«Αντρειώνει το κρύο…»

Του
ΝΙΚΟΥ ΑΜΜΑΝΙΤΗ

Δεν ξέρω τι συμβαίνει ακριβώς με τις ξένες γλώσσες, πάντως είναι πέραν κάθε αμφιβολίας πως η ελληνική την έχει την τρελάρα της. Έτσι, άνευ λόγου και αιτίας, οι περισσότεροι μήνες του δωδεκάμηνου σέρνουν κι από ένα παρατσούκλι, το οποίο και προβάλλουν σε κάθε ευκαιρία ως τίτλο τιμής. Πρόσφατο παράδειγμα ο προ ημερών αποχωρήσας του ημερολογίου μήνας Νοέμβριος. Επειδή δεν βρίσκαμε κουσούρι να του κολλήσουμε, ελαφρά τη καρδία είπαμε πως στις 30 Νοεμβρίου, τελευταία ημέρα του μήνα και εορτή του Αγίου Ανδρέα, πως «λόγω Αντρέα, αντρειώνει το κρύο…».

Πολλούς Νοέμβριους επιμέτρησα στον μακρύ μου βίο. Όμως δεν θυμάμαι κανέναν που με ανάγκασε να φορέσω το χοντρό μου το τουΐντ παλτό ή να ξεπάγιασα με το κρύο που έφερε ο Άγιος. Θυμάμαι, αντίθετα, πως τρέχαμε παραμονές Αγίου Δημητρίου, δηλαδή δύο μήνες νωρίτερα, να βρούμε σόμπα να αγοράσουμε, μπας και ζεσταθεί το κοκαλάκι μας. Αλλά σόμπα δεν βρίσκαμε, επειδή οι έμποροι τις είχανε ξεπουλήσει. Θυμάμαι το κρύο που έφαγα στην παρέλαση με το καλοκαιρινό μου το κοστούμι, επειδή -λέει- του Αϊ-Δημήτρη «κάνει ζέστη και υπήρχε φόβος να ιδρώσω…». Θυμάμαι (κι αυτά δεν ξεχνιούνται) πως μιλούσαμε τότε για «το καλοκαιράκι του Αγίου Δημητρίου», λες και οι Άγιοι έχουν ανταγωνισμό μεταξύ τους και όταν ο ένας μιλά για καλοκαιράκι, έχει κρύο του κερατά, ενώ όταν ο άλλος λέει πως «αντρειώνει το κρύο», πρέπει να τρέξουμε να φορέσουμε κοντομάνικα.

Πάντως, ανεξαρτήτως της συμβολής του Αγίου στη συρρίκνωση της θερμοκρασίας, γεγονός αδιαμφισβήτητο παραμένει πως το κλίμα έχει αλλάξει. Και έχει αλλάξει επί το ψυχρότερο. Αντί δε να ονειρευόμαστε εμείς, οι κρυουλιάρηδες, πως θα πλακώσει η ζέστη, αντίθετα, δεν είναι μακριά, φαίνεται, η ημέρα που θα φωνάζει απ’ την κουζίνα η μάνα στο παιδί: «Γιαννάκη, προσοχή στις αρκούδες…».

Τέτοια αλλαγή στο κλίμα θα επέλθει. Και δεν χωράνε αστεία εδώ. Κάθε τρεις και λίγο η μετεωρολογική υπηρεσία μας κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για ακραία καιρικά φαινόμενα. Μας συμβουλεύει, εάν δεν έχουμε ισχυρούς λόγους για να βγούμε έξω, να κάτσουμε στη θαλπωρή, στο σπιτάκι μας και ότι τα ρέματα, που τα μπαζώνουμε, θα μας πνίξουν αν βρέξει πολύ. Και δεν ιδρώνει το αφτί μας, που λένε. Και βρέχει με το τουλούμι και βγαίνουμε και μονομαχούμε με το ποτάμι και πνιγόμαστε. Και βρίζουμε το κράτος που δεν μας έσωσε εγκαίρως. Και μας προειδοποίησε ο Άγιος πως το κρύο αντρειώνει. Άσε τον να λέει. Είμαστε άθεοι.

Θυμάμαι, λίγα χρόνια πιο πριν, παλιόκαιρος υπήρχε πάντα. Όμως τότε της μόδας ήτανε οι καμπαρτίνες. Και ήσαν οι καμπαρτίνες ένα σκέτο πανάκι. Και το πανάκι αυτό μας ζέσταινε αντί για παλτό. Και ήταν ο «Σπύρος Μπαλάσκας, ο βασιλεύς των καμπαρτινών», όπως ο ίδιος αυτοδιαφημιζόταν. Και λίγο μετά τον πόλεμο η τρέλα της μόδας έπιασε τον κοσμάκη με τα «τρενς-κοτ», πανάκι πιο λεπτό από καμπαρτίνα, σε στυλ «μιλιτέρ», που το φορούσες και δεν κρύωνες. Ήσουν κομψά και ζεστά ντυμένος, σύμφωνα με τις επιταγές της μόδας. Κατόπιν ήρθαν τα χοντρά μπουφάν, τα παραγεμισμένα με υλικά που προκαλούνε ζέστη, και τα δεχθήκαμε σαν θείο δώρο.

Θυμάμαι ένα έκτακτο μετεωρολογικό περιστατικό που συνέβη τον Νοέμβρη του 1961, δηλαδή πριν μισόν αιώνα πάνω-κάτω. Ήταν η εποχή μετά τον πόλεμο, τότε που η Αθήνα είχε συνέλθει από τις περιπέτειές του και μεταμορφώνονταν σε ευρωπαϊκή πρωτεύουσα. Ήταν βράδυ Κυριακής 5 Νοεμβρίου. Έριξε τέτοια βροχή στην Αθήνα που οι δυτικές συνοικίες, που τότε βρισκόταν σε άνοδο, κυριολεκτικά πνίγηκαν. Ειδικά το Μπουρνάζι, μια περιοχή με εκτός σχεδίου αυθαίρετα, που χτίζονταν μέσα σε μια νύχτα παράνομα. Αν θυμάμαι καλά, η νεροποντή εκείνη είχε μόνον στο Μπουρνάζι, με τους ελάχιστους τότε κατοίκους, πάνω από 25 νεκρούς.

Βέβαια, έκτοτε οι άνθρωποι δεν έγιναν περισσότερο νουνεχείς. Ζουν όλο και πιο πολύ επικινδύνως, λες και αυτό τους γοητεύει. Συναγωνίζονται ποιος θα επιτεθεί ανεπανόρθωτα στη φύση και ποιος θα ζητήσει τα ρέστα γι’ αυτό από την εκάστοτε κυβέρνηση.

Βλέπουν στην τηλεόραση το κλίμα να αλλάζει παντού, μέχρι και στην Αρκτική λιώνουν οι πάγοι, αλλά δεν δίνουν φραγκάκι και κάνουνε χιούμορ. Μόνον αν τολμήσει να τους υποδείξει ο Άγιος πως «το κρύο αντρειώνει», θα τον βρίσουν και θα τα βάλουν μαζί του…