώπιον των ευθυνών τους για το δικαίωμα ενός κυρίαρχου κράτους-μέλους του ΟΗΕ να ασκεί τα κυριαρχικά δικαιώματά του και να μην τίθεται βιαίως υπό την κηδεμονία ενός άλλου κράτους υπό το καθεστώς των απειλών. Εξάλλου το ΣΑ του ΟΗΕ με αρκετά ψηφίσματα και αποφάσεις του έχει ακυρώσει την προσπάθεια της Τουρκίας να αναβαθμίσει το διεθνές στάτους του ψευδοκράτους, αποδεχόμενο ότι κρατική οντότητα υφίσταται μόνο στο «πρόσωπο» της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Όμως η προσφυγή στο ΣΑ θα πρέπει να είναι καλά προετοιμασμένη, καθώς θα πρέπει να αντιμετωπισθεί από τη Λευκωσία η αναμενόμενη σύσταση για επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό από τις δυνάμεις που θα ήθελαν να διατηρήσουν ανοικτούς διαύλους με την Άγκυρα.
Και μια τέτοια παράλληλη διασύνδεση των δύο θεμάτων, του Κυπριακού και της προσφυγής για το θέμα των ερευνών, θα είναι απολύτως προβληματική καθώς ενέχει τον κίνδυνο σύνδεσης (όπως επιδιώκει η Τουρκία) της συνέχισης του ενεργειακού σχεδιασμού της Κύπρου με την πορεία και την πρόοδο των συνομιλιών για το Κυπριακό.
Ενδεικτικό πάντως των προθέσεων της Κύπρου είναι το γεγονός ότι ο νέος υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου Νίκος Χριστοδουλίδης πραγματοποίησε σειρά επισκέψεων σε όλες τις γειτονικές χώρες (Ιορδανία, Ισραήλ, Λίβανο, Αίγυπτο και φυσικά την Αθήνα), όπου ενημέρωσε για τις εξελίξεις και επιχείρησε να εξασφαλίσει την υποστήριξη των γειτονικών χωρών σε αυτήν την προσπάθεια της Άγκυρας να επιβάλει δικά της τετελεσμένα στην περιοχή…
Στην Αθήνα το κλίμα είναι απογοητευτικό, καθώς πολλές προσδοκίες είχαν στηριχθεί αρχικά στους διαύλους επικοινωνίας που νόμιζαν ότι υπήρχαν με την Άγκυρα, χωρίς να έχουν αντιληφθεί ότι ο μόνος δίαυλος επικοινωνίας είναι ο ίδιος ο Ταγίπ Ερντογάν και η μικρή ομάδα του περιβάλλοντός του, στην οποία δεν έχουν καμία απολύτως πρόσβαση.
Η κυβέρνηση προσπαθεί να κρατήσει χαμηλούς τόνους προκειμένου να μην προκαλούνται οξύτερες αντιδράσεις της Τουρκίας, ωστόσο δημιουργεί προβληματισμό η στάση του υπουργού Άμυνας Πάνου Καμμένου, καθώς η υψηλή ρητορική του και οι απειλές εναντίον της Τουρκίας ηλεκτρίζουν ακόμη περισσότερο το κλίμα.
Η υπόθεση των δύο στρατιωτικών δεν έχει γίνει ακόμη μάθημα στην κυβέρνηση
Έχασε και το εξίσου σημαντικό, το παιχνίδι της επικοινωνίας, καθώς η πρωτοβουλία των κινήσεων έχει αφεθεί στην τουρκική πλευρά, που με διαρροές κάθε φορά αυξομειώνει την ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Με τον Πάνο Καμμένο να απειλεί την Τουρκία με νέο… 1821 και το Μέγαρο Μαξίμου να στέλνει λευκές περιστερές στην άλλη πλευρά του Αιγαίου είναι προφανές ότι δεν μπορεί να ασκηθεί ουσιαστική εξωτερική πολιτική.
Ασκήσεις όπως αυτή του «Πυρπολητή» δυσκολεύουν το περιβάλλον στο οποίο επιχειρούν η κυβέρνηση και οι κ. Τσίπρας και Κοτζιάς να βρουν modus vivendi με την Τουρκία, μια υπόθεση εξαιρετικά δύσκολη, ιδιαίτερα όταν πληροφορίες αναφέρουν ότι δεν είχε ενημερωθεί όχι μόνο το ΥΠΕΞ αλλά ούτε καν το Μέγαρο Μαξίμου.
Και για την Αθήνα πλέον δεν υπάρχει άλλος δρόμος, παρά η επανεξέταση της στρατηγικής της έναντι της Τουρκίας, μακριά και έξω από τις ιδεοληψίες της… πεφωτισμένης Αριστεράς, που θεωρεί ότι η… Ελλάδα είναι αυτή που προκαλεί τα προβλήματα στις σχέσεις με την Τουρκία, αλλά και η υπέρβαση ενός νέου εθνικού διχασμού, καθώς ενώ η διαπίστωση της απειλής είναι κοινή, η αντιμετώπισή της γίνεται αντικείμενο εσωκομματικής διαμάχης…
Κωνσταντίνος Τσάκαλος