Τουρκική επιθετικότητα και γεωπολιτικές εξελίξεις στην περιοχή
Γράφει ο
ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΝΕΑΡΧΟΥ
Πρέσβυς ε.τ.
Ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε στην αρχή της εβδομάδος, στην Κωνσταντινούπολη, ότι το γεωτρύπανο που αγόρασε η Άγκυρα από τη Ν. Κορέα θα κατευθυνθεί προσεχώς για έρευνες προς την Κυπριακή ΑΟΖ. Η δήλωσή του ήρθε την επαύριον των χαιρετισμών που έστειλε προς τους «αδελφούς» της Δυτικής Θράκης και των Τουρκικών προκλήσεων στο Καστελλόριζο. Ακολούθησε επίσης τις ανακοινώσεις της Τουρκικής κυβερνήσεως ότι το γνωστό «Πίρι Ρέις», το ερευνητικό σκάφος που είχε πυροδοτήσει τη μεγάλη Ελληνο-Τουρκική κρίση του 1987, θα βγει πάλι στο κέντρο του Αιγαίου για να διεξαγάγει «επιστημονικές έρευνες» ανήμερα της εθνικής εορτής της 25ης Μαρτίου.
Οι Τουρκικές προκλήσεις δεν έχουν τελειωμό και εντάσσονται σ’ ένα καλά μελετημένο σχέδιο εντάσεως στις Ελληνο-Τουρκικές σχέσεις, που φτάνει στα όρια ενός ασύμμετρου υβριδικού πολέμου κατά της Ελλάδος. Η Άγκυρα δεν αποκρύπτει τους στόχους της. Αντιθέτως τους διακηρύσσει, επιδιώκοντας να δημιουργήσει, με την προπαγάνδα, κλίμα διεθνούς ανοχής. Προβάλλει τις επεκτατικές της κινήσεις ως δήθεν νόμιμες ενέργειες για να υπερασπίσει τα «δικαιώματά της» στην ΑΟΖ της Κύπρου και της Ελλάδος. Ειδικότερα για την ΑΟΖ της Κύπρου συνδέει την επαπειλούμενη αποστολή γεωτρύπανου με τις «μονομερείς» δήθεν πρωτοβουλίες της Ελληνικής πλευράς, που παραγνωρίζουν τα «δικαιώματα» του Τουρκοκυπριακού ψευδοκράτους.
Ο ενεργειακός πλούτος, όπως υποστηρίζει, πρέπει να «μοιρασθεί» μεταξύ των δύο πλευρών, με κριτήριο τον πληθυσμό της κάθε πλευράς. Για τη διεξαγωγή των ερευνών και των γεωτρήσεων πρέπει, στο πνεύμα αυτό, να συσταθεί κοινή διακοινοτική επιτροπή ή σε διαφορετική περίπτωση να παγώσει οποιοσδήποτε σχεδιασμός για την αξιοποίηση του ενεργειακού πλούτου μέχρι τη «λύση» του Κυπριακού. Με την παρεμβολή αυτή η Άγκυρα επιχειρεί να εκβιάσει την Ελληνική πλευρά προκειμένου να αποδεχθεί ως προαπαιτούμενο για την επανάληψη των διακοινοτικών συνομιλιών τη συζήτηση του θέματος των υδρογονανθράκων ως δήθεν διακοινοτικού θέματος.
Μέχρι τώρα, η Άγκυρα είχε θέσει ως προαπαιτούμενα για την κατάληξη σε «λύση» όχι μόνο την αποδοχή δύο ισοτίμων κρατών, με αναγνώριση και νομιμοποίηση του ψευδοκράτους, αλλά επίσης την αποδοχή από την Ελληνική πλευρά νέων εγγυήσεων, που να περιλαμβάνουν την Τουρκία και την παρουσία Τουρκικού στρατού στο διηνεκές και μετά τη «λύση». Η Άγκυρα έρχεται τώρα να προσθέσει στα προαπαιτούμενα και το θέμα του φυσικού αερίου, απειλώντας την Ελληνική πλευρά με Αττίλα ΙΙΙ και τετελεσμένα γεγονότα.
Η προβολή των «δικαιωμάτων» των Τουρκοκυπρίων δεν εξαντλεί τις Τουρκικές διεκδικήσεις. Η Άγκυρα προβάλλει και στην περίπτωση της Κύπρου τις γνωστές θεωρίες της ότι τα νησιά δεν έχουν ή έχουν περιορισμένη υφαλοκρηπίδα ή ΑΟΖ. Με το επιχείρημα αυτό διεκδικεί για δικό της λογαριασμό ένα πολύ μεγάλο μέρος της Κυπριακής ΑΟΖ και στα Δυτικά και στα Ανατολικά της Κύπρου. Με λίγα λόγια, η Άγκυρα δεν επιδιώκει μόνο μέσα από τη δήθεν «λύση» να θέσει υπό τον γεωπολιτικό της έλεγχο ολόκληρη την Κύπρο. Θέλει επίσης να αρπάξει το φυσικό της αέριο, να εγγράψει υποθήκες για παρόμοια «δικαιώματα» και «συνεκμετάλλευση» στην ΑΟΖ της Ελλάδος και να διεμβολίσει τις στρατηγικές συμμαχίες της Ελλάδος και της Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο.
Το γεγονός ότι τα πράγματα έφτασαν σήμερα στο σημείο αυτό δεν είναι άσχετο με την απαράδεκτη πολιτική που ακολουθήθηκε στο Κυπριακό, μετά την απόρριψη του σχεδίου Ανάν και την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004. Φέρουν γι’ αυτό τεράστιες ευθύνες τόσο το κυβερνών κόμμα, ΔΗΣΥ, όσο και το κόμμα της αξιωματικής αντιπολιτεύσεως, το ΑΚΕΛ. Το τελευταίο, ακολουθώντας μια απίστευτη ενδοτική πολιτική, με άλλοθι την «προσέγγιση» με τους Τουρκοκυπρίους, έφτασε στο σημείο να παραγνωρίζει ότι οι Τουρκοκύπριοι, με ελάχιστες εξαιρέσεις, ταυτίζονται πλήρως με τον Τουρκικό Αττίλα και τις πολιτικές του. Ταυτίζονται και σήμερα με τις επιθετικές του πολιτικές στην Κυπριακή ΑΟΖ.
Η «επιτυχής», προς το παρόν, παρέμβαση της Άγκυρας στο οικόπεδο 3 ενισχύει την αυτοπεποίθησή της ότι είναι σε θέση να υπαγορεύσει πολιτικές και να δημιουργήσει τετελεσμένα γεγονότα. Η θέση της Κύπρου είναι, στην πραγματικότητα, πολύ πιο ισχυρή απ’ ό,τι φαίνεται. Έχει στο πλευρό της ισχυρούς συμμάχους, που δεν έχουν κανένα συμφέρον να επιτρέψουν στην Άγκυρα να κατακτήσει νίκες, να θέσει υπό τον έλεγχό της το αεροπλανοφόρο Κύπρος και να θέσει όρους και προϋποθέσεις για την αξιοποίηση του ενεργειακού πλούτου της Ανατολικής Μεσογείου.
Προϋπόθεση γι’ αυτό είναι η στερεότητα και η συνοχή του εσωτερικού μετώπου, μέσα στο οποίο ασκούν, δυστυχώς, επιρροή δυνάμεις που δεν θέλουν ακόμη να καταλάβουν τίποτε και επιμένουν σε χρεοκοπημένες πολιτικές για δήθεν «λύση», ενώ είναι προφανέστατο ότι δεν υπάρχουν οι αναγκαίες προϋποθέσεις γι’ αυτό. Μέσα στο εσωτερικό μέτωπο ασκεί επίσης έντονη επιρροή στις ηγεσίες των δύο κομμάτων που αναφέρθηκαν ο Βρετανικός παράγων. Ο τελευταίος είναι διαχρονικός σύμμαχος της Άγκυρας και προεξάρχει στις ξένες πιέσεις για επιστροφή στις διακοινοτικές συνομιλίες. Ποιες συνομιλίες, όταν η Άγκυρα παρεμβαίνει ωμά και εκβιάζει απροκάλυπτα την Ελληνική πλευρά να υποχωρήσει και στο θέμα του φυσικού αερίου;
Η υλοποίηση της Τουρκικής απειλής και η ενδεχόμενη αποστολή του Τουρκικού γεωτρύπανου στην Κυπριακή ΑΟΖ μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης μιας γενικότερης Ελληνο-Τουρκικής κρίσεως, όπως και η αποστολή του «Πίρι Ρέις» στο κεντρικό Αιγαίο. Σε κάθε περίπτωση, οι Τουρκικές αυτές προκλήσεις είναι σαφή μηνύματα προς την Ελληνική πλευρά ότι οι πολιτικές του ενδοτισμού και του κατευνασμού, που ακολουθήθηκαν κατά τις τελευταίες δεκαετίες, έφεραν μόνο κλιμάκωση των Τουρκικών διεκδικήσεων. Είναι επιτακτική ανάγκη σήμερα να ενισχυθούν οι αμυντικές δυνατότητες και οι στρατηγικές συμμαχίες της Ελλάδος και της Κύπρου και το αγωνιστικό φρόνημα του λαού.
Η έπαρση του Ερντογάν μετά το Αφρίν μπορεί να τον οδηγήσει σε επικίνδυνες πρωτοβουλίες. Πολύ περισσότερο όταν διαβλέπει τους κινδύνους που εγκυμονούν και για τον ίδιο οι περαιτέρω εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Η κατάσταση είναι ακόμη ασταθής και αβέβαιη. Το σημαντικότερο είναι να αποφευχθεί μια μετωπική σύγκρουση των δύο μεγάλων στη Συρία, με αφορμή μια πολύ ενδεχόμενη πυραυλική Αμερικανική επίθεση κατά της Δαμασκού, με πρόσχημα τις γνωστές τετριμμένες κατηγορίες για δήθεν χρήση απ’ αυτήν χημικών όπλων.
Η πραγματική αιτία για την Αμερικανική πλευρά είναι η Ρωσική νίκη στη Συρία, την οποία δεν θέλει να αποδεχθεί και επιδιώκει να την περιορίσει. Ο Κουρδικός παράγων είναι καθοριστικής σημασίας για την Αμερικανική παρουσία και επιρροή, στην Ανατολική ιδίως Συρία, πέρα από τον Ευφράτη, και στο Ιράκ. Η σημασία αυτή είναι η ανταγωνιστική με την Άγκυρα, εκτός και συμφωνηθεί με κρυφό παζάρι ένα modus vivendi, με ανταλλάγματα. Ελλάδα και Κύπρος πρέπει να επαγρυπνούν για να αποτρέψουν ένα τέτοιο ενδεχόμενο σε βάρος τους.
Φωτο: dw.com/Reuters/K. Ashawi