Και τώρα τι γίνεται;

Γράφει ο
ΠΕΡΙΚΛΗΣ  ΝΕΑΡΧΟΥ
Πρέσβυς ε.τ.

Η Άγκυρα ανανέωσε, όπως αναμενόταν, τη NAVTEX που αφορά το Οικόπεδο 3 της ΑΟΖ της ελεύθερης Κύπρου και την παρεμπόδιση του γεωτρυπάνου Saipem 12000 της Ιταλικής εταιρείας ΕΝΙ. Προφανής στόχος της Άγκυρας είναι η είσοδος, μέσω Κύπρου, στο μεγάλο ενεργειακό παιχνίδι της Ανατολικής Μεσογείου. Άμεσος, τακτικός στόχος είναι η παρεμπόδιση, με στρατιωτικά μέσα, του ενεργειακού προγράμματος της Κύπρου και ο εκβιασμός της Ελληνικής πλευράς να επανέλθει στις διακοινοτικές συνομιλίες για «λύση» του Κυπριακού πάνω σε νέα βάση, η οποία θα περιλαμβάνει τις Τουρκικές αρπακτικές αξιώσεις για την ΑΟΖ. Οι αξιώσεις αυτές δεν αναφέρονται μόνο στους Τουρκοκυπρίους, που έχουν δήθεν «ισότιμα» δικαιώματα και στην ΑΟΖ της ελεύθερης Κύπρου. Αναφέρονται επίσης στην ίδια την Τουρκία, που προβάλλει θεωρίες για δική της δήθεν υφαλοκρηπίδα δυτικά αλλά και ανατολικά της Κύπρου.

Η Άγκυρα διακινεί από καιρό τις θεωρίες αυτές με σχετικά υπομνήματα και διακοινώσεις τόσο στον ΟΗΕ όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Προβάλλει, επίσης, ως βάση των παρεμβάσεών της και τη συμφωνία για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδος που υπέγραψε με το ψευδοκράτος. Η τελευταία αντικαθρεφτίζει, βεβαίως, τη γνωστή Τουρκική θεωρία ότι τα νησιά δεν έχουν δήθεν υφαλοκρηπίδα πέραν των χωρικών τους υδάτων.

Η Άγκυρα γνωρίζει, βεβαίως, ότι οι αυθαίρετες αξιώσεις της δεν έχουν καμιά υπόσταση με βάση το διεθνές δίκαιο και τη Διεθνή Σύμβαση για το Θαλάσσιο Δίκαιο του Montego Bay. Πιστεύει όμως ότι είναι σε θέση να αγνοεί το διεθνές δίκαιο και να ενεργεί κατά το δοκούν, στηριζόμενη στη στρατιωτική της ισχύ. Η ίδια δεν έκρυψε ποτέ τις φιλοδοξίες και τους στόχους της να μπει στο μεγάλο ενεργειακό παιχνίδι της Ανατολικής Μεσογείου, με δύο βασικούς τρόπους: Με τη διεκδίκηση, πρώτον, λεόντειου μεριδίου των ενεργειακών αποθεμάτων της Ανατολικής Μεσογείου, αναλώμασι της ΑΟΖ της Κύπρου και της Ελλάδος. Με τον τορπιλισμό, δεύτερον, της μεταφοράς των ενεργειακών αποθεμάτων της Ανατολικής Μεσογείου με τον σχεδιαζόμενο αγωγό Ανατολικής Μεσογείου East Med και τη μεταφορά τους με αγωγό μέσω Τουρκίας.

Η ανακάλυψη προσφάτως πολύ σημαντικών κοιτασμάτων στο οικόπεδο «Καλυψώ» του τεμαχίου 6 της Κυπριακής ΑΟΖ, οι ενδείξεις για την ύπαρξη και άλλων εξίσου σημαντικών κοιτασμάτων και η χρηματοδότηση των μελετών σκοπιμότητας από την Ευρωπαϊκή Ένωση για την κατασκευή του αγωγού East Med ήχησαν ως σειρήνες συναγερμού στην Άγκυρα. Στη στροφή προς την επίδειξη αλλά και την προκλητική χρήση στρατιωτικής ισχύος συνέβαλε επίσης το αδιέξοδο το οποίο αντιμετωπίζει η πολιτική Ερντογάν στο Αφρίν. Η προεξοφλούμενη εύκολη νίκη στο Αφρίν εκφυλίζεται σε επικίνδυνη αποτελμάτωση και περιπλοκή. Η επέμβαση στην Κυπριακή ΑΟΖ, ως πρώτη φάση μιας γενικότερης επιχειρήσεως που θα αφορά και την ΑΟΖ της Ελλάδος και το status quo στο Αιγαίο, φαίνεται να έχει μόνο πλεονεκτήματα και μικρούς κινδύνους για την Άγκυρα. Αυτό, τουλάχιστον, πιστεύει η Άγκυρα.

Η τελευταία εκτιμά ότι η κατάσταση στην οποία βρίσκεται η Ελλάδα, με την οικονομική καταστροφή την οποία έχει υποστεί και την οποία δεν έχει ακόμη υπερβεί, όπως, επίσης, η καθήλωση σε αδιανόητα χαμηλά επίπεδα των αμυντικών δαπανών και των εξοπλισμών, παρέχει στρατηγική ευκαιρία στην Άγκυρα για την προώθηση των στόχων της στην Ανατολική Μεσόγειο και την ανατροπή του status quo στο Αιγαίο.

Ενδεικτική της καταστάσεως που διαμορφώνεται στην Άγκυρα είναι αφενός ο δημαγωγικός συναγωνισμός της κυβερνήσεως Ερντογάν και της αξιωματικής αντιπολιτεύσεως σχετικά με τα παρουσιαζόμενα ως «Τουρκικά» και «κατεχόμενα» από την Ελλάδα 18 νησιά στο Αιγαίο. Ο Πρόεδρος του «Κεμαλικού» ρεπουμπλικανικού κόμματος Κιλιντζάρογλου καταγγέλλει την κυβέρνηση ότι δεν εκστρατεύει για την απελευθέρωση των 18 «τουρκικών» νησιών και υπόσχεται ότι το πρώτο που θα πράξει ο ίδιος όταν ανέλθει στην εξουσία θα είναι η επανάκτηση των 18 νησιών. Αφετέρου, για να διασφαλίσει την επανεκλογή του στο προεδρικό αξίωμα, το 2019, ο Ταγίπ Ερντογάν κατέληξε προσφάτως σε συμφωνία με το κόμμα των Γκρίζων Λύκων, αναλαμβάνοντας τη δέσμευση να επαναφέρει την Τουρκική κυριαρχία στα 18 νησιά.

Η διαμόρφωση ενός τέτοιου κλίματος στο εσωτερικό της Τουρκίας και η εκτίμηση από την Τουρκική ηγεσία ότι η σημερινή συγκυρία προσφέρει στην Άγκυρα στρατηγική ευκαιρία σε σχέση με την Κύπρο, την Ελλάδα και την Ανατολική Μεσόγειο είναι άκρως επικίνδυνη και πρέπει να κινητοποιήσει, σε όλα τα επίπεδα, Ελλάδα και Κύπρο.

Αυτό που επιχειρεί η Άγκυρα στην Κύπρο δεν είναι τίποτε λιγότερο από έναν «Αττίλα ΙΙΙ». Το γεγονός ότι τα πράγματα έφτασαν σ’ αυτό το σημείο δεν είναι βεβαίως άσχετο με τα σφάλματα, τις υποχωρήσεις και αυτοκαταστροφικές πολιτικές της Ελληνικής πλευράς.

Γιατί η Ελληνική πλευρά εγκατέλειψε τη διαχρονική Ελληνική θέση για Διεθνή Διάσκεψη στο Κυπριακό και δέχθηκε να συμμετάσχει σε Πενταμερή Διάσκεψη, επαναβεβαιώνοντας την Τουρκία ως δήθεν εγγυήτρια δύναμη και υποβιβάζοντας την Κυπριακή Δημοκρατία σε κοινότητα;

Γιατί η Ελληνική πλευρά προέβη σε απαράδεκτες και ανόητες υποχωρήσεις αρχών, που θα υπέτασσαν την Ελληνική πλειοψηφία στην Τουρκική μειοψηφία και μέσω αυτής στην Άγκυρα;

Γιατί η Ελληνική πλευρά δεν αξιοποίησε το Ταμείο Αμυντικής Θωρακίσεως για την ενίσχυση της άμυνας της Κύπρου και διέθεσε παρανόμως το μεγαλύτερο μέρος των πόρων του για άλλους σκοπούς του προϋπολογισμού;

Γιατί εγκατελείφθη το Ενιαίο Αμυντικό Δόγμα και η δημιουργία των απαραίτητων υποδομών, όπως η κατασκευή ναυτικής βάσεως, παραλλήλως προς την αεροπορική;

Γιατί στην Ελλάδα συνεχίζεται ακόμη, ενώπιον ενός άμεσου κινδύνου, η αναμονή και η αναποφασιστικότητα στον τομέα κρισίμων εξοπλισμών που είναι εντελώς απαραίτητοι για τη διατήρηση μιας σχετικής ισορροπίας;

Όλοι γνωρίζουν ότι, από οικονομική άποψη, η χώρα βρίσκεται σε τραγική θέση. Πιστεύει όμως κανείς ότι η έλλειψη οικονομικών πόρων μπορεί να είναι δικαιολογία για μια εθνική καταστροφή; Αυτοί που έχουν την ευθύνη για την άμυνα της χώρας οφείλουν να βρουν τρόπους για την άμεση ενίσχυση της άμυνας της χώρας, γιατί μόνο αυτή μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικά και να κατοχυρώσει και την ειρήνη. Οι τρόποι αυτοί είναι γνωστοί. Ένα παράδειγμα είναι το leasing, με το οποίο παραπέμπεται στο μέλλον το κόστος της αγοράς, έστω και αν αυτό επιβαρύνει σχετικά το συνολικό κόστος.
Κύπρος και Ελλάδα ανέλαβαν πρωτοβουλίες για τη δημιουργία περιφερειακών συμμαχιών, όπως με το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Οι πρωτοβουλίες όμως αυτές δεν πρέπει να υπονομεύονται με αντιφατικές πολιτικές. Δεν μπορεί, π.χ., η Κύπρος να συνάπτει αφενός στρατηγικές συμμαχίες με χώρες της περιοχής, όπως το Ισραήλ και η Αίγυπτος, και αφετέρου να συζητά σε διακοινοτικές συνομιλίες και Πενταμερείς Διασκέψεις την κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Η σημερινή κρίση και η απροκάλυπτη ωμότητα της Τουρκικής πολιτικής πρέπει να διαλύσει ψευδαισθήσεις, αυταπάτες και ευσεβείς πόθους. Ο Τουρκικός κίνδυνος είναι άμεσος και πρέπει να αντιμετωπισθεί με εθνικό συναγερμό, κινητοποίηση, ενίσχυση της άμυνας, εγκατάλειψη χρεοκοπημένων πολιτικών, διπλωματική δράση σε όλα τα επίπεδα και ενεργοποίηση και εμβάθυνση, όσο τουλάχιστον το επιτρέπει η σύγκλιση στρατηγικών συμφερόντων, των περιφερειακών συμμαχιών της Ελλάδος και της Κύπρου.