Προσφυγικό και πραγματισμός
Του
ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΥ ΑΔΑΜΙΔΗ
Δικηγόρου, ΔΝ, αν. Καθηγητή
Κοινοτικού Δικαίου, Προμηθειών και Διεθνών Σχέσεων
στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων
Κεντρική πολιτική επιλογή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που ανέλαβε το 2014 ήταν να επιχειρήσει να διαχειριστεί τις μεταναστευτικές ροές, που ήταν αποτέλεσμα ανθρωπιστικών τραγωδιών αλλά και αναζήτησης ενός καλύτερου αύριο από μυριάδες απελπισμένων. Η σκοπιμότητα, η ορθότητα και το πλαίσιο διαχείρισης της επιλογής αναμφισβήτητα θα αποτελούσαν αντικείμενο αποτίμησης και ενδεχόμενα απόδοσης ευθυνών.
Στην παρούσα ωστόσο χρονική συγκυρία και με δεδομένη την ύπαρξη των συνθηκών που δύνανται να οδηγήσουν σε επανάληψη του φαινομένου, είναι αναγκαία η αναθεώρηση πολιτικών και η πραγματοποίηση της αναγκαίας προεργασίας. Στην κατεύθυνση αυτή, η υιοθέτηση και εφαρμογή μιας ενιαίας ευρωπαϊκής πολιτικής για το άσυλο είναι όσο ποτέ απαραίτητη. Το υφιστάμενο πλαίσιο είναι αναντίστοιχο με τη διαμορφωθείσα πραγματικότητα και μη λειτουργικό για τα κράτη-μέλη υποδοχής, ιδιαίτερα για την Ελλάδα και την Ιταλία.
Δεδομένης ωστόσο της ευαισθησίας αλλά και της καχυποψίας ως προς τη μέχρι σήμερα ακολουθούμενη πολιτική, ιδιαίτερη έμφαση πρέπει κατ’ αρχήν να δοθεί στο ποιοι δικαιούνται άσυλο. Ακολούθως να αναθεωρηθούν τα τεκμήρια δικαιούχων και να τονιστεί ότι η παραβατική συμπεριφορά και η εμπλοκή σε πολεμικές ακρότητες τυχόν ενδιαφερομένων θα ενεργούν αρνητικά στην αξιολόγηση των αντίστοιχων αιτήσεων.
Επιπρόσθετα, η συνεπής, μεθοδική και αποτελεσματική εφαρμογή της πολιτικής επαναπροωθήσεων θα διασκεδάσει εντυπώσεις, ενστάσεις αλλά και υποβολιμαίες αιτιάσεις για ανεξέλεγκτη μετανάστευση. Συγχρόνως θα αποτρέψει να μετεξελιχθεί η πολιτική για το άσυλο σε κράχτη συγκέντρωσης μεταναστευτικών ροών και μη δικαιούχων, που τόσο μέχρι σήμερα δυναμίτισαν και δυναμιτίζουν τη συνοχή και την προοπτική του ευρωπαϊκού εγχειρήματος.
Για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των αντίστοιχων πολιτικών πρέπει να αναζητηθεί η συνδρομή ειδικών με μετρήσιμα αποτελέσματα.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι οι βασικές συμφωνίες ανάσχεσης των μεταναστευτικών ροών ήταν αποτέλεσμα των πρωτοβουλιών κρατών-μελών (της Γερμανίας ειδικά σε σχέση με την Τουρκία και της Ιταλίας σε σχέση με τη Λιβύη), με τη συνδρομή και κατάνευση των ευρωπαϊκών θεσμών.
Πέραν των προθέσεων, το αποτέλεσμα είναι αυτό που μετράει. Ιδίως όταν το διακύβευμα αφορά την κοινοτική συνοχή και κατακτήσεις όπως η κατάργηση των εσωτερικών συνόρων και η αποδοτική ενάσκηση των βασικών κοινοτικών ελευθεριών. Το κοινό μας ευρωπαϊκό μέλλον είναι ζωτική προτεραιότητα για να αφεθεί έρμαιο ατυχών επιλογών και ανεπαρκών προσώπων.