Απαγόρευση των λέξεων αφενός, νεοελληνική αγλωσσία αφετέρου

Του
ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ

Πλήρης, επί των ημερών μας, η σύγχυση περί το σύγχρονο Γλωσσικό. Πριν λίγα χρόνια είχαμε την (αποτυχημένη ευτυχώς) προσπάθεια της τότε υπουργού (άνευ) Παιδείας, να μαθαίνουν τα παιδιά την αγγλική από την Πρώτη Τάξη του Δημοτικού! Ήτοι, πριν καν να μάθουν στοιχειωδώς την ελληνική, θα ψευτομαθαίνουν και την αγγλική… Παιδάκια «δίγλωσσα», ήτοι άγλωσσα, σε έναν κόσμο παγκοσμιοποιημένο, διαμορφωμένα χωρίς γλώσσα και συνείδηση, με ένα barcode νούμερο. «Είμαι το νούμερο οκτώ, όλοι με ξέρουν με αυτό, κι εγώ κρατάω μυστικό ποιο είναι το, ποιο είναι τ’ όνομά μου».

Σταθεροί στις αξίες τους οι εκσυγχρονιστές όλων των αποχρώσεων: Να μαθαίνουμε όλοι από μικροί τη γλώσσα των αφεντικών.

Κι ας έλεγε ο εθνικός ποιητής:
«Μήγαρις έχω άλλο στο νου μου πάρεξ ελευθερία και γλώσσα;» (Διονύσιος Σολωμός)
Η σύγχυση επιτείνεται από αυτά που συμβαίνουν γύρω από τις λέξεις στη νεοελληνική καθομιλουμένη και το… politically correct: Παρατηρούμε μια απαγόρευση των λέξεων… ανάλογη της… ποτοαπαγόρευσης στις ΗΠΑ του Μεσοπολέμου.

Νιώθουμε την απαγόρευση των λέξεων κάθε φορά που κάποιος ξεφεύγει και εκφέρει κάποια από αυτές; Ζαβός, σακάτης, στραβός, γκαβός, ντιγκιντάγκας, πουτάνα, θεόχοντρη, καμάκι… Λοξές ματιές προκύπτουν από τους γύρω, συστολή, αυτολογοκρισία, «δεν ήθελα να πω ακριβώς αυτό». Φτωχαίνει, τοιουτοτρόπως, το λεξιλόγιο, εκπίπτουν οι λέξεις, συστέλλονται, για ό,τι δεν θεωρείται mainstream, για ό,τι δεν εμπίπτει στο politically correct.

Λέξεις αποσυνάγωγες δημιουργούν με την πάροδο του χρόνου ένα παράλληλο λεξιλόγιο, έναν κρυμμένο θησαυρό, μια παράνομη παρακαταθήκη: Έθνος, λαϊκή κυριαρχία, πατρίδα, απελευθέρωση, αρετή. Μπουρλότο!

Εν παραλλήλω δρα ένα λεξιλόγιο παραποίησης: «Αγορές» αποκαλείται ο αρπακτικός καπιταλισμός, «επενδυτές» οι παγκόσμιοι γυρολόγοι της εύκολης αρπαχτής, «μεταρρυθμίσεις» η πλήρης αποδόμηση του κράτους και του δημόσιου τομέα.

Η απαγόρευση των λέξεων, ο εξοβελισμός και η παραποίησή τους οδηγούν σε μεγαλύτερη φτώχεια, σε κολοβωμένο πολιτισμό, σε στέρηση ελευθερίας. Η επιχειρούμενη ελληνοαγγλική διγλωσσία επιφέρει αγλωσσία, επικυριαρχία των «γραμματιζούμενων» πάνω στο «πόπολο» (και σε αυτόν τον τομέα…). Όσοι παραμένουν άγλωσσοι παραμένουν αμόρφωτοι, αυτοκαταδικάζονται να είναι προλεταριάτο ή πρεκαριάτο εφ’ όρου ζωής, και δη κακοπληρωμένο και ανασφάλιστο. Διότι οι λέξεις, όπως η γνώση, είναι δύναμη:

«Χρόνο με τον χρόνο αδειάζουν οι επάλξεις,
στα κάστρα απόμειναν ελάχιστοι φρουροί
νωχελικοί, ράθυμοι, νυσταλέοι
μ’ αργόσυρτους βηματισμούς περιπολούν
τι προστατεύουν έχουν πλέον λησμονήσει.
Πατρίδα, γλώσσα, Ιστορία,
Λέξεις χωρίς αντίκρυσμα στη μνήμη
Κοινή, κενή και κυνική η τάξη η παγκόσμια…».
(Παναγιώτη Μαυρίδη, «Εις οιωνός άριστος»)