Τάση απόρριψης του ομοσπονδιακού μοντέλου στα Κατεχόμενα
Μηδενισμό του κοντέρ των συνομιλιών στο Κυπριακό δείχνει να επιλέγει η τουρκική πλευρά, καθώς με δηλώσεις κορυφαίων παραγόντων στην επέτειο ίδρυσης του ψευδοκράτους η διαδικασία των συνομιλιών με τη γνωστή μορφή τους ολοκληρώθηκε στο Κραν Μοντανά. Δηλώσεις που βαραίνουν το κλίμα, καθώς γίνονται εν όψει των εκλογών της 7ης Ιανουαρίου στο ψευδοκράτος και ενώ οι προεδρικές εκλογές στην Κύπρο ακολουθούν έναν μήνα αργότερα.
Την ίδια στιγμή κι ενώ το πολιτικό σκηνικό περιπλέκεται στα Κατεχόμενα, όπου οι σκληρές θέσεις στο Κυπριακό, έχοντας και τη στήριξη της Άγκυρας, παίρνουν το πάνω χέρι, στην Κυπριακή Δημοκρατία έχει αρχίσει να παίρνει φωτιά η πολιτική αντιπαράθεση εν όψει των προεδρικών εκλογών, με το Κυπριακό να μπαίνει στην ατζέντα της προεκλογικής σύγκρουσης.
Ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ Μ. Σιζόπουλος έχει εγκαίρως ταχθεί και επισήμως εναντίον της διζωνικής – δικοινοτικής ομοσπονδίας, θεωρώντας ότι πρόκειται περί ακραίας μορφής διχοτόμησης και τονίζοντας ότι εγκλωβίζει την Κύπρο σε μια αδιέξοδη διαδικασία.
Επιπλέον, φαίνεται ότι ο υποψήφιος του Ενδιάμεσου Χώρου (ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ, Οικολόγοι κ.ά.) Νικόλας Παπαδόπουλους παίρνει προβάδισμα από τον υποψήφιο του ΑΚΕΛ κ. Μαλά και θα βρεθεί πιθανότατα στον δεύτερο γύρο αντιμέτωπος με τον Ν. Αναστασιάδη. Καθώς ο ΔΗΣΥ και ο Ν. Αναστασιάδης θεωρούν ότι ο Ν. Παπαδόπουλος είναι πιο επικίνδυνος αντίπαλος και θα μπορούσε στον δεύτερο γύρο να συσπειρώσει πιο εύκολα την αντιδεξιά ψήφο του ΑΚΕΛ, έχουν επιλέξει να πληγεί ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ στο Κυπριακό.
Με την προβολή των θέσεων της ΕΔΕΚ εναντίον της διζωνικής – δικοινοτικής ομοσπονδίας επιχειρείται να φορτωθεί από τώρα στον Ν. Παπαδόπουλο η ταμπέλα του απορριπτικού, με την προσδοκία ότι έτσι στον δεύτερο γύρο οι Ακελικοί θα του γυρίσουν την πλάτη και είτε θα απέχουν είτε κάποιοι θα οδηγηθούν στον Ν. Αναστασιάδη, ελπίζοντας ότι ο νυν Πρόεδρος θα επιδιώξει ειλικρινά την επανένωση.
Βεβαίως, στη Λευκωσία δείχνουν να παραβλέπουν ότι η κατάσταση σε ό,τι αφορά το Κυπριακό δυσκολεύει με τις νέες ισορροπίες που διαμορφώνονται και στα Κατεχόμενα.
Πάντως, στη Λευκωσία, αν και δέχθηκαν με ικανοποίηση το μήνυμα της Τουρκίας, που μετέφερε ο Ν. Κοτζιάς, βάσει του οποίου η Άγκυρα επιθυμεί να υπάρξει προηγούμενος διάλογος και καλή προετοιμασία με την Αθήνα στο θέμα των εγγυήσεων και της ασφάλειας, δεν έχουν ιδιαίτερες προσδοκίες.
Γιατί εξάλλου είναι σαφές ότι εάν ήθελε η Τουρκία και το είχε αποφασίσει, θα μπορούσε να κάνει κινήσεις στο θέμα των εγγυήσεων και της ασφάλειας στο Κραν Μοντανά, διασώζοντας τη διαδικασία. Συνεπώς, θα ήταν χρήσιμο φυσικά να είχε προηγηθεί μια συνεννόηση με την Ελλάδα, αλλά επί της ουσίας δεν είναι η απουσία αυτής της επαφής και συνεννόησης που οδήγησε στη σκληρή και άκαμπτη στάση της Τουρκίας στα κρίσιμα αυτά θέματα, που τελικά τίναξαν στον αέρα τη διαδικασία.
Ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης και αρμόδιος υπουργός για το Κυπριακό Ρ. Ακντάγ, στο μήνυμά του για τη θλιβερή επέτειο ίδρυσης του ψευδοκράτους, επανέλαβε ότι «οι συνομιλίες που ξεκίνησαν πριν από περίπου δέκα χρόνια, κατά την περίοδο των ηγεσιών των Δημήτρη Χριστόφια και Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, έχουν ολοκληρωθεί», τόνισε δε ότι «η διαδικασία απέτυχε με ευθύνη της μη ρεαλιστικής και ασυμβίβαστης στάσης-στρατηγικής της ε/κ πλευράς και της Αθήνας».
Και ενώ σε αυτό το κλίμα άρχιζαν οι «εορτασμοί» στα Κατεχόμενα, τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη που είχαν σταθμεύσει στο παράνομο αεροδρόμιο Τύμπου πραγματοποιούσαν χαμηλές πτήσεις πάνω από την κατεχόμενη Λευκωσία, προκαλώντας φυσικά ανησυχία και αγωνία στους Ελληνοκυπρίους.
Και ο ίδιος ο Μ. Ακιντζί όμως αλλάζει στάση και πλέον απαιτεί ως προϋπόθεση για την επανέναρξη των συνομιλιών την επίτευξη μιας στρατηγικής συμφωνίας μεταξύ των ηγετών των δύο κοινοτήτων, που θα αποτελεί ουσιαστικά ενδιάμεση συμφωνία λύσης και μόνο τότε θα επαναρχίσουν οι συνομιλίες, με χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσής τους. Ο κ. Ακιντζί και πάλι επιχείρησε να ρίξει την ευθύνη για την αποτυχία των συνομιλιών στη θέση των Ελληνοκυπρίων: «Μηδέν στρατός, μηδέν εγγυήσεις».
Και επανέφερε τη γνωστή επιχειρηματολογία (που προϋποθέτει φυσικά την παραμονή και στρατού και Εγγυήσεων), υποστηρίζοντας ότι «θα μειώνεται η ανάγκη για στρατό και όσο αυξάνεται η συνεργασία Τουρκίας – Ελλάδας στην Κύπρο και την περιοχή, τόσο θα διαφοροποιείται η έννοια των εγγυήσεων…».
Ο «υπουργός Εξωτερικών» του ψευδοκράτους Τ. Ερτουγρούλογλου, μιλώντας σε τούρκους δημοσιογράφους και άλλους παράγοντες από την Τουρκία, υποστήριξε ξεκάθαρα τη θέση για επίτευξη λύσης στην πραγματικότητα της ύπαρξης των δύο κρατών.
«Ο ΟΗΕ έκλεψε 50 χρόνια από τη χώρα μας και από δω και στο εξής δεν θα αφήσουμε να χαθούν κι άλλα χρόνια. Ούτε η Τουρκία ούτε οι Τουρκοκύπριοι θα συνεχίζουν να εμπαίζονται με τα παιγνίδια των Ελληνοκυπρίων Στην Ελβετία η 50χρονη διαδικασία κατέρρευσε, οι συνομιλίες για ομοσπονδία έχουν αποτύχει», είπε ο κ. Ερτουγρούλογλου.
Ακόμη και ο διαπραγματευτής Οζντ. Ναμί, ο οποίος θα είναι επικεφαλής του σοσιαλιστικού κόμματος CTP, εμφανίσθηκε με νέα θέση, υποστηρίζοντας ότι πριν από την έναρξη νέας διαδικασίας θα πρέπει να ρυθμισθεί το θέμα του πολιτικού στάτους των Τουρκοκυπρίων.
Από κει και πέρα, όμως, το δεξιό κόμμα UBP του «πρωθυπουργού» Χ. Οζγκιουρτζούν και το μικρότερο, επίσης δεξιό κόμμα του πρώην διαπραγματευτή Κ. Οζερσάι δείχνουν να συμφωνούν ότι πρέπει να εγκαταλειφθεί η ιδέα της ομοσπονδιακής λύσης και της συνέχισης των συνομιλιών και να προταθεί η λύση των δύο κρατών εντός της ΕΕ.
Κωνσταντίνος Τσάκαλος