Αριστερά και ολιγάρχες

Υπό
JOHN GALT

Είναι σκόπιμο -από καιρού εις καιρόν- να κάνουμε μια αναδρομή στο ιστορικό μας παρελθόν. Η ελληνική κοινότητα και η Ελλάδα με το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου παίρνει μια θεμελιακή απόφαση που απλά περιγράφεται από τη φράση «η Ελλάδα ανήκει στη Δύση». Τα μετέπειτα χρόνια αναδιατυπώνεται ως «η Ελλάδα ανήκει στην Ευρώπη».

Για να εξασφαλιστεί η συγκεκριμένη πολιτική επιλογή, η Δύση -ως ΗΠΑ και ως ΕΕ- μας βοηθά να ξεπεράσουμε καθαρά εθνικές διαφορές, όπως τον εμφύλιο και τη δικτατορία. Μας στηρίζει αμυντικά έναντι των όποιων ξενοφοβικών μας εικασιών και πεποιθήσεων, προς Βορρά και Ανατολή. Η προστασία επιτυγχάνεται με τη συμμετοχή μας στη μεγάλη δυτική συμμαχία του ΝΑΤΟ, ενώ η Δύση μας ενισχύει οικονομικά και θεσμικά ώστε να μπορούμε, μέσα από την αστική, δημοκρατική, δυτική κοινωνική οργάνωση, με αλληλεγγύη και ανταγωνισμό, να διεκδικήσουμε το μέλλον μας. Επειδή όμως μπορεί να μην έχουμε αντιληφθεί πόσο η μεταπολεμική οικονομική ανάπτυξη της χώρας οφείλεται και στις χώρες της Δύσης, υπογραμμίζουμε ένα στοιχείο.

Από το 1945 μέχρι το 2033 οι ΗΠΑ και η ΕΕ έχουν εξασφαλίσει τη χορήγηση δωρεάν οικονομικής βοήθειας στην Ελλάδα ύψους 4% του ετήσιου ΑΕΠ για όλα αυτά τα 88 χρόνια.

Η βοήθεια αυτή ξεκινάει με την αμερικανική, που στην ουσία τελειώνει στα μέσα της δεκαετίας του 1970, όταν και αναλαμβάνει η ΕΕ με τα διάφορα οικονομικά προγράμματα και τις αγροτικές ενισχύσεις, καταλήγοντας με τη διαγραφή δημοσίου χρέους, όταν η χώρα πτωχεύει το 2010. Όσοι από τους αναγνώστες έχουν ασθενή μνήμη ή δεν πιστεύουν τους αριθμούς ας ανατρέξουν σε άρθρο της καθηγήτριας του Πανεπιστημίου του Harvard Carmen Reinhart.

Στο διάστημα αυτό υπάρχουν δύο κοινωνικές ομάδες που αντιδρούν. Η πρώτη είναι η Αριστερά και η δεύτερη οι ολιγάρχες ή καλύτερα οι «νταβατζήδες».

Η Αριστερά κουβαλάει με κόπο την ήττα της στον εμφύλιο. Επιδιώκει, θεμιτά κατά τη γνώμη μας, να ανακτήσει ένα νέο πολιτικό προβάδισμα και το επιτυγχάνει σε κάποιον βαθμό στη σφαίρα τις ιδεολογίας και του ιδεαλισμού και πολιτικά στην περίοδο της δικτατορίας. Η λέξη «θεμιτά» δικαιολογείται από την επιδίωξη κάθε κοινωνικής ομάδας, σε μια δυτικού τύπου δημοκρατία, να δικαιούται ισότιμη πολιτική διατύπωση των ιδεών και των αρχών της. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο το γεγονός ότι η αστική παράταξη, με τον πλέον αντιπροσωπευτικό της εκπρόσωπο στη μεταπολεμική περίοδο, έρχεται και αναγνωρίζει την ηθική της δικαίωση με το πέρας της δικτατορίας.

Η λήθη στην αντιπαλότητα σε μια δημοκρατία θεμελιώνεται όμως με αμοιβαία και αλληλέγγυα αναγνώριση των αστικών, κοινωνικών και πολιτικών υποχρεώσεων, με σημαντικότερη εξ αυτών την εθνική κυριαρχία μέσα στις δεσμεύσεις της ευρωπαϊκής ισοπολιτείας. Αν εξαιρέσουμε τον Ιούλιο του 2015, που η Αριστερά κάνει ένα βήμα πίσω, αντιλαμβανόμενη τις συνέπειες άλλων επιλογών για τη χώρα, ο κορμός και η ιδεολογική της συνέπεια μέχρι σήμερα την εμποδίζει να επιχειρηματολογήσει υπέρ του «ανήκουμε στη Δύση» και άρα στην Ευρώπη. Χωρίς φόβο και πάθος, θα μπορούσαμε να τοποθετηθούμε λέγοντας ότι η Αριστερά στηρίζει την κλασική λενινιστική άποψη του «στην παρούσα φάση και μέχρι να έρθει η στιγμή της παγκόσμιας σοσιαλιστικής επανάστασης» όλα εξυπηρετούν το ένα βήμα εμπρός, ένα βήμα πίσω.

Την ίδια λογική, καθόλου όμως ιδεαλιστικά, αλλά απόλυτα υλιστικά, ακολούθησαν οι ολιγάρχες. Είναι η τάξη των μεγαλοαστών, που η οικονομική τους επιφάνεια στηρίχθηκε στη μεταπολεμική ανάπτυξη της χώρας και στην εξάρτηση της πολιτικής ηγεσίας, στην ισχύ τους να επηρεάζουν και να διαμορφώνουν την κοινή γνώμη. Δικαιωμένοι από τη λανθασμένη επιλογή των Ανδρ. Παπανδρέου και Γ. Αρσένη τη δεκαετία του 1980. Τότε η ηγεσία -για να σωθούν οι προβληματικές επιχειρήσεις και η απασχόληση στην ελληνική βιομηχανία- μετέφερε τα χρέη στις πλάτες των φορολογουμένων, διέσωσε το τραπεζικό σύστημα (Εθνική και Εμπορική) και απήλλαξε τους οφειλέτες. Είναι η ίδια τάξη, που έντεχνα, στη συνέχεια, εκμεταλλεύτηκε τον ηθικό συμβιβασμό των πολιτικών και την άφθονη ευρωπαϊκή ενίσχυση και χρηματοδότηση. Χωρίς ταξική συνείδηση, με απλό και βραχυχρόνιο καιροσκοπισμό, θεώρησε ότι η εποχή του «λάθρα βιώσαντος», με την ευρωπαϊκή αρωγή, θα διαιωνιζόταν εσαεί.

Η Δύση αλλάζει ραγδαία μετά την παγκόσμια κρίση. Οι ισχυροί της πυλώνες, η Ευρώπη και η ΗΠΑ, εξασφαλίζουν την εθνική της ακεραιότητα, την πολιτική της ομοιογένεια και την ασφάλεια των συνόρων της. Μπορεί η λογική Τραμπ για κατασκευή προστατευτικού τείχους στα νότια σύνορα των ΗΠΑ να φαίνεται τόσο αστεία όσο και η δική μας σε σχέση με τα Σκόπια, αλλά η θέση ότι το ΝΑΤΟ και η Ευρώπη πρέπει να αναπροσδιορίσουν τους στόχους και την κατανομή των δαπανών είναι μάλλον η κυρίαρχη.

Πρώτα η Ευρωζώνη και στη συνέχεια η υπόλοιπη ηπειρωτική Ευρώπη ξαναγράφουν κανόνες και συνθήκες όχι μόνο οικονομικής ισονομίας και αλληλεγγύης αλλά και αμυντικής προστασίας των συνόρων.

Όσοι είχαν τη διάθεση να μελετήσουν τη συμφωνία των δύο μεγάλων κομμάτων της Γερμανίας, όσοι αφιέρωσαν χρόνο για να αντιληφθούν, πίσω από τις γραμμές, την πρόσφατη συμφωνία Μακρόν – Μέρκελ στο Παρίσι, την Παρασκευή, μπορούν να αντιληφθούν τη νέα πορεία. Μετά μάλιστα τη συνάντηση του κ. Μακρόν με την κ. Μέι -και φυσικά τις αμυντικές και μυστικές υπηρεσίες των δύο χωρών- στη Βασιλική Στρατιωτική Ακαδημία, στο Σάντχερστ, φαίνεται ότι διαμορφώνεται μια νέα αμυντική συνεργασία μετά την έξοδο της Αγγλίας από την ΕΕ. Το γεγονός ότι η Αγγλία, κατά περίεργο τρόπο, δέχτηκε να συμβάλει στη δαπάνη για «φράκτες και κάμερες ασφαλείας στο Καλαί και στα γειτονικά λιμάνια» οπωσδήποτε δεν είναι τυχαία ενέργεια. Δεν θα προβληματίζονταν, π.χ., οι Βούλγαροι, αν η Τουρκία συμφωνούσε να πληρώσει για την επένδυση σε πολεμικά πλοία για την προστασία των θαλάσσιων και χερσαίων συνόρων της χώρας μας;

Η αστική ελληνική κοινωνία -προσοχή, όχι η μεγαλοαστική – οφείλει να τοποθετηθεί και ως προς την Αριστερά και ως προς τους ολιγάρχες. Ιδεολογικά, ηθικά αλλά και καθαρά ωφελιμιστικά, όσοι αναγνωρίζουμε ότι η θέση μας είναι στον στενό πυρήνα της Ευρωζώνης και της ευρωπαϊκής συμμαχίας, όσοι αντιλαμβανόμαστε την αλληλεγγύη που η Δύση επέδειξε προς το έθνος μας, τηρώντας τη Συμφωνία της Γιάλτας, επιβάλλεται να το ξεκαθαρίσουμε και στην Αριστερά. Η αστική ηθική έχει και όρια.

Ως προς τους ολιγάρχες, η θέση των αστικών και ευρωπαϊκών παρατάξεων δεν μπορεί να είναι ίδια. Γιατί η διαφορά δεν ήταν ιδεολογική ή κοινωνικοπολιτική, ήταν ηθική. Βίασαν παραδοσιακές ηθικές του αστικού πολιτεύματος. Αξίες που τους δόθηκαν ως δικαίωμα, μαζί με οικονομική ενίσχυση για να τις εκπροσωπήσουν. Δεν έπαιξαν ανταγωνιστικά, εκμεταλλεύτηκαν μια συγκυρία και κάποια λάθη πολιτικής και δεν τιμωρήθηκαν, αν και έπρεπε.

Στις ΗΠΑ η Apple ανακοίνωσε πως θα επαναφέρει την επόμενη πενταετία 350 δισ. δολάρια από το εξωτερικό στη χώρα, πληρώνοντας φόρους και κάνοντας επενδύσεις. Τα χρήματα αυτά τα απέκτησε η Apple με την αξία της. Χωρίς ιδιόρρυθμες σχέσεις πολιτικοοικονομικής μορφής. Μήπως είναι καιρός κι οι δικοί μας να αντιληφθούν γιατί κάποιος αστός πρωθυπουργός τους αποκαλούσε «νταβατζήδες»;