Τα σκάνδαλα πνίγουν πάλι τη φαμίλια Ερντογάν
Σε θεωρίες συνωμοσίας καταφεύγει, έντρομο, το καθεστώς Ερντογάν για να μπορέσει να δημιουργήσει γραμμή άμυνας στον καταιγισμό αποκαλύψεων που αναμένεται να ακολουθήσει μετά τη μετατροπή του διαβόητου Ρεζά Ζαράμπ, από κατηγορούμενο για υπόθεση ξεπλύματος εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων από το σπάσιμο του εμπάργκο εναντίον του Ιράν, σε προστατευόμενο μάρτυρα από τις αμερικανικές αρχές για τη διερεύνηση της υπόθεσης, η οποία φαίνεται ότι ακουμπά πλέον τον ίδιο τον Ερντογάν.
Ο ίδιος ο Ερντογάν έσπευσε την Πέμπτη να προκαταλάβει τις εξελίξεις δηλώνοντας ότι η Τουρκία δεν παραβίασε το εμπάργκο εναντίον του Ιράν, ενώ την ίδια στιγμή οι αποκαλύψεις συγκλονίζουν την Τουρκία, όπου ο Ερντογάν όμως επιχειρεί να επιβάλει τον νόμο της σιωπής.
Για μια ακόμη φορά ο Ερντογάν φαίνεται έτοιμος να καταφύγει στη γνωστή θεωρία ότι ξένα κέντρα που ελέγχονται από τον Φετουλάχ Γκιουλέν στρέφονται εναντίον του για να υπονομεύσουν την… Τουρκία.
Η υπόθεση, η οποία βρίσκεται στο επίκεντρο της επικαιρότητας τα τελευταία σχεδόν τρία χρόνια, απειλεί να δημιουργήσει σοβαρό πρόβλημα και στο εσωτερικό, στον ίδιο τον Ερντογάν, που ήδη κατηγορείται επισήμως από την αντιπολίτευση ότι, εκτός των άλλων, μέλη της οικογένειάς του «φυγάδευσαν» 15 εκατ. δολάρια σε τράπεζα του εξωτερικού, αλλά κυρίως βάζει μια ακόμη νάρκη στα θεμέλια των σχέσεων της Ουάσινγκτον με την κυβέρνηση Ερντογάν.
Το λαθρεμπόριο με το Ιράν και ο μάρτυρας που άρχισε να μιλά…
Ο Ζαράμπ αποφάσισε να συνεργασθεί με τις αμερικανικές αρχές, έχει παραδεχθεί την ενοχή του σε επτά κατηγορίες και δέχθηκε να αποκαλύψει το μεγάλο κόλπο που είχε στηθεί με επίκεντρο την τουρκική τράπεζα Halkbank και κατηγορούμενους τον πρώην υπουργό Οικονομικών Ζαφίρ Τσαγκλαγιάν και επτά ακόμη στελέχη της τράπεζας, εκτός του Χακάν Αττίλα, που διαφεύγουν στην Τουρκία.
Στην πρώτη εμφάνισή του στο ακροατήριο δήλωσε ότι για να ανοίξει λογαριασμό στην Τράπεζα Ακτίφ στην Τουρκία μεσολάβησε ο τότε υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Εγκεμέν Μπαγίς, έναντι αμοιβής 1,5 εκατ. ευρώ, ενώ ο τότε υπουργός Οικονομικών Ζαφίρ Τσαγκλαγιάν φέρεται να έχει πάρει περισσότερα από 40 εκατ. δολάρια…
Ο Ιρανός, και με τουρκικό διαβατήριο, Ρεζά Ζαράμπ εμφανίσθηκε ως διάττοντας αστέρας στο προσκήνιο και σε ηλικία λίγο πριν τα 30 πρόβαλλε στις κοσμικές σελίδες της Τουρκίας ως πολυεκατομμυριούχος playboy με ισχυρές προσβάσεις στην κυβέρνηση Ερντογάν.
Ο Ζαράμπ φέρεται να έχει προσφέρει ως… δωρεά στο ίδρυμα του γιου του Ερντογάν, TURGEV, το ποσό των 100 εκατ. δολαρίων…
Όλα ξεκίνησαν όταν οι τελωνειακοί στην Τουρκία εντόπισαν ξαφνικά ένα φορτίο ενάμιση τόνου χρυσού σε μια πτήση που έφθασε στην Κωνσταντινούπολη. Ήταν ήδη η εποχή που οι δικαστές στην Τουρκία, καθοδηγούμενοι από το κίνημα Γκιουλέν, επιχειρούσαν να χαλιναγωγήσουν το καθεστώς Ερντογάν αποκαλύπτοντας μια σειρά από υποθέσεις διαφθοράς, στις οποίες εμπλέκονται οι ίδιοι οι υπουργοί και οι οικογένειές τους.
Την παραμονή της πρωτοχρονιάς του 2012, ένα Airbus A330, σε πτήση προς τα Αραβικά Εμιράτα, επρόκειτο να κάνει ανεφοδιασμό σε ένα μικρό αεροδρόμιο, αλλά η ομίχλη το υποχρέωσε να προσγειωθεί στο «Ατατούρκ» και εκεί οι τελωνειακοί διαπίστωσαν ότι το αεροπλάνο ήταν φορτωμένο με χρυσό. Ο τότε υπουργός Οικονομικών Ζαφίρ Τσαγκλαγιάν επέτρεψε (με το αζημίωτο, όπως αποδεικνύεται σήμερα) στο αεροσκάφος να αναχωρήσει για τον προορισμό του μετά από δύο εβδομάδες.
Με μια σειρά υποκλαπείσες τηλεφωνικές επικοινωνίες μεταξύ του Ζαράμπ και υπουργών της κυβέρνησης Ερντογάν κινήθηκαν οι δικαστές και απηύθυναν κατηγορίες εναντίον του τούρκου υπουργού και του γιου του.
Το κόλπο που είχε στηθεί ήταν σχετικά απλό, αλλά προϋπέθετε υψηλή κάλυψη από την Τουρκία. Η τουρκική κρατική εταιρεία αγόραζε πετρέλαιο και φυσικό αέριο από το Ιράν και κατέθετε το αντίτιμο στην τουρκική τράπεζα Halkbank, σε ειδικό λογαριασμό. Χρησιμοποιώντας εταιρείες-«βιτρίνες», ο Ζαράμπ αγόραζε με τα χρήματα αυτά χρυσό, τον οποίο έστελνε στο Ντουμπάι… Εκεί ο χρυσός πουλιόταν έναντι δολαρίων και ευρώ και σύμφωνα με το κατηγορητήριο οι λογαριασμοί εμφανίζονταν ως χρήματα για τρόφιμα και ανθρωπιστική βοήθεια… Μόλις σε ένα δεκάμηνο ο Ζαράμπ είχε περάσει 900 εκατ. δολάρια των Ιρανών μέσα από αμερικανικές τράπεζες…
Ο Ζαράμπ βρέθηκε στη φυλακή το 2014, αλλά αμέσως αποφυλακίσθηκε, ύστερα από παρέμβαση του Ερντογάν. Ο Ζαράμπ εμφανιζόταν να έχει πρωταγωνιστήσει στο σπάσιμο του εμπάργκο εις βάρος του Ιράν, εξάγοντας πετρέλαιο έναντι χρυσού. Και στην Τουρκία ήταν κοινός τόπος ότι αυτό το τεράστιων διαστάσεων λαθρεμπόριο γινόταν με υψηλή προστασία και φυσικά ο Ζαράμπ ήταν η «βιτρίνα».
Η σιγουριά που του έδινε η προσωπική σχέση και η προστασία που απολάμβανε από το καθεστώς Ερντογάν τον οδήγησε στο μεγάλο λάθος: Βρέθηκε στην Αμερική για να επισκεφθεί την Ντίσνεϊλαντ. Φτάνοντας στο Μαϊάμι, οι αμερικανικές αρχές τον συνέλαβαν. Και από τότε ξεκινά ένα πολιτικό – δικαστικό θρίλερ για τον 35χρονο playboy με το ιδιωτικό τζετ, το σκάφος, το προσωπικό υποβρύχιο και το πιστόλι διακοσμημένο με χρυσό.
Η κατηγορία του ομοσπονδιακού δικαστή αφορά ξέπλυμα χρήματος και παραβίαση των κυρώσεων εναντίον του Ιράν.
Ο Ερντογάν, με προσωπικές παρεμβάσεις και στην κυβέρνηση Ομπάμα και στην κυβέρνηση Τραμπ, ζήτησε την απελευθέρωσή του ή την παράδοσή του στις τουρκικές αρχές. Τα αιτήματα αυτά απορρίφθηκαν. Οι Τούρκοι, βλέποντας το παιχνίδι να στριμώχνει, άρχισαν να δημιουργούν κλίμα στο εσωτερικό της χώρας: Για τη «συνομωσία» εναντίον του Ζαράμπ υπεύθυνος ήταν ο… Φετουλάχ Γκιουλέν. Έφθασαν μάλιστα στο σημείο, την περασμένη εβδομάδα, οι τούρκοι εισαγγελείς να απευθύνουν κατηγορίες εναντίον του πρώην εισαγγελέα της Νέας Υόρκης, που χειρίσθηκε την υπόθεση Ζαράμπ, ως… συνεργάτη του Γκιουλέν.
Ο πρώην δήμαρχος της Νέας Υόρκης και στενός φίλος του Ντ. Τραμπ, Ρούντι Τζουλιάνι, και ένας πρώην υπουργός Δικαιοσύνης των ΗΠΑ ανέλαβαν, έναντι αδράς αμοιβής, τη νομική υποστήριξη του Ζαράμπ. Σε ένα ταξίδι του στην Άγκυρα ο κ. Τζουλιάνι εμφανίσθηκε να μεσολαβεί για μια άτυπη ανταλλαγή κρατουμένων, όπου η Τουρκία θα απελευθέρωνε έναν πάστορα και κάποιους άλλους αμερικανούς πολίτες και αντιστοίχως ο Ζαράμπ θα οδηγούνταν στην Τουρκία. Οι προτάσεις αυτές κατέρρευσαν καθώς τις ίδιες ημέρες είχε ξεσπάσει το σκάνδαλο με τον επίσης στενό συνεργάτη του Τραμπ, τον Φλιν, ο οποίος λίγο πριν αναλάβει Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας είχε πάρει από την τουρκική κυβέρνηση ένα μεγάλο ποσό για να κάνει λόμπι εναντίον του Φετουλάχ Γκιουλέν. Χωρίς ακόμη να έχει διερευνηθεί πλήρως η υπόθεση, ο Φλιν φέρεται να έχει δεχθεί ένα μεγάλο ποσό (στη συγκέντρωση του οποίου ενδεχομένως είχε αναμειχθεί και ο Ζαράμπ) προκειμένου είτε να εξασφαλισθεί η έκδοση του Γκιουλέν στην Τουρκία είτε να οργανωθεί επιχείρηση απαγωγής του και παράδοσής του στο καθεστώς Ερντογάν.
Η πίεση που ασκούσε νευρικά και άτσαλα η κυβέρνηση Ερντογάν ώστε ο Ζαράμπ να επιστρέψει στην Τουρκία ήταν δικαιολογημένη. Τώρα, πλέον, που ο Ζαράμπ δέχθηκε να γίνει προστατευόμενος μάρτυρας προκειμένου να αποκαλύψει όλη την αλήθεια για το πώς και από ποιους στήθηκε η επιχείρηση παράκαμψης των κυρώσεων εναντίον του Ιράν, αποκομίζοντας εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια, η απειλή για τον Ερντογάν και το περιβάλλον του είναι διαρκής… Πολύ περισσότερο όταν η υπόθεση έχει περάσει πλέον στα χέρια όχι των δικών του δικαστών αλλά των Ομοσπονδιακών Δικαστηρίων των ΗΠΑ.
Κωνσταντίνος Τσάκαλος