Μπράβο, Γιάνη

Υπό
JOHN GALT

Ο «καθηγητής Γιάνης» μίλησε. Θα ήταν λάθος μας να τον αγνοήσουμε, καθώς, όπως κάθε σοφός επιστήμων, έχει πάντοτε να προσθέσει έστω κι ένα λιθαράκι στην πεζή πραγματικότητα «ημών των μελωδούντων». Ως πολυπράγμων οικονομολόγος, διέγνωσε το πρόβλημα και πρότεινε τη λύση. Η τρέχουσα συγκυρία, είπε, αποτελεί τη χειρότερη απειλή από τον Εμφύλιο. Αν δεν το γνωρίζετε, μας λέει ο Γιάνης, έχουμε υποστεί τετραπλή πτώχευση, κράτος, τράπεζες, νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Όλοι, δηλαδή, οι σχετικοί με την οικονομική θεωρία παίκτες (agents).

Ξεπερνάμε ασχολίαστα την απλή ευθύνη του κάθε ταπεινού οικονομολόγου, που θα όφειλε, αν ήθελε να λύσει το πρόβλημα, να προσδιορίσει την αιτιώδη σχέση, ποιος, δηλαδή, πτώχευσε πρώτος και ποιος δεύτερος (π.χ. Δημόσιο ή τράπεζες, νοικοκυριά ή επιχειρήσεις). Έτσι κι αλλιώς, ο Γιάνης, ως σοφός ερευνητής, μόλις πρόσφατα ήρθε στη χώρα. Δεν είχε, ούτε έχει καμία σχέση με το γεγονός της πτώχευσης. Απλά λοιπόν μας διατυπώνει ευθαρσώς τη γνώμη του, που εκ των πραγμάτων δεν χωράει αμφισβήτηση. Κάπως έτσι άλλωστε θα τα έλεγε και στον κ. πρωθυπουργό, αν εκείνος είχε την τόλμη να τον συμβουλευτεί.

Το να κάνει ένας σοφός καθηγητής μία διαπίστωση δεν έχει νόημα, αν δεν συμπληρωθεί η πιστοποίηση του προβλήματος και από παρεμβάσεις οικονομικής πολιτικής. Για όσους δεν γνωρίζουν, υπενθυμίζεται ότι κάτι αντίστοιχο είχε τολμήσει ο Γιάνης, όταν το 2015 διατύπωνε τη λύση του προβλήματος της ελληνικής οικονομίας με την άγνωστη θεωρία του στο ΕΚΠΑ. Με μόνη διαφορά ότι τότε δεν είχε ακόμη ωριμάσει η σκέψη του, όπως φαίνεται από τα επτά σημεία του πολιτικού προγράμματος που ανέπτυξε πρόσφατα. Δυστυχώς για τον ίδιο, τότε δεν απευθύνθηκε στους ψηφοφόρους του Σώρρα. Οι κάπως μεγαλύτεροι στην ηλικία θα θυμούνται, σε αντιστοιχία, την περίφημη ομιλία της Παλαίστη, που εκφωνήθηκε από τα μπαλκόνια του ζαχαροπλαστείου «Ελληνικόν» στην πλατεία Κολωνακίου.

Καθώς την εβδομάδα που έρχεται, μαζί με την αναγκαστική νηστεία, θα αισιοδοξούμε ότι υπάρχει σωτηρία την ημέρα της Αναστάσεως, ας προσπαθήσουμε να αντιληφθούμε το μέγεθος του οικονομικού προγράμματος που μας εισηγείται ο «καθηγητής Γιάνης». Είναι άλλωστε μόνο επτά οι θεμελιακές παρεμβάσεις και μπορούν να τις αντιληφθούν και οι πλέον ταπεινοί.

1. Αναδιάρθρωση του χρέους: Είναι αναμφισβήτητα μία ε­ντυπωσιακή πρόταση, που δεν την έχει σκεφτεί κανένας. Δεν προτείνει «κούρεμα», προφανώς γιατί φοβάται ότι τον έχει μαγνητοφωνήσει ο Σόιμπλε, αλλά ζητά, όπως θα έλεγε κι ο ίδιος στα αγγλικά, reprofiling. Θα μας πει βέβαια κάποιος ότι η κ. Lagarde εισηγήθηκε από πέρσι τον Αύγουστο πιστωτική κάλυψη εκ μέρους των Ευρωπαίων της βεβαίας ανάγκης της χώρας σε μελλοντικά ελλείμματα στο ισοζύγιο πληρωμών, αν οι αγορές δεν το καλύπτουν. Δεν μίλησε για καθαρή έξοδο, μίλησε για καθαρή εξασφάλισή της από την Ευρωζώνη. Το ΔΝΤ, αγαπητέ Γιάνη, ζήτησε να έρθουν οι Γερμανοί και να μας εγγυηθούν τα χρέη, είτε αναδιαρθρωμένα είτε όχι. «Ποιος εγγυάται τα χρέη της Ελλάδος;», αναρωτήθηκε η κ. Lagarde, γιατί το ΔΝΤ δεν πιστεύει ότι η Ελλάδα ως χώρα της Ευρωζώνης μπορεί να τα εξασφαλίσει.

2. Μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων: Εδώ η πρωτοτυπία στην επιλογή της οικονομικής πρότασης μας ξεπερνά. Δεν πρέπει να τηρηθούν οι δεσμεύσεις του 3,5%, όχι βέβαια γιατί δεν θα το πετύχουμε, αλλά γιατί περιορίζουν σημαντικά την ικανότητα της χώρας να αναπτυχθεί. Όχι, προφανώς, με βάση την κλασική λογική, που θέλει το κράτος να δημιουργεί ανάπτυξη, αλλά με βάση την αυστηρά φιλελεύθερη, που διδάσκει ότι αν υπάρχουν δεσμεύσεις για μεγάλα δημόσια πλεονάσματα στο μέλλον, οι πολίτες γνωρίζουν ότι θα αυξηθούν οι φόροι και αποταμιεύουν σήμερα δημιουργώντας ύφεση. Για τους «πτωχούς τω πνεύματι», ο «καθηγητής Γιάνης» αναφέρεται στην κατά Ricardo ισοδυναμία.

3. Δημιουργία δημόσιας εταιρείας αναδιάρθρωσης ιδιωτικών χρεών: Εδώ τα χαλάμε λιγάκι. Είχαμε καταλάβει ότι, χωρίς εταιρεία, το Ελληνικό Δημόσιο βοήθησε τις συστημικές τράπεζες, με αυξήσεις κεφαλαίων και διαγραφή των μετοχών που τις αντιπροσώπευαν, με ένα σεβαστό ποσό (54 δισ.). Είχαμε καταλάβει ότι και η ΤτΕ και η ΕΚΤ βοήθησαν, με λογιστικές ρυθμίσεις, να εξομαλυνθούν οι όποιες διαταραχές. Είχαμε καταλάβει ότι, μέσω της εξωδικαστικής διαδικασίας, τόσο το Δημόσιο όσο και τα ασφαλιστικά ταμεία υποχρεώθηκαν να επιβαρυνθούν ασύμμετρα, ώστε να εξασφαλιστούν οι ισολογισμοί των τραπεζών. Τι μας λέει τώρα ο κ. καθηγητής; Χρειάζονται κι άλλα χρήματα οι τράπεζες για να αναδιαρθρώσουν το ιδιωτικό χρέος; Χρειάζεται και άλλη δημόσια εταιρεία; «Ακόμη δεν τον είδαμε, Γιάννη (προσοχή, με δύο «ν») τον βαφτίσαμε»; Και τα κεφάλαια αυτής της εταιρείας ποιος θα τα καλύψει;

4. Γενναία μείωση φορολογικών βαρών: Εδώ η επιστήμη αποκαλύπτεται. Το επιχείρημα είναι σαφές. Δεν φταίει ο υπουργός Γιάνης, ούτε ο καθηγητής Γιάνης, φταίει ο πρωθυπουργός που υπέγραψε ένα δυσβάστακτο Μνημόνιο. Είναι, ειλικρινά, μία εντυπωσιακά πρωτότυπη οικονομική παρέμβαση. Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι ο καθηγητής Γιάνης γίνεται και πάλι υπουργός και έπειτα από εισήγησή του μειώνονται οι φορολογικοί συντελεστές (έμμεσοι κι άμεσοι). Τι πιστεύουμε ότι θα συμβεί μετά την αύξηση των διαθέσιμων εισοδημάτων; Θα δούμε αύξηση των δαπανών ή θα τρέξουν όλοι να τα βγάλουν νομίμως στο εξωτερικό; Δεν ρωτάει ο καθηγητής Γιάνης πόσα δισ. έφυγαν, επί υπουργίας του, το πρώτο εξάμηνο του 2015;

5. Δημιουργία δημόσιου εξωτραπεζικού συστήματος πληρωμών: Εδώ ισχύει η γνωστή παροιμία «τον αράπη κι αν τον πλένεις, το σαπούνι σου χαλάς». Η αποτελεσματικότητα και η επιτυχία ενός συστήματος IOU’s, όπως μας πρότεινε άλλοτε, έχει πλέον επιβεβαιωθεί και επιστημονικά. Γίνεται στη Βενεζουέλα και, όπως ακόμη κι ένας πολιτικός μηχανικός το κατάλαβε όταν του το εξήγησαν στις Βρυξέλλες, είναι αδύνατο να εφαρμοστεί στη ζώνη του ευρώ.

6. Μετατροπή του ΤΑΙΠΕΔ και του Υπερταμείου σε αναπτυξιακή τράπεζα: Δεν είναι κακή ιδέα, ομολογουμένως. Τεχνικά στα δύο αθροίζεται όλη η επίσημη δημόσια περιουσία, πλην των μελλοντικών φορολογικών εσόδων. Αυτά δεν μας αφορούν γιατί ήδη τα έχουμε ενεχυριάσει στο πρωτογενές πλεόνασμα. Επιπρόσθετα, η διοίκηση ελέγχεται από αλλοδαπούς managers, που αποδίδουν λόγο στον ESM. Έχουν ολοκληρωτική απαλλαγή από τα όποια διοικητικά τους λάθη, ως άμεσοι διαχειριστές δημόσιου πλούτου και περιουσίας, σχεδόν δεν ελέγχονται από το ΣτΕ και, όπως πρόσφατα προέκυψε, το θετικό προϊόν των ενεργειών τους εξασφαλίζει τα δάνεια του ESM. Τώρα, πώς θα μπορούσε να μετατραπεί σε τράπεζα, με κεφάλαια 15 δισ. και υποχρεώσεις 193 δισ., μόνο ο κ. Γιάνης το γνωρίζει.

7. Σεβασμός της μισθωτής εργασίας και της δημιουργικής επιχειρηματικότητας: Η αποθέωση της ισοπολιτείας, της δημοκρατίας και της αειφόρου ανάπτυξης. Όσοι μέχρι σήμερα διαπραγματεύτηκαν την εργασία τους, με ανισότητα και αναξιοπρέπεια, ας σηκώσουν το κεφάλι. Η νέα διακυβέρνηση και ο νέος καπιταλισμός θα ανατάξει τα δικαιώματα καλύτερα από τις συμφωνίες της κ. υπουργού Εργασίας.

Όσοι εκπροσωπούν τη δημιουργική και όχι την κρατικοδίαιτη επιχειρηματικότητα, για παράδειγμα η Beat, ήρθε η στιγμή που περίμεναν. Ο κ. καθηγητής γνωρίζει με ποιον τρόπο θα καταργηθεί η πάλη των τάξεων.

Τελειώνουμε με την ευχή για καλό Πάσχα. Και σε όσους περίμεναν με αγωνία το οικονομικό πρόγραμμα του «ΜέΡΑ25» μπορούμε με βεβαιότητα πλέον να πούμε: «ΜάΠα25 το καρπούζι».