ΝΔ: Απόδραση από την πολιτική στο ακροδεξιό καταφύγιο
Του
ΜΕΝΕΛΑΟΥ ΓΚΙΒΑΛΟΥ
Αναπληρωτή καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών
Eδώ και αρκετά χρόνια, ιδιαίτερα από την έναρξη της καταστροφικής εποχής των Μνημονίων μέχρι σήμερα, η πολιτική συζήτηση και η κομματική αντιπαράθεση επικεντρώθηκε σχεδόν αποκλειστικά στο οικονομικό-κοινωνικό επίπεδο.
Για πρώτη φορά όμως την περίοδο αυτή, το θέμα της ονοματοδοσίας των Σκοπίων μετατοπίζει την αντιπαράθεση στο ιδεολογικό επίπεδο, χωρίς βεβαίως να αποφεύγονται οι γνωστές στρεβλώσεις και οι σκοπιμότητες που χαρακτηρίζουν το πολιτικό μας σύστημα και τους φορείς του.
– Πρώτη διαπίστωση: Το θέμα της ονοματοδοσίας των Σκοπίων δεν προέκυψε, την περίοδο αυτή, από δική μας πρωτοβουλία. Οι ΗΠΑ, επιδιώκοντας να ελέγξουν πλήρως τις εξελίξεις στα Δυτικά Βαλκάνια, επιθυμούν τη θεσμική ένταξη της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ. Ήδη υπάρχει μια τεράστια βάση του ΝΑΤΟ, ιδιαίτερης στρατηγικής σημασίας και εμβέλειας, στα Σκόπια, οπότε η επίσημη ένταξη στη Συμμαχία αποτελεί φυσικό επακόλουθο.
Οι εκάστοτε πολιτικές ηγεσίες της FYROM εδώ και χρόνια επιθυμούν να αποκτήσει η χώρα αυτή μια επίσημη δυτική-ευρωπαϊκή ταυτότητα, εντασσόμενη στο ΝΑΤΟ, και να ακολουθήσει μια πορεία ενσωμάτωσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ποια είναι όμως η θετική παράμετρος της συγκυρίας; Το γεγονός ότι οι ΗΠΑ δηλώνουν επισήμως ότι η FYROM θα πρέπει να εγκαταλείψει την άκαμπτη στάση της και να συνδέσει ευθέως την εισδοχή της στο ΝΑΤΟ με τη συναίνεση της Ελλάδας σε μια κοινώς αποδεκτή ονομασία.
– Δεύτερη, συνακόλουθη, διαπίστωση: Η συγκυρία και οι συσχετισμοί διαμορφώνονται θετικά για τη χώρα μας. Συνεπώς είναι ορθή η επιλογή της προσπάθειας να επιλυθεί το ζήτημα, με ευνοϊκούς μάλιστα όρους για την Ελλάδα.
Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία, θα πρέπει οι χειρισμοί μας και οι θέσεις μας να διαμορφώσουν απόλυτα θετικές γνώμες και συμπεράσματα για τη στάση της χώρας μας.
Οι διπλωματικοί χειρισμοί και η ενδελεχής προετοιμασία θέσεων, επιχειρημάτων και πρακτικών μπορούν να προσφέρουν ένα σημαντικό πολιτικό-εθνικό όφελος, ακόμα κι αν δεν καταλήξουμε σε έναν αποδεκτό συμβιβασμό με τη FYROM.
Η «μεγάλη απόδραση» της ΝΔ
Σ’ αυτές τις προφανείς και κοινώς αποδεκτές διαπιστώσεις γύρισε την πλάτη η ΝΔ και η ηγεσία της. Με περισσή ανευθυνότητα και ασύγγνωστη επιπολαιότητα ο Κυρ. Μητσοτάκης δήλωσε ότι «δεν είναι ο κατάλληλος χρόνος» για διαπραγματεύσεις με τη FYROM»… και συμπλήρωσε ότι δεν πρόκειται να στηρίξει οποιαδήποτε λύση… Δεν αναφερόταν, βεβαίως, ο Κυρ. Μητσοτάκης, ως συνήθως, σε κάποιο νομοσχέδιο που έφερε η κυβέρνηση στη Βουλή, αλλά σε ένα κρίσιμο εθνικό θέμα που μας ταλανίζει εδώ και δεκαετίες… Ένα πρόβλημα για το οποίο φέρει σοβαρές αν όχι αποκλειστικές ευθύνες η παράταξή του και οι προκάτοχοί του στην ηγεσία της ΝΔ.
Σε τέτοιες κρίσιμες συγκυρίες κρίνεται τόσο το πολιτικό βάρος μιας ηγεσίας όσο και ευρύτερα ο πραγματικός πολιτικός-εθνικός ρόλος ενός κόμματος, μιας παράταξης.
Η ηγεσία της ΝΔ αμφιταλαντεύθηκε επ’ ολίγον μπροστά σ’ αυτήν την ιστορική ζυγαριά. Από την μια πλευρά η εθνική ευθύνη, ο παρεμβατικός – δημιουργικός ρόλος της παράταξης, με δεδομένη μάλιστα την κληρονομιά του 2007-2008, των θέσεων, δηλαδή, της τότε ηγεσίας του Κώστα Καραμανλή…
Κι από την άλλη πλευρά η στρατηγική της κατά μέτωπον σύγκρουσης με την κυβέρνηση, στην οποία θα έπρεπε να ενταχθεί και αυτό το εθνικό ζήτημα… Ο φόβος (πραγματικός ή μη) της δημιουργίας μάλιστα ενός ακροδεξιού-εθνικιστικού μορφώματος, με επικεφαλής κάποιους «Γενναίους του Βορρά», αλλά και οι ενδογενείς εσωκομματικές αντιφάσεις και αντιθέσεις δεν άφησαν περιθώρια…
Η ζυγαριά έγειρε σύντομα και χωρίς πολλούς δισταγμούς προς το μέρος της ευτελούς μικροκομματικής σκοπιμότητας. Η μέθοδος που ακολουθείται είναι η τακτική του «στρίβειν διά της αγνοήσεως του προβλήματος»…
Όμως το πρόβλημα είναι δεδομένο, είναι ιστορικά κρίσιμο, βρίσκεται σε εξέλιξη και αναπόφευκτα παράγει πολιτικά αποτελέσματα και διαμορφώνει νέα δεδομένα. Ο Κυρ. Μητσοτάκης δεν μπορεί να αποφύγει τις επιπτώσεις και να αγνοεί τα νέα αυτά δεδομένα που δημιουργούν αυτές οι εξελίξεις. Δεν μπορεί να κρύβει το κεφάλι του στην άμμο, ούτε να δραπετεύει και να φυγοδικεί από την ίδια την πραγματικότητα.
Η Ακροδεξιά της Ακροδεξιάς
Υπάρχει πράγματι η δυνατότητα, η σοβαρή προοπτική για τη δημιουργία ενός ακροδεξιού-εθνικιστικού κόμματος με πυρήνα το Σκοπιανό; Υπάρχουν όντως πολιτικοϊδεολογικά περιθώρια στο πολιτικό μας σύστημα, που μπορούν να καλυφθούν από ένα παρόμοιου στίγματος μόρφωμα; Και -σε τελική ανάλυση- σε ποιες κοινωνικές συντεταγμένες και ποιο πρόγραμμα μπορεί να στηριχθεί ένα τέτοιου είδους κόμμα;
Εάν παρατηρήσουμε τις ραγδαίες και κρίσιμου χαρακτήρα μεταβολές που συνέβησαν στο πολιτικό μας σύστημα κατά τη μνημονιακή περίοδο θα διαπιστώσουμε ότι ο χώρος της άκρας Δεξιάς και του ακραίου συντηρητισμού έχει σχεδόν καλυφθεί πλήρως. Τόσο η ανάδυση της Χρυσής Αυγής όσο και η ιστορικού χαρακτήρα -και γι’ αυτό μη αντιστρεπτή- μετατόπιση της ΝΔ προς την ακροδεξιά περιοχή του κομματικού φάσματος έχουν κατά κάποιον τρόπο καλύψει τον χώρο.
Παράλληλα, η ΝΔ με τον χώρο της Χρυσής Αυγής έχει μια άτυπη επικοινωνία, την οποία επιχειρεί να νομιμοποιήσει με το επιχείρημα της προσέλκυσης ψηφοφόρων από το νεοναζιστικό μόρφωμα.
Όμως σε πολλές περιπτώσεις ο ακροδεξιός εθνικιστικός και ρατσιστικός λόγος και η εμφυλιοπολεμική ρητορεία διαπερνούν πυρήνες στο εσωτερικό της ΝΔ, διαμορφώνοντας άτυπα ένα «μέτωπο» με τη Χρυσή Αυγή.
Συνακόλουθα, από την εποχή της αρχηγίας του Αντ. Σαμαρά η ΝΔ μπορεί να ενσωματώσει τα ακροδεξιά στοιχεία χωρίς αναστολές ή δυσχέρειες. Το γεγονός ότι ο Άδ. Γεωργιάδης και ο Μ. Βορίδης επικαθόριζαν και επικαθορίζουν και σήμερα καίριες πλευρές της πολιτικοϊδεολογικής ταυτότητας της ΝΔ επιτρέπει ακριβώς τη διαμόρφωση μιας ανοικτής γέφυρας με τα στοιχεία της εθνικιστικής Ακροδεξιάς.
Η αποδόμηση του Κ. Καραμανλή
Θα πρέπει ταυτόχρονα να επισημάνουμε ότι οι αντιστάσεις και οι αντιδράσεις της περίφημης «Κεντροδεξιάς» και του καραμανλικού στρατοπέδου απέναντι σ’ αυτές τις ακροδεξιές-υπερσυντηρητικές πρακτικές είναι αδύναμες έως ανύπαρκτες.
Η δήλωση του Κυρ. Μητσοτάκη, με την οποία επισήμανε ότι η περίοδος είναι αρνητική για διαπραγματεύσεις με τα Σκόπια (σε ευθεία αντίθεση με τη διαπίστωση του Γ. Κουμουτσάκου περί εξόχως ευνοϊκής συγκυρίας), περιθωριοποιεί πλήρως και κατ’ ουσίαν ακυρώνει τις θέσεις που διετύπωσε ο ίδιος ο Κ. Καραμανλής την περίοδο 2007-2008 και οι οποίες μάλιστα προέκυψαν από μια εθνικού τύπου συναίνεση μεταξύ των κομμάτων.
Η εξουδετέρωση των εσωτερικών αντιδράσεων -και μάλιστα χωρίς προβλήματα- επιτρέπει τώρα στον Κυρ. Μητσοτάκη να αποχωρήσει από τη δρώσα πολιτική πραγματικότητα και να καταφύγει στα συλλαλητήρια… Η «αιδήμων» συμμετοχή της ΝΔ στο συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης θα μετεξελιχθεί στο αντίστοιχο της Αθήνας σε ανοικτή παρουσία και συμμετοχή, με τη συμβολή ίσως και της κομματικής οργάνωσης της ΝΔ.
«Νυν υπέρ πάντων ο αγών»… όχι για το όνομα της Μακεδονίας αλλά για να απαξιωθεί και να καταρρεύσει η κυβέρνηση και ο ΣΥΡΙΖΑ… Ας χρησιμοποιηθούν, συνεπώς, τα συλλαλητήρια ως πολιορκητικός κριός προκειμένου να επιτευχθεί η «Μεγάλη Παλινόρθωση»…
Τα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης ο Κωνσταντίνος Καραμανλής χαρακτήριζε ως «Αριστερά της Αριστεράς» το ΠΑΣΟΚ, επιδιώκοντας να κατηγορήσει τον Ανδρέα Παπανδρέου για τις άκρατες-ριζοσπαστικές του θέσεις… Σήμερα, σαν μια ειρωνεία της Ιστορίας, ο ηγέτης της ΝΔ μετατρέπει τη φιλελεύθερη-συντηρητική παράταξη σε Ακροδεξιά της Ακροδεξιάς και μάλιστα χωρίς σοβαρές αντιστάσεις…
Ας μην ανησυχεί όμως ο Κυρ. Μητσοτάκης… δεν πρόκειται να του αφαιρέσουν κάποιοι την ακροδεξιά του σφραγίδα… Δεν κινδυνεύει από κανένα ακροδεξιό-εθνικιστικό κόμμα αλλά από τον ίδιο τον εαυτό του και την ακροδεξιά ομάδα που τον καθοδηγεί… Το υψηλό πατριωτικό φρόνημα του ελληνικού λαού ουδείς επιτρέπεται να το αγνοεί αλλά και ουδείς επιτρέπεται να το ευτελίζει μέσα από εθνικιστικές-ακροδεξιές κορώνες που οδηγούν σε προφανή εθνικά αδιέξοδα.
Ο Κυρ. Μητσοτάκης και η ηγετική ομάδα της ΝΔ δεν πρόκειται να εγκαταλείψουν την τακτική της σύγχυσης, γι’ αυτό σαφής θέση της ΝΔ, ακόμα κι αν καταλήξουν σε ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα οι διαπραγματεύσεις, δεν πρόκειται να υπάρξει ποτέ.
Όπως επισημάνθηκε ήδη, το θέμα των Σκοπίων καθώς και η δύσκολη πορεία της εξόδου από τα Μνημόνια δεν αποτελούν για τη ΝΔ και την ηγεσία της μείζονα και αυτοτελή εθνικά θέματα. Αντίθετα συνιστούν εργαλεία, μέσω των οποίων μπορεί να επιτευχθεί η ανατροπή της κυβέρνησης. Αυτός είναι ο εθνικός στόχος της ΝΔ και του συστήματος της διαπλοκής. Κι αυτός ο στόχος θα πρέπει να υπηρετηθεί μέχρι τέλους…
Η πραγματικότητα εκδικείται
Όμως, όταν περιφρονείς την ιστορική πραγματικότητα, όταν παραβλέπεις συνειδητά τις κρίσιμες εξελίξεις, τότε οδηγείσαι αυτόματα στο περιθώριο της πολιτικής και καταλήγεις -αυτοχειριαζόμενος- στην περιθωριοποίηση και στην πλήρη αναξιοπιστία.
Λίγες ώρες μετά τις βαρύγδουπες δηλώσεις του Κυρ. Μητσοτάκη, την Τετάρτη, στο Πολιτικό Συμβούλιο της ΝΔ ο ίδιος ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Joseph Daul άδειασε μεγαλοπρεπώς τον Κυρ. Μητσοτάκη, χαρακτηρίζοντας ως «παράθυρο ευκαιρίας», που πρέπει να καταλήξουν σε «απτά αποτελέσματα», τις διαπραγματεύσεις για το Σκοπιανό… Το πολιτικό κενό διαμορφώνεται ήδη ως αποτέλεσμα των επιλογών του Κυρ. Μητσοτάκη και λειτουργεί ως μπούμερανγκ.
Όμως ο ίδιος έχει άλλες προτεραιότητες… Όπως αυτήν της διοργάνωσης του συλλαλητηρίου της Αθήνας… Αποδεικνύοντας ότι η πολιτική του ανεπάρκεια και η ακροδεξιά του μετατόπιση αποτελούν συμπληρωματικά στοιχεία, που δεν καθορίζουν μόνο τον ίδιο και τις επιλογές του αλλά και τη συνολική πορεία της ΝΔ.