Η απειλή θερμού επεισοδίου και ο υβριδικός πόλεμος
Για πρώτη φορά φαίνεται ότι ο διεθνής παράγοντας δεν μπορεί να λειτουργήσει ανασταλτικά στην τουρκική επιθετικότητα
Η Ελλάδα και η Κύπρος απέναντι στην ασύμμετρη απειλή της Ερντογανικής Τουρκίας
Ασύμμετρη απειλή αποτελεί πλέον για την Ελλάδα και την Κύπρο η Τουρκία του Ταγίπ Ερντογάν, καθώς για πρώτη φορά φαίνεται ότι ο διεθνής παράγοντας δεν μπορεί να λειτουργήσει ανασταλτικά στην τουρκική επιθετικότητα, τα εργαλεία που μέχρι τώρα χρησιμοποιούσε η Αθήνα για τη συγκράτηση και τον κατευνασμό της Τουρκίας είναι αναποτελεσματικά και η Αθήνα δείχνει ανέτοιμη να αντιμετωπίσει όχι μόνο μικρής έκτασης θερμά επεισόδια, αλλά και έναν υβριδικό πόλεμο, στοιχεία του οποίου δοκιμάζει η Άγκυρα έναντι της χώρας μας.
Η αιχμαλωσία των δύο ελλήνων στρατιωτικών στον Έβρο μπορεί να προκάλεσε σοκ στην ελληνική κοινή γνώμη αλλά αποτελεί ένα νέο στοιχείο των υβριδικών επιχειρήσεων εναντίον της χώρας μας, όπου δοκιμάζονται οι αντοχές της κυβέρνησης αλλά και μετριούνται οι αντιδράσεις της κοινής γνώμης. Και το σοκ φυσικά είναι ακόμη μεγαλύτερο όταν διαπιστώνεται, παρά τα όσα λέγονται δημοσίως είτε για παρέμβαση Μέρκελ είτε για παρέμβαση της Ουάσινγκτον (καμία από τις δύο παρεμβάσεις δεν έχει επιβεβαιωθεί επισήμως), ότι η Ελλάδα και οι έλληνες στρατιωτικοί δεν έχουν καν την κάλυψη που θα προσέφερε σε άλλες περιπτώσεις η ιδιότητα του μέλους των Ενόπλων Δυνάμεων μιας ευρωπαϊκής χώρας-μέλους του ΝΑΤΟ.
Ο κ. Ερντογάν, ανεξάρτητα από το πόσο θα τραβήξει το σκοινί με τους δύο στρατιωτικούς, έχει ήδη δείξει ότι δεν θα διστάσει να χρησιμοποιήσει όποιο χαρτί έχει στη διάθεσή του προκειμένου να εκβιάσει, να διαπραγματευτεί, να παζαρέψει, να απειλήσει…
Και είναι εντυπωσιακό ότι υπό τον φόβο για το πώς ενδεχομένως θα… αντιδράσει η «ανεξάρτητη» τουρκική Δικαιοσύνη η Αθήνα απέφυγε να θέσει στις προϋποθέσεις για την πραγματοποίηση της Συνάντησης Κορυφής ΕΕ – Τουρκίας στη Βάρνα την έγερση του θέματος και την απαίτηση για άμεση απελευθέρωση των δύο ελλήνων στρατιωτικών.
Με δηλώσεις και εκτόξευση απειλών, στοχευμένα δημοσιεύματα αλλά και με κινήσεις όπως αυτές του εμβολισμού του σκάφους του Λιμενικού και τις επιδεικτικές παραβιάσεις των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας και της Κύπρου η Τουρκία δοκιμάζει στοιχεία υβριδικού πολέμου εναντίον της χώρας μας.
Δεν υπάρχουν θαλάσσια σύνορα στο Αιγαίο και ορισμένοι σχηματισμοί είναι αμφισβητούμενης κυριαρχίας, εννοώντας νησιά και βραχονησίδες.
Ενώ οι δύο στρατιωτικοί αποτελούν εργαλείο πλέον στα χέρια του Ερντογάν, η απειλή που εκτόξευσε ο κ. Ερντογάν ήταν σαφής: «Δεν επιτρέψαμε τυχοδιωκτισμούς, σε Αιγαίο και Κύπρο, όσων νόμισαν ότι θα εκμεταλλευθούν ότι η Τουρκία είχε στραμμένη την προσοχή της σε άλλο μέτωπο… Και η αντίδρασή μας στις μονομερείς έρευνες στην Κύπρο, παρά τη διαφωνία μας, να γίνει μάθημα…». Και για να μην υπάρχουν παρερμηνείες επανήλθε την Τετάρτη ο κ. Τσαβούσογλου, δηλώνοντας στην Εθνοσυνέλευση ότι δεν υπάρχουν θαλάσσια σύνορα στο Αιγαίο και ορισμένοι σχηματισμοί είναι αμφισβητούμενης κυριαρχίας, εννοώντας νησιά και βραχονησίδες.
Ο κ. Ερντογάν αναφερόμενος στο Αιγαίο ουσιαστικά παραδέχεται ότι ο εμβολισμός του σκάφους του Ελληνικού Λιμενικού έγινε προσχεδιασμένα για να αντιμετωπισθεί ο τυχοδιωκτισμός της Αθήνας – ως τέτοιον εκλαμβάνει, προφανώς, τις δηλώσεις περί ελληνικότητας των Ιμίων. Αυτό που έχει σημασία όμως είναι ότι τελικά ο τσαμπουκάς του Ταγίπ Ερντογάν πέρασε και έτσι η αποκατάσταση της… τάξης στο Αιγαίο έγινε με την αποχώρηση όλων των σκαφών του Λιμενικού, ελληνικού και τουρκικού, από τις ελληνικές βραχονησίδες, με τρόπο που δίνεται λανθασμένα η εντύπωση περί ντε φάκτο αποδοχής του γκριζαρίσματος των βραχονησίδων.
Σε ό,τι αφορά την Κύπρο, ο κ. Ερντογάν βλέπει με ανησυχία την Τουρκία να μένει έξω από το ενεργειακό παιγνίδι στη Μεσόγειο και τις καταιγιστικές εξελίξεις τόσο στις έρευνες υδρογονανθράκων όσο και στην τοποθέτηση μεγάλων πολυεθνικών κολοσσών σε χώρες όπως η Κύπρος, η Αίγυπτος και το Ισραήλ, που κάθε άλλο παρά φιλικές και αγαθές σχέσεις έχουν με την Τουρκία.
Σε δύο επίπεδα…
Ο πιο ευάλωτος παίκτης είναι η Κύπρος και εκεί στρέφει τα πυρά του.
Ο κ. Ερντογάν θα κινηθεί σε δύο επίπεδα: Όταν έχει απέναντί του εύκολους αντιπάλους (όπως η ιταλική ΕΝΙ) δεν θα διστάσει να απειλήσει ευθέως, όπως έκανε άλλωστε και στο οικόπεδο 3 της Κυπριακής ΑΟΖ. Όταν οι αντίπαλοι είναι άλλου επιπέδου (όπως η αμερικανική EXXONMOBIL και η γαλλική TOTAL) τότε θα επιδίδεται σε παρενοχλήσεις και σε πολιτικές παρεμβάσεις.
Το μεγάλο όπλο του είναι η επιχείρηση πραγματοποίησης γεωτρήσεων με τουρκικό γεωτρύπανο εντός της κυπριακής ΑΟΖ, σε μια κίνηση που εφόσον γίνει σε οικόπεδο που δεν έχει παραχωρηθεί σε κάποια ξένη εταιρεία, δεν θα πλήξει συμφέροντα ξένων κυβερνήσεων και πολυεθνικών κολοσσών και θα βρεθεί μόνη της η Κύπρος να αντιμετωπίσει μια βίαιη επιβολή τετελεσμένων και παραβίαση της κυριαρχίας της.
Παράλληλα ο κ. Ερντογάν ενεργοποιεί ένα ακόμη όπλο, το οποίο ακούγεται ευχάριστα στα αφτιά της διεθνούς κοινότητας: Να συνεχισθεί το ενεργειακό πρόγραμμα της Κύπρου σε συνεταιρισμό με το ψευδοκράτος ή, διαφορετικά, να ανασταλεί το πρόγραμμα μέχρις ότου λυθεί το Κυπριακό.
Είναι ο παλιότερος σχεδιασμός της Τουρκίας για εμπλοκή του φυσικού αερίου στις συνομιλίες για το Κυπριακό. Βάσει αυτού, είτε θα επισημοποιηθεί η διχοτόμηση, με την τουρκοκυπριακή πλευρά να επιβραβεύεται μάλιστα με τον διαμοιρασμό των κερδών από το φυσικό αέριο, είτε θα χρησιμοποιηθεί το φυσικό αέριο και η πίεση που υπάρχει για την εκμετάλλευσή του ως μέσο επιβολής μιας κακής λύσης για το Κυπριακό, όπου η Τουρκία θα αποκτήσει τον έλεγχο και του νότιου τμήματος του νησιού μέσω των Τουρκοκυπρίων, σε μια χαλαρή συνομοσπονδία…
Κωνσταντίνος Τσάκαλος