Τα αιώνια απωθημένα!

Του
ΣΠΥΡΟΥ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Μάστερ στις Δημόσιες Πολιτικές, Συντονιστή του Ομίλου
Πολιτικού και Κοινωνικού Προβληματισμού «Ακτίδα»,
πρ. Προέδρου ΑΔΕΔΥ

Μπορεί τα μνημονιακά «πρέπει», που γονάτισαν τη χώρα, κατέστρεψαν όνειρα γενιών και ιδιαίτερα των νέων, να αποκτούν ευρωζωνικό κέλυφος αλλά ο πόθος των πολιτών και της κοινωνίας για αλήθεια και ακριβοδίκαιο καταλογισμό ευθυνών παραμένει ανεκπλήρωτος.

Μια ατελείωτη διαχείριση απωθημένων συσκοτίζει τον ορίζοντα. Απωθούν επιθυμίες, στόχους, πλευρές των βιωμάτων ζωής στο υποσυνείδητο και συσσωρεύουν αισθήματα καταπίεσης. Τώρα το άγχος για το στίγμα όσων είναι αθώοι και ο φόβος των ενόχων να μην αποκαλυφθεί η διαδικαστική σπουδή της κυβέρνησης να μη χάσει χρόνο για να δικαιώσει επιλογές στο δίπτυχο «Τέλος στα Μνημόνια και τσάκισμα της διαπλοκής τυφλώνει τους θεατές για τα διαδραματιζόμενα επί σκηνής. Αλλά ό,τι μετατοπίζεται στο υποσυνείδητο δεν παύει να επηρεάζει.

Έως τώρα αύξανε την απαξίωση της πολιτικής και των πολιτικών και ήταν θερμοκήπιο ακραίων μορφωμάτων. Τώρα τι τάσεις ή κύματα μπορεί να ενισχύσει μένει να εξακριβωθεί, αφού οι διεργασίες δεν είναι στιγμιαίες και η εγκατάστασή τους γίνεται στην εξέλιξή τους. Ο μέσος πολίτης, που πάλευε και παλεύει για το καλό της οικογένειάς του, σήμερα αντιλαμβάνεται ότι η «ευρυχωρία του καλού» είναι ασφυκτικά περιορισμένη έως ανύπαρκτη, ενώ όλο και περισσότερο προσχωρεί στην άποψη που ακούγεται ότι «αυτή η χώρα δεν είναι χώρα να ζει κανείς» και παροτρύνει τα παιδιά του να φύγουν.

Γιατί το ξεκαθάρισμα λογαριασμών στο πολιτικό πεδίο, η εξαχρείωση αντιπαραθετικού λόγου σπάνε φτερά και υποτάσσουν τα πάντα σε έναν πόλεμο που μοιάζει με τη σύγκρουση συμμοριών παλιών ταινιών. Έτσι μεταφέρεται, ανάλογα με το δοκούν, η δικαιοσύνη στην πολιτική και το αντίστροφο, αναδεικνύοντας το πρόβλημα σεβασμού και τήρησης των τυπικά οριοθετημένων κανόνων και του Συντάγματος. Τα «Pampers» του ’89 τεκμηρίωναν -σήμερα είναι σκευωρία-, όταν ψηφίζουμε για τους προστατευόμενους μάρτυρες δίνουμε χτύπημα στη διαφθορά -τώρα είναι κουκουλοφόροι-, όταν κρίνονται αποφάσεις της δικαιοσύνης για άλλα θέματα είναι παρέμβαση – τώρα είναι δικαίωμα. Τελικά ό,τι καθοδηγούμε είναι καλό, ό,τι δεν θυμόμαστε καλύτερο, ό,τι επιτρέπει την υποκριτική γίνεται άριστο. Πάντα με προσήλωση στη σωστή λειτουργία και συμπεριφορά στους θεσμούς, έστω κι αν τα ουσιαστικά τα πετάμε στα αζήτητα.

Ο σαστισμένος πολίτης από τις υποχρεώσεις γυρίζει διακόπτη πλέον με τέτοιες δηλώσεις. Όταν μάλιστα αυτά συμβαίνουν σε κομβικές χρονικές στιγμές ή γεγονότα εμβέλειας ο πολίτης νιώθει και πάλι να φεύγει από τα χέρια του το πεπρωμένο. Το απωθημένο της κοινωνίας όμως «φυγείν αδύνατον» για ένα πολιτικό σύστημα παλιό και διαλυμένο, παρά τη φαινομενικά ανθεκτική βιτρίνα.

Και βέβαια ο καθένας μπορεί να ονειρεύεται ότι ζει κάποιον άλλο, ορισμένοι τον Ανδρέα Παπανδρέου, άλλοι τον λόρδο Denning, αρκετοί αναζητούν τον καλύτερο τύπο από τις τέσσερις προσωπικότητες του Ιπποκράτη για την εξυγίανση στη χώρα. Άντε με πολύχρωμη αρθρογραφία επί του νέου σκανδάλου, αριστερά και δεξιά σοφίσματα για στρατοπέδευση και βαριά δόση επιβολής εκδοχών με τηλεκαταναλωτισμό.

Οι σκέψεις, τα γιατί και πώς διογκώνονται τούτες τις μέρες. Δύσκολο το ζύγισμα, παρά το ότι αποκτήσαμε δύναμη συνήθειας προς τα εύκολα, ανθρώπους, σχέσεις, επιλογές, εδώ και δύο δεκαετίες τουλάχιστον. Σύνθετα ή απλά, δεν έχει σημασία, σε έναν τόπο που τα ανεκπλήρωτα δεν διεκδικούνται και οι εμμονές γίνονται εποχικές πραγματικότητες. Εμποδίζουν, θλίβουν, διακόπτουν, γιατί η «αυτάρκεια της ανεπάρκειας», της «επιτυχούς αποτυχίας» των «παικτών» στο δημόσιο πεδίο είναι η προφανής δειλία να προχωρήσουν σε πραγματική διάκριση μεταξύ προόδου και οπισθοδρόμησης, να εγγυηθούν πορεία, να δεσμευτούν σε όραμα χειραφέτησης. Και όταν εκτός από τον λογαριασμό (εφορία, ανεργία κ.ά.) των νοικοκυριών υπάρχει και η αιθαλομίχλη, το πεπρωμένο της μετανάστευσης «φυγείν αδύνατον» για τους νέους.

Όμως πέρα από αυτά τα δεινά, η αίσθηση είναι ότι πλησιάζει η ώρα επιστροφής όχι μόνο των νέων αλλά και της συμμετοχής στην πολιτική μέσα από διαφορετικές μορφές και καινούρια σχήματα των σκεπτόμενων και χειραφετημένων πολιτών από ξεφτισμένους μύθους, ήθη και απωθημένα!