Σήμανε ο συναγερμός: Είναι η ώρα να κινητοποιηθούν όλοι

Η «κόλαση του Δάντη» αποκαλύφθηκε την περασμένη Τετάρτη τα ξημερώματα στη Δυτική Αττική, όπου ολόκληρες περιοχές βυθίστηκαν στα λασπόνερα, περιουσίες χάθηκαν, σπίτια γκρεμίστηκαν και 16 άνθρωποι πλήρωσαν με τη ζωή τους το καθεστώς της μόνιμης κρατικής αδιαφορίας, την απίστευτη γραφειοκρατία και τις χτυπητές αδυναμίες ενός κράτους που –κυριολεκτικά– εδώ και χρόνια δεν υπάρχει…

Κυβέρνηση και τοπική αυτοδιοίκηση οι μεγάλοι υπεύθυνοι:
Έκλεισαν τα μάτια στα αυθαίρετα και στο μπάζωμα των
ρεμάτων για… ψηφαλάκια

Περιοχές με έντονη βιομηχανική δραστηριότητα και με μεγάλο δείκτη επιχειρηματικότητας, όπως η Μάνδρα και η Νέα Πέραμος, για λίγες ώρες σβήστηκαν από τον χάρτη, πνιγμένες κάτω από τα λασπόνερα των χειμάρρων, που τις μετέτρεψαν σε… βάλτους! Λίγα χιλιόμετρα από το κέντρο της Αθήνας, 16 άτομα βρήκαν τραγικό θάνατο μέσα στα σπίτια τους, τα ΙΧ τους ή τις… νταλίκες που οδηγούσαν, καθώς ο κεντρικός δρόμος που συνδέει την Αθήνα με τη Θήβα είχε μετατραπεί σε ορμητικό χείμαρρο, που σάρωνε τα πάντα στο διάβα του φτάνοντας μέχρι τις πόλεις… Έγινε αυτό που δεκαετίες ζούμε. Κάποιοι ανεγκέφαλοι πριν από κάμποσα χρόνια τον έκαναν… δρόμο!

Κι όταν ξανάγινε αυτό που επέβαλε η φύση του, μας τιμώρησε, παίρνοντας 16 ζωές και ίσως και άλλες, δεδομένου ότι υπάρχουν και έξι αγνοούμενοι…
Κάνοντας τον απολογισμό της τραγωδίας, εύκολα αντιλαμβανόμαστε ότι είμαστε πολύ τυχεροί που χάθηκαν μέχρι στιγμής μόνο 20 άνθρωποι.

Γιατί ο χείμαρρος κατέβηκε στη Μάνδρα στις 7 το πρωί… Αν κατέβαινε 2-3 ώρες αργότερα, θα θρηνούσαμε περισσότερα θύματα, αφού το ένα σχολείο στη Μάνδρα, που έπαθε σοβαρές ζημιές, αλλά και το νηπιαγωγείο, που καταστράφηκε ολοσχερώς, θα ήταν γεμάτα παιδιά! Το θέμα όμως δεν είναι οι ζημιές, οι καταστροφές ή τα θύματα. Είναι εκείνοι που οδήγησαν τα ορμητικά νερά στις πόλεις της Δυτικής Αττικής. Εκείνοι που με τις αποφάσεις, τις ενέργειες ή την αδιαφορία τους επέτρεψαν το κλείσιμο των ρεμάτων, τη στένωση των χειμάρρων, την άναρχη δόμηση κ.λπ.

Εκείνοι που με τις αποφάσεις, τις ενέργειες ή την αδιαφορία τους επέτρεψαν το κλείσιμο των ρεμάτων, τη στένωση των χειμάρρων, την άναρχη δόμηση κ.λπ. Εκείνοι που έδιναν άδειες, νερό και ρεύμα σε οικοδομές που χτίστηκαν μέσα σε ρέματα, που έκαναν τα… στραβά μάτια, όταν έβλεπαν ότι οι χείμαρροι γίνονταν… αμαξοστάσια, γήπεδα ή δρόμοι! Που άφηναν τα καμένα δάση χέρσα, χωρίς αναδάσωση, χωρίς υποψία αναγέννησης. Και βέβαια εκείνοι που διαχρονικά, μέχρι και σήμερα, νομιμοποίησαν και νομιμοποιούν όλα εκείνα τα αυθαίρετα κτίσματα που… ξεφύτρωσαν στις όχθες ή και τις κοίτες των ποταμών αντί πινακίου φακής. Για λίγα ευρώ.

Αυτοί είναι οι υπεύθυνοι για όσα συνέβησαν τις προηγούμενες μέρες στη Δυτική Αττική. Και για τις ζωές που χάθηκαν.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Από την Κυριακή η ΕΜΥ είχε προειδοποιήσει για επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα στην Αττική. Η αντίδραση των εμπλεκομένων φορέων η συνήθης: Ό,τι βρέξει, ας κατεβάσει! Και κατέβασε: Μπάζα, νερά, χώματα, αυτοκίνητα, νταλίκες, πούλμαν κ.λπ. Οι πόλεις για μια ακόμα φορά ανοχύρωτες. Η περιφερειάρχης κ. Δούρου, που σ’ όλες τις μεγάλες καταστροφές των περιοχών της ευθύνης της εμφανίζεται πάντα τελευταία, από το καλοκαίρι διαβεβαίωνε ότι τα ρέματα είχαν καθαριστεί, οι σωληνώσεις και οι αγωγοί ομβρίων είχαν ανοίξει και είχαν συντηρηθεί, οπότε δεν θα υπήρχε πρόβλημα. Όμως μόλις δέκα μέρες πριν συμβεί το κακό έγινε η πρώτη σύσκεψη για το ενδεχόμενο πλημμυρών.

Τα γεγονότα όμως έδειξαν μια διαφορετική πραγματικότητα. Ούτε στην εθνική οδό, κάτω από την ανισόπεδη της Μάνδρας, εκεί που βούλιαξαν δεκάδες ΙΧ και λεωφορεία, δεν είχαν καθαριστεί οι σχάρες… Η κ. Δούρου όμως έμεινε έκθετη και για άλλα. Όπως στο ότι δεν έχει καν ξεκινήσει ούτε ένα αντιπλημμυρικό έργο στη Δυτική Αττική. Όταν είχε αναλάβει, είχε πει ότι σε έξι μήνες θα είχε λύσει το πρόβλημα των πλημμυρών στην περιοχή. Έχουν περάσει τρία χρόνια όμως κι ακόμα δεν έχει καν προκηρυχθεί το έργο… Η καταγγελία της δημάρχου Μάνδρας, που δημοσιεύουμε στην 1η σελίδα, φωτογραφίζει τους υπεύθυνους. Η βροχή βέβαια ήταν υπερβολική. Έπεσε πολύ νερό και απότομα. Σε δύο ώρες έπεσε όσο νερό δεν είχε πέσει σε έναν χρόνο. Το όρος Πατέρας, αποψιλωμένο από την πυκνή βλάστηση που είχε στο παρελθόν, λόγω των πυρκαγιών που την είχαν αφανίσει τα τελευταία χρόνια (το 2016 η τελευταία) δεν μπόρεσε να συγκρατήσει το νερό. Το χώμα ξεκόλλησε και ζυμωμένο με τη βροχή έγινε χείμαρρος λάσπης, που κατέβηκε απειλητικά και με δύναμη προς τη Μάνδρα. Η φυσική οδός του, η παλαιά Εθνική Αθηνών – Θηβών, είχε γίνει δρόμος, αλλά ξανάγινε χείμαρρος σε δευτερόλεπτα.

Η άσφαλτος, τα χώματα, οι διαμορφώσεις, όλα… εξαφανίστηκαν μέσα σε λίγα λεπτά κάτω από τόνους λάσπης. Ο χείμαρρος κατέβηκε χαμηλότερα, ξερίζωσε ό,τι βρήκε μπροστά του και έφθασε στη Μάνδρα. Τα πρώτα σπίτια που βρέθηκαν στην παλαιά κοίτη του χειμάρρου, που αποτελεί σήμερα την… προέκταση της πόλης, έμειναν… μισά. Όπου υπήρχε ισόγειο, υπόγειο ή κτίσμα σε χαμηλότερο επίπεδο έγινε… λίμνη! Περιουσίες καταστράφηκαν, ζώα από στάνες και χοιροτροφεία έξω από την πόλη χάθηκαν, οι άνθρωποι που κοιμόνταν τις πρώτες πρωινές ώρες σηκώθηκαν από τη λάσπη που έφθασε στα κρεβάτια τους. Όσοι μπόρεσαν έφυγαν, πήγαν κάπου πιο ψηλά, σώθηκαν. Όσοι δεν μπορούσαν να βγουν από τα σπίτια πνίγηκαν… Το φοβερό όμως είναι ότι χάθηκαν άνθρωποι που κινούνταν στον δρόμο. Ξαφνικά η ανισόπεδη έγινε… λίμνη. Κάποιοι εγκλωβίστηκαν στα ΙΧ τους και έχασαν τη ζωή τους. Άλλοι οδηγούσαν νταλίκα στο βουνό και τα νερά πήραν τα τεράστια οχήματα και τα… έθαψαν σε χαντάκια και παραπόταμους. Σαν παιχνίδια.

Σαν μινιατούρες με τις οποίες παίζουν τα παιδιά… Μόνο που εδώ έπαιζε η φύση το παιγνίδι του θανάτου…
Στις παρυφές του όρους Πατέρας υπήρχαν δρόμοι οι οποίοι ήταν σαν γεφύρια, για να περνάνε από κάτω τα νερά. Ο νέος δρόμος (παλαιά εθνική οδός) που οδηγεί στη Θήβα κατάργησε όλους αυτούς τους δρόμους, αλλά κατάργησε και τα γεφύρια. Το νερό δεν έχει από πού να φύγει, πέφτει πάνω στον δρόμο κι ό,τι κινείται εκεί χάνεται… Ο Σαρανταπόταμος ήταν ο χείμαρρος που, όπως λέει το όνομά του, μάζευε τα νερά από 40 άλλους μικρότερους χείμαρρους του βουνού. Τα 40 αυτά ρέματα σήμερα δεν υπάρχουν, έχουν μπαζωθεί, έχουν γίνει διάφορες κατασκευές σ’ αυτά (στάνες, εργοτάξια κ.λπ.) και φυσικά τα νερά δεν έχουν από πού να φύγουν. Αλλά και τον Σαρανταπόταμο σε κάποιο σημείο του τον μπάζωσαν κι έκαναν πριν από δέκα περίπου χρόνια το δημοτικό αμαξοστάσιο. Κι ύστερα λέμε γιατί γέμισε μπάζα και λάσπες η Νέα Πέραμος. Ο Σαρανταπόταμος τα τίναξε όλα στον αέρα και έγινε πάλι ποτάμι. Κι όλα αυτά τα υλικά, μαζί με το νερό φυσικά, βρέθηκαν στους δρόμους της Νέας Περάμου!

Στο σκοτάδι δύο μέρες
Από την Τετάρτη μέχρι την Πέμπτη το απόγευμα η Μάνδρα και η Νέα Πέραμος δεν είχαν νερό και ρεύμα. Πολλά μαγαζιά κατεστραμμένα. Επίσης, 500 οικογένειες έχουν μείνει στον δρόμο, γιατί τα σπίτια τους είναι ακατοίκητα, λόγω των ζημιών. Αυτοί οι άνθρωποι δεν είχαν φάει επί 48 ώρες και δεν είχαν ούτε νερό να πιουν! Από το μεσημέρι της Πέμπτης, πάντως, συνεργεία του δήμου μοίραζαν εμφιαλωμένα νερά. Την Παρασκευή αποκαταστάθηκε η ύδρευση στα σπίτια, αλλά οι βρύσες έβγαζαν λασπόνερο.

Γι’ αυτό οι αρμόδιοι έλεγαν στον κόσμο ότι έπρεπε να πίνουν μόνο εμφιαλωμένο νερό γιατρεις-τέσσερις μέρες ακόμα, μέχρι να καθαρίσει το δίκτυο από τη λάσπη. Όλο αυτό το διάστημα όμως ο κόσμος με τι θα μαγειρεύει; Τι θα τρώει; Μέχρι την Παρασκευή ο κόσμος ήταν νηστικός. Κανένας δεν ενδιαφέρθηκε να τους πάει κάποιο κέτερινγκ, ένα σάντουιτς έστω. Μόνο ιατρική και φαρμακευτική περίθαλψη υπήρχε, αφού το προσωπικό του Θριάσιου Νοσοκομείου έκανε διαδοχικές εφημερίες και οι Ιατρικοί Σύλλογοι της Αττικής είχαν διαθέσει γιατρούς και φάρμακα από το απόγευμα της Τετάρτης στις πληγείσες περιοχές. Μεγάλη δε ήταν η προσφορά του Ερυθρού Σταυρού.

Οι κάτοικοι της Μάνδρας και της Νέας Περάμου είναι εξαγριωμένοι. «Θέλουμε την τιμωρία εκείνων που ευθύνονται που βρεθήκαμε στον δρόμο από τη μια στιγμή στην άλλη κι όχι αποζημιώσεις», δηλώνουν. Μέχρι την Παρασκευή, επίσης, δεν είχαν ανακοινωθεί μέτρα ανακούφισης για τους πληγέντες. Κάτι όμως που αναμένεται να γίνει σύντομα. Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας μαζί με τον υπουργό Εσωτερικών Π. Σκουρλέτη και τον υπουργό Πολιτικής Προστασίας Ν. Τόσκα επισκέφθηκαν την Πέμπτη τις πληγείσες περιοχές, 48 ώρες μετά την τραγωδία. Όπως και οι άλλοι πολιτικοί αρχηγοί που βρέθηκαν νωρίτερα στην περιοχή. Ο πρωθυπουργός και το κυβερνητικό κλιμάκιο που τον συνόδευε απέφυγαν να πάνε στις γειτονιές, να μιλήσουν με τον κόσμο. Η οργή είχε ξεχειλίσει μαζί με τα ποτάμια και προφανώς φοβήθηκαν τα παρατράγουδα.

Και ειδικά η περιφερειάρχης Αττικής, που έχει γίνει κόκκινο πανί για την περιοχή, αφού προεκλογικά έλεγε στον κόσμο ότι από τη βροχή δεν θα κινδυνεύσει κανένας πολίτης και καμιά περιουσία και τώρα μετράνε 16 (ίσως και 20) νεκρούς… Τα ψεύτικα τα λόγια, τα μεγάλα…
Ειδικευμένοι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι τα φαινόμενα στο μέλλον θα ενταθούν, λόγω της κλιματικής αλλαγής, γι’ αυτό τα αντιπλημμυρικά έργα σε όλη τη χώρα (και ειδικά στην Αττική, που είναι η πιο επικίνδυνη, λόγω της πυκνής κατοίκισής της, που οδήγησε σε κλείσιμο ρεμάτων για να γίνουν οικόπεδα, μπάζωμα χειμάρρων για να γίνουν κοινόχρηστοι χώροι, αποψίλωση των βουνών κ.λπ.) θα πρέπει να μπουν σε άμεση προτεραιότητα. Όσο πιο γρήγορα γίνουν, τόσο λιγότερες συνέπειες και λιγότερα θύματα θα έχουμε στο μέλλον.

Θα το πάρουν, άραγε, το μήνυμα οι αρμόδιοι; Για να δούμε…

Nίκος Παρασκευάς