Φ. Κουβέλης: Η Τουρκία δεν επιδιώκει τη σύρραξη αλλά ένα τυχαίο γεγονός μπορεί να κλιμακώσει τις εντάσεις
Ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Άμυνας, Φώτης Κουβέλης, σε συνέντευξη που παραχώρηση στην εφημερίδα Realnews (18/03/2018) και στον δημοσιογράφο Βασίλη Σκουρή, αναφέρει τα ακόλουθα:
Συλλήψεις δύο στρατιωτικών στον Εβρο, θερμό επεισόδιο στα Ιμια, εμπλοκές στην ΑΟΖ της Κύπρου. Τι εκτιμάτε τελικά ότι επιδιώκει η Τουρκία στο Αιγαίο και την ευρύτερη περιοχή, κ. υπουργέ;
Η ένταση που προκαλεί η Τουρκία στις σχέσεις της με την Ελλάδα έχει, κατά τη γνώμη μου, ως κύρια αναφορά της την ΑΟΖ της Κύπρου. Εντάσσει την υπόθεση της κυπριακής ΑΟΖ σε ένα ευρύτερο πλαίσιο διεκδίκησης ανακαθορισμού των συσχετισμών στην ευρύτερη περιοχή. Να συνυπολογίσουμε, βέβαια, και το γεγονός ότι οι γενικότεροι σχεδιασμοί της Τουρκίας για την αντιμετώπιση των συνολικότερων προβλημάτων της τροφοδοτούν την επιλογή της για τις εντάσεις που προκαλεί στις σχέσεις της με τη χώρα μας.
Τι απαντάτε στην Αγκυρα που επιμένει ότι υπάρχουν νησιά στο Αιγαίο που της ανήκουν ή ότι υπάρχουν γκρίζες ζώνες, μεταξύ των οποίων και τα Ιμια;
Η χώρα μας, από θέση σταθερότητας και πολιτικής ψυχραιμίας, δεν επιδιώκει την κλιμάκωση της έντασης, αποφασισμένη και ικανή βέβαια να υπερασπίζεται τα δικαιώματά της. Η Τουρκία εκτίθεται και αποδυναμώνει την εξωτερική πολιτική της με τις εντάσεις που προκαλεί. Δεν υπάρχουν γκρίζες ζώνες. Τα κυριαρχικά μας δικαιώματα είναι σαφή και οριοθετημένα από τις διεθνείς συνθήκες και το διεθνές δίκαιο.
Για τους δύο Ελληνες στρατιωτικούς που έχουν συλληφθεί, τι πρέπει να γίνει; Η Αθήνα ζητά την άμεση απελευθέρωσή τους; Και αρκεί να μην υπάρχει κατηγορία περί κατασκοπείας για να είμαστε ικανοποιημένοι;
Το συγκεκριμένο γεγονός είναι ένα απλό διασυνοριακό περιστατικό. Με δεδομένα και γνωστά τα γεγονότα και τις συνθήκες του περιστατικού, θα μπορούσε να επιλυθεί με μια απλή συνεννόηση, όπως συνέβαινε και στο παρελθόν. Επιδιώξαμε από την πρώτη στιγμή αυτή τη συνεννόηση. Η Τουρκία, όμως, το ενέταξε στις εντάσεις των σχέσεών της με τη χώρα μας και το παρέπεμψε στο τουρκικό δικαστήριο. Τώρα χρονοτριβεί, στο όνομα δικαστικών διαδικασιών, και παρατείνει την κράτηση των δύο στρατιωτικών μας στελεχών. Η χώρα μας, με το υπουργείο Εξωτερικών, κάνει όλες τις αναγκαίες ενέργειες προς πολλές κατευθύνσεις προκειμένου οι δύο στρατιωτικοί μας να επιστρέψουν σύντομα στη χώρα μας. Προφανώς και δεν είμαστε ικανοποιημένοι με τη συνολική εξέλιξη της υπόθεσης και συνεχίζουμε τις ενέργειές μας.
Σας ικανοποιεί η θέση του ΝΑΤΟ ότι το θέμα των δύο στρατιωτικών πρέπει να επιλυθεί μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας; Δεν θα πρέπει και το ΝΑΤΟ να πιέσει την Αγκυρα;
Η δήλωση και η προτροπή του ΝΑΤΟ ότι το όλο θέμα πρέπει να επιλυθεί μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας βαρύνει προφανώς την Τουρκία και όχι την Ελλάδα. Και η Τουρκία νομίζω ότι αντιλαμβάνεται το βάρος αυτής της προτροπής στις σχέσεις της και με το ΝΑΤΟ. Αλλωστε, ας το θυμίσω και πάλι: Η Ελλάδα από την πρώτη στιγμή θέλησε την επίλυση του ζητήματος σε συνεννόηση με την Τουρκία.
Αρκετοί -μεταξύ των οποίων και πρώην στρατιωτικοί- ζητούν αύξηση της θητείας. Εξετάζετε σήμερα ένα τέτοιο ζήτημα, κ. υπουργέ;
Δεν εξετάζουμε την αύξηση της στρατιωτικής θητείας. Οι Ενοπλες Δυνάμεις μας είναι ικανές και με αποτρεπτική επάρκεια συγκροτημένες.
Πιστεύετε ότι στις επιδιώξεις της Τουρκίας είναι ένα θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο και, πολύ περισσότερο, μια σύρραξη μεταξύ των δύο χωρών;
Εκτιμώ ότι η Τουρκία δεν επιδιώκει ένα θερμό επεισόδιο και, πολύ περισσότερο, τη σύρραξηυ με την Ελλάδα. Ενα τυχαίο όμως γεγονός, που μπορεί να προκληθεί μέσα στην ένταση που προκύπτει, για παράδειγμα στις αεροπορικές αναχαιτίσεις, είναι δυνατό να κλιμακώσει τις εντάσεις.
Την πρόταση του Σταύρου Θεοδωράκη για τη σύσταση Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας τη βλέπετε θετικά; Και μήπως πρέπει να υπάρξει Συμβούλιο Αρχηγών για την εξωτερική πολιτική και κυρίως για την αντιμετώπιση του τουρκικού κινδύνου;
Η πρόταση του Σταύρου Θεοδωράκη και όπως αυτή διατυπώθηκε στη συνάντηση με τον πρωθυπουργό για τη σύσταση Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας είναι σε θετική κατεύθυνση και ως τέτοια εξετάζεται. Η συνεννόηση και η ενότητα των πολιτικών δυνάμεων του δημοκρατικού τόξου στην άσκηση της εξωτερικής πολιτικής είναι αναγκαία και επιβεβλημένη. ∆υστυχώς, όμως, η αξιωματική αντιπολίτευση, αλλά και η αντιπολίτευση γενικότερα, με μικρές εξαιρέσεις, υποτάσσει το χρήσιμο και επιβεβλημένο στη στείρα αντιπολίτευση και επιτίθεται στην κυβέρνηση ακόμα και για σημαντικά ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής και των εθνικών συμφερόντων.
Θα στηρίξετε λύση στο Σκοπιανό; Και είναι καλό να υπάρξει μια τέτοια εξέλιξη ακόμα και αν προκαλέσει κυβερνητική κρίση με την αποχώρηση των ΑΝΕΛ από την κυβέρνηση;
Η λύση του λεγόμενου «Μακεδονικού ζητήματος» είναι συμφέρουσα και για την Ελλάδα, με προϋποθέσεις που αφορούν τους αλυτρωτισμούς, την εγγύηση των συνόρων και με σύνθετη ονομασία, με χρήση έναντι όλων (erga omnes). Η χώρα μας μπορεί να συμβάλει αποφασιστικά στη σταθερότητα της περιοχής και να αναδειχθεί παράγοντας αυτής της σταθερότητας. Μια περιοχή με προβληματική σχέση των πληθυσμιακών ομάδων που τη συναποτελούν. Μια διεθνής συνθήκη, με καταγεγραμμένες τις δεσμεύσεις σχετικά με τον αλυτρωτισμό, στις πολλές εκφάνσεις του, την αμφισβήτηση των συνόρων, την ονομασία, υπερισχύει του υπάρχοντος ή μελλοντικού Συντάγματος. Βέβαια, η αναθεώρηση του Συντάγματος της ΠΓ∆Μ και η εναρμόνισή του με τους όρους της διεθνούς συνθήκης θα αποτελεί υποχρέωσή της έναντι του διεθνούς δικαίου. Να συνυπολογίσουμε ότι η «μη λύση» τροφοδοτεί τις επεκτατικού χαρακτήρα επιλογές της Τουρκίας, η οποία επιδεικνύει το «ενδιαφέρον» της για τους τουρκικούς και μουσουλμανικούς πληθυσμούς της περιοχής, για να αναπτύξει το δικό της τόξο επιρροής. Να συνυπολογίσουμε ακόμα και την αναδεικνυόμενη, από πολιτικές δυνάμεις της περιοχής, διάθεση για τη δημιουργία της «Μεγάλης Αλβανίας». Τη θέση μου αυτή δεν τη συναρτώ ούτε την εξαρτώ από τη θέση των ΑΝΕΛ. Θα αποτελούσε όμως σπουδή η εκτίμηση, έστω και ως υπόθεση εργασίας, να θεωρηθεί ότι οι ΑΝΕΛ, στο επιθυμητό ενδεχόμενο συμφωνίας Ελλάδας – ΠΓ∆Μ, θα αποχωρήσουν από την κυβέρνηση.
Αλήθεια, κ. υπουργέ, εκτιμάτε ότι η συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ είναι στρατηγικής σημασίας ή με την έξοδο από το μνημόνιο επανερχόμαστε στις διαχωριστικές γραμμές ∆εξιάς-Αριστεράς και συνεπώς ο στρατηγικός σύμμαχος του ΣΥΡΙΖΑ είναι η Κεντροαριστερά;
Στη χώρα διαμορφώνονται δύο πολιτικοί πόλοι: ο ένας βαθύτατα νεοφιλελεύθερος και συντηρητικός και ο άλλος προοδευτικός. Οι πολιτικές δυνάμεις του λεγόμενου ενδιάμεσου χώρου -είτε αναφέρονται ως Κέντρο, είτε ως Κεντροαριστερά, είτε ως Σοσιαλδημοκρατικές- δικαιώνοντας τον αυτοπροσδιορισμό τους, πρέπει να αναζητήσουν συγκλίσεις με την Αριστερά και να κλείσουν επί της ουσίας το κεφάλαιο της συμπόρευσης με τη νεοφιλελεύθερη πολιτική. Οι προοδευτικές δυνάμεις, εάν θέλουν να είναι πράγματι προοδευτικές, δεν μπορεί να είναι ουδέτεροι παρατηρητές της σύγκρουσης μεταξύ της προοδευτικής και συντηρητικής πολιτικής και να μένουν ανενεργές σε ό,τι αφορά τις συμμαχίες τους. Η κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα υπαγορεύει τις ευρείες κοινωνικές και πολιτικές προοδευτικές συνεργασίες και συμπλεύσεις. Η ομαλοποίηση των σχέσεων της Κεντροαριστεράς με την Αριστερά δεν αντιστρατεύεται την προσπάθεια του αυτοπροσδιορισμού της. Η αντιπαράθεσή της στη νεοφιλελεύθερη πολιτική, στους φθοροποιούς τακτικισμούς και στην καταστροφολογική αντιπολίτευση της Ν.∆. θα μπορούσε στρατηγικά να διαμορφώσει στοιχεία και προϋποθέσεις για τη δημιουργία ενός προοδευτικού πόλου. Η αντίθεση προοδευτικών και συντηρητικών δυνάμεων εξακολουθεί να είναι παρούσα, με δεδομένες και υπαρκτές τις ανάγκες της κοινωνίας και τις ανισότητές της, που τροφοδότησαν με ιδιαίτερη ένταση οι οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες.
Οι διαφορετικές σας προσεγγίσεις με τον Πάνο Καμμένο στα εθνικά θέματα μπορεί να σας καταστήσουν «δυο ξένους» στο ίδιο υπουργείο; Γιατί και οι δηλώσεις σας ότι θα αναφέρεστε στον πρωθυπουργό εκεί παραπέμπουν…
Με τον κ. Καμμένο συνεργαζόμαστε για να υπηρετηθεί το θετικό αποτέλεσμα του κυβερνητικού έργου. Εργαζόμαστε για το ωφέλιμο για τη χώρα στον τομέα ευθύνης μας, ανεξάρτητα από τη διαφορετική θέση που έχουμε στο ζήτημα του «Μακεδονικού». Πράγματι, ο κάθε αναπληρωτής υπουργός στον πρωθυπουργό θεσμικά αναφέρεται.
Ενας αντιμιλιταριστής και πράος κατά γενική ομολογία άνθρωπος, όπως εσείς, μπορεί να είναι στο υπουργείο Αμυνας, κ. Κουβέλη; Σε έναν τομέα που συνήθως τοποθετούνται «γεράκια»; Και το λέω, επειδή σε εποχή κλιμάκωσης των εντάσεων, μπορεί να κληθείτε να λάβετε «σκληρές και δύσκολες αποφάσεις»…
Σας ευχαριστώ για τα καλά σας λόγια για τον αντιμιλιταρισμό μου και την πραότητα μου. Η πραότητα, θα συμφωνήσετε, πιστεύω, είναι η καλύτερη προϋπόθεση για τις ορθές, ψύχραιμες και αναγκαίες αποφάσεις και ενέργειες.
Σας ανησυχεί ότι η ένταση στα ελληνοτουρκικά μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της δύναμης της ακροδεξιάς στη χώρα μας;
Η ακροδεξιά θέλει να εκμεταλλεύεται την ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Θέλει να εκμεταλλεύεται τον γνήσιο πατριωτισμό και να τον εντάσσει στις επιδιώξεις της, παραμορφώνοντάς τον βέβαια. Εχω, όμως, τη βεβαιότητα ότι η πλειονότητα των Ελλήνων πολιτών αποκρούει αυτή την παραμόρφωση και δείχνει εμπιστοσύνη στους υπεύθυνους για τα εθνικά μας ζητήματα χειρισμούς της κυβέρνησης