Πώς το κρύο αυξάνει τις καρδιαγγειακές επιπλοκές

Του
ΒΛΑΣΗ Ν. ΠΥΡΓΑΚΗ
Καρδιολόγου, Διευθυντή Καρδιολογικής
Κλινικής Γ.Κ.Ν. «ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ»

Η καρδιαγγειακή νόσος είναι η κυρίαρχη αιτία θανάτου στις αναπτυγμένες κοινωνίες της Δύσης, αναλογώντας στο ήμισυ της συνολικής θνητότητας, ενώ η αναμενόμενη αύξηση του μέσου όρου ζωής πιθανόν να ενισχύσει την αναλογική της επίπτωση στη συνολική θνητότητα.

Ο χειμώνας αποδεικνύεται μία εποχή δύσκολη για όλους, ιδιαίτερα όμως για την καρδιά μας. Μελέτες των τελευταίων ετών έχουν αποδείξει πως η συχνότητα των καρδιαγγειακών επιπλοκών αυξάνεται κατά τους χειμερινούς μήνες, με την επίπτωση του οξέος εμφράγματος να αυξάνει κατά 30% περίπου, ενώ ο κίνδυνος για ανάλογο επεισόδιο είναι περίπου διπλάσιος τον μήνα Δεκέμβριο σε σχέση με τον μήνα Αύγουστο. Μάλιστα, βρετανοί ερευνητές ανακάλυψαν μέσα από μεγάλη μελέτη ότι η μείωση της θερμοκρασίας περιβάλλοντος κατά μόλις 1°C σχετίζεται με 2% αθροιστικό κίνδυνο εμφράγματος σε μια περίοδο 28 ημερών.

Πιο επιρρεπείς φαίνεται να είναι οι ηλικιωμένοι, καθώς τα οξέα καρδιακά συμβάματα κατά τους χειμερινούς μήνες φαίνεται να έχουν συχνότερα μοιραία κατάληξη σε σχέση με τα συμβάματα των άλλων εποχών. Θα μπορούσε να αναλογιστεί κανείς πολλές αιτίες για να εξηγήσει το φαινόμενο αυτό. Φαίνεται όμως πως η κοινή συνισταμένη όλων είναι η συνεπαγόμενη αύξηση του καρδιακού έργου, συνεπεία του κρύου. Η έκθεση σε χαμηλότερες θερμοκρασίες αυξάνει την αρτηριακή πίεση και τους σφυγμούς και αναγκάζει την καρδιά να δουλεύει περισσότερο για να διατηρήσει επαρκή αιματική ροή και οξυγόνωση στους ιστούς. Το κρύο αυξάνει τα επίπεδα συγκεκριμένων πρωτεϊνών στο αίμα, αυξάνοντας τον κίνδυνο για σχηματισμό θρόμβων και επομένως τον κίνδυνο εμφράγματος ή αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου. Επίσης, οι ιώσεις, που είναι σαφώς συχνότερες τον χειμώνα, προκαλούν πυρετούς και άλλα δυσάρεστα συμπτώματα με αποτέλεσμα την επιβάρυνση της καρδιακής λειτουργίας.

Η σχετιζόμενη με τις χαμηλές θερμοκρασίες κατανάλωση έντονα λιπαρών τροφών πλούσιων σε αλάτι προκαλεί έντονη επιβάρυνση στη δομή και στη λειτουργία των αγγείων, παραβλάπτοντας τη λειτουργία της καρδιάς.

Επίσης, η ταυτόχρονη συχνά κατάχρηση αλκοόλ κατά τους μήνες αυτούς οδηγεί σε απώλεια θερμότητας, η οποία με τη σειρά της προκαλεί πτώση της θερμοκρασίας του σώματος και απώλεια υγρών επιβαρύνοντας σοβαρά την καρδιακή λειτουργία. Ακόμα, η διακοπή της άσκησης κατά τους χειμερινούς μήνες είναι ένας άλλος ένας επιβαρυντικός παράγοντας για την καρδιά μας και κυρίως για τους καρδιοπαθείς. Είναι αναγκαίο, λοιπόν, όλοι οι καρδιοπαθείς κατά τους χειμερινούς μήνες να είναι πιο προσεκτικοί ως προς τα εξής:

• Τακτική παρακολούθηση της αρτηριακής πίεσης και ιδεώδη ρύθμισή της στα συνιστώμενα επίπεδα (≤ 130/80 mmHg) με την πιθανή τροποποίηση της αντιυπερτασικής αγωγής πάντα σε συνεννόηση με τον θεράποντα καρδιολόγο.

• Υγιεινή διατροφή με αποφυγή λιπαρών τροφών, καθώς και τροφών πλούσιων σε αλάτι.

• Εμβολιασμό όλων των καρδιοπαθών με το εποχικό εμβόλιο της γρίπης και αποφυγή του συγχρωτισμού με πολυπληθείς ομάδες σε κλειστούς μη καλά αεριζόμενους χώρους.

• Σε περίπτωση λοίμωξης αναπνευστικού εξέταση από τον οικογενειακό γιατρό και έγκαιρη λήψη κατάλληλης θεραπείας (αντιβιοτικά, βρογχοδιασταλτικά, αντιπυρετικά κλπ).

• Αποφυγή έκθεσης σε χαμηλές θερμοκρασίες (παγωνιά) και ιδίως απότομη αλλαγή περιβάλλοντος με μεγάλες θερμοκρασιακές διαφορές.

• Αποφυγή της άσκησης, σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες.