Ο κόσμος αλλάζει

Του
ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΥ ΑΔΑΜΙΔΗ
Δικηγόρου, ΔΝ, αν. Καθηγητή
Κοινοτικού Δικαίου, Προμηθειών και Διεθνών Σχέσεων
στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων

Λέγεται κατά καιρούς ότι όταν «καίγεται το σπίτι μας» και τα προβλήματα, με πρώτο αυτό της επιβίωσης, ταλανίζουν την κοινωνική πραγματικότητα, είναι πολυ­τέλεια αν όχι υπεκφυγή να ασχολούμαστε με τις διεθνείς ισορροπίες και τις γεωπολιτικές ανακατατάξεις, Σε μια εποχή, ωστόσο, που η ταχύτητα της πληρο­φόρησης και η εκμηδένιση των αποστάσεων και των συνόρων έχουν διαμορφώσει νέα δεδομένα αμεσότη­τας, είναι τουλάχιστον υποκριτικό και ένδειξη αδυναμίας να αδιαφορούμε για το πλαίσιο των εξελίξεων, που καθορίζουν, σε πρώτο χρόνο πλέον, και τη δική μας μοίρα.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, στην οποία μετεξελίχθηκε η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα, αποτελεί τα τελευταία χρόνια τον σπουδαιότερο εμπορικό εταίρο και δύναμη διαπραγμάτευσης σε πα­γκόσμιο επίπεδο. Θαυμαστό αναντίρρητα επίτευγμα, που προσπορίζει σε πρώτη ανάγνωση άμεσα οφέλη και προ­νόμια στα μέλη της που έχουν ανεπτυγμένο εξαγωγικό εμπόριο. Και πρώτη μεταξύ αυτών είναι η Γερμανία. Μια χρήσιμη υπενθύμιση, που αναδεικνύει, πέρα από φιοριτούρες, πως όλοι μας, και ιδίως οι πιο ωφελημένοι, έχου­με ζωτικό συμφέρον να διατηρήσει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα την προοπτική του.

Αντίστοιχα είναι και μια υπόμνηση πως οι πλέον ωφελημένοι έχουν την αυτονόητη υποχρέωση και πρέπει να μεριμνούν, πέρα από ηθικολογίες, για τη μετακύλιση μέρους των ωφελημάτων τους στα άλλα κράτη-μέλη για να διευκολυνθεί η σύγκλιση και η ισόρρο­πη ανάπτυξη. Στόχευση που αποτελεί διακηρυγμένη και κορυφαία προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πρόσφατα, η αδιατάρακτη οικονομική προοπτική των κορυφαίων εξαγωγικών δυνάμεων της Ευρώπης φαίνεται να δοκιμάζεται. Ο Πρόεδρος Τραμπ εξήγγειλε την επιβολή δασμών στην εισαγωγή αλου­μινίου και χάλυβα στις ΗΠΑ. Απόφαση που δυνητικά μπορεί να προκαλέσει ε­μπορικό πόλεμο, με τους Κινέζους να επιβάλλουν δασμούς σε σειρά προϊό­ντων, περιλαμβανομένων των αυτοκινήτων, της κύριας δηλαδή αιχμής της γερμανικής βιομηχανίας.

Ομοίως, ο επιζητούμενος από τη Γαλλία φόρος επί των τεχνολογικών γιγάντων του διαδι­κτύου, σε κοινοτικό επίπεδο, μπορεί να πυροδοτήσει αντίμετρα δασμών από τις ΗΠΑ, όπου έχουν κατά κανόνα την έδρα τους και την προέλευσή τους οι κολοσσοί του διαδικτύου. Και πάλι η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία φέρεται εξαιρετικά θορυβημένη στην προοπτική αυτή. Κοντά στις εμπορικές αυτές εξελίξεις, μια νέα θεματική δραστηριοποίησης, αυτή των εφαρμογών της τεχνητής νοημοσύνης (artificial intelligence), δημιουργεί νέα δεδομένα στους τομείς του εμπορίου, της οικονομίας, της εργασίας και της ασφάλειας. Οι Κινέζοι αλλά και οι Ρώσοι φέρεται να έχουν επενδύσει και να επενδύουν στον τομέα αυτό, ανταγωνιζόμενοι την κραταιά παρουσία των ΗΠΑ.

Ειδικά για την ασφάλεια, η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί θεματική στην οποία πρέπει να προστρέξουμε, τόσο σε σχέση με ανάλογες πρωτοβουλίες που μπορεί να αναλάβουν άσπονδοι γείτονες όσο και για να αντισταθμίσουμε απαγορευτικά αριθμητικά δεδομένα και συσχετισμούς. Συγχρόνως αποτελεί μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να κεφαλαιοποιήσουμε στην οικονομία της γνώσης και το άριστο έμψυχο δυναμικό που δια­θέτουμε.

Οι συντελούμενες κοσμογονικές αλλαγές είναι μια πραγματικότητα. Δεν αποτελούν ούτε αποκυήματα συνωμοσιολογικών θεωριών ούτε διαδικασίες στις οποίες έχουμε την πολυτέλεια να παραμείνουμε δειλοί και άβουλοι παρατηρητές. Είναι σημεία αναφοράς για τη χάραξη της πολιτικής μας. Και όροι για να επιτύχουμε την επιβίωση και την προοπτική μας.