Τι είδε ο Κινέζος;
Του
ΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗ
Οικονομολόγου του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
-Ζου Σιαοτσουάν: 69 ετών, διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Κίνας
Αρκετοί είχαμε επισημάνει ότι οι εκτιμήσεις ορθόδοξων οικονομολόγων, ευρωπαίων και αμερικανών αξιωματούχων πως η καπιταλιστική κρίση που ξεκίνησε το 2007 είχε ξεπεραστεί είναι λαθεμένες. Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης δεν συμμερίζεται αυτόν τον σκεπτικισμό. Εδώ και αρκετό διάστημα, και ο κ. Τσακαλώτος και ο κ. Χουλιαράκης και ο κ. Παπαδημητρίου έχουν δηλώσει ότι η Ελλάδα θα απολαύσει τη χαλάρωση των πολιτικών λιτότητας λόγω του ξεπεράσματος της καπιταλιστικής κρίσης σε παγκόσμιο επίπεδο. Η βεβαιότητά τους δεν κλονίσθηκε από την επέκταση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, ούτε από τους υπαινιγμούς της Τράπεζας της Αγγλίας, αλλά ούτε και από τις δηλώσεις του κινέζου κεντρικού τραπεζίτη κ. Ζου ότι και στη χώρα του η υπερχρέωση περιφερειών, επιχειρήσεων και νοικοκυριών ενδέχεται να αποσταθεροποιήσει το σύστημα. Οι λόγοι αυτής της εμμονής δεν είναι κάποιες λανθασμένες οικονομικές υποθέσεις ή θεωρητικά σχήματα, είναι το γεγονός ότι το όλο αφήγημα του ΣΥΡΙΖΑ βασίζεται στο ξεπέρασμα της κρίσης. Θεωρούν ότι αν το τέλος της κρίσης τους βρει στην κυβέρνηση, όπως το ΠΑΣΟΚ το 1981, αυτό θα τους οδηγήσει σε μακρές κυβερνητικές θητείες.
Πέρα από το τραγικό, δηλαδή, μια αριστερή -υποτίθεται- κυβέρνηση να στηρίζει την τύχη της στην αποκατάσταση της κανονικότητας του καπιταλισμού και τη φάρσα της επανάληψης της πασοκικής ιστορίας σαράντα χρόνια μετά, η συγκεκριμένη παραδοχή έχει και άμεσες πολιτικές συνέπειες. Στη βάση αυτής της προσδοκίας, επιχειρείται η δικαιολόγηση της ενδοτικότητας σε ένα σύνολο από προαπαιτούμενα που είναι από κάθε πλευρά απαράδεκτα. Έτσι, στο όνομα του υποτιθέμενου τέλους της κρίσης, η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και η κοινωνία ολόκληρη καλείται να καταπιεί την κατεδάφιση των εργασιακών σχέσεων και τον περιορισμό του δικαιώματος της απεργίας, το ξεπούλημα της ΔΕΗ και της ΔΕΣΦΑ καθώς και άλλα 97 προαπαιτούμενα, που δεν αποτελούν καν θέματα δημόσιου διαλόγου, στο πλαίσιο της τρίτης αξιολόγησης.
Ανάλογο ρόλο παίζει και το ιδεολόγημα της «καθαρής εξόδου» από το Μνημόνιο. Την ίδια ώρα που ο Επίτροπος Μοσκοβισί ανακοίνωσε προβλεπόμενη μεγέθυνση για την Ελλάδα το 2017 1,6%, στο πλαίσιο των φθινοπωρινών προβλέψεων, έναντι 2,1% των εαρινών, ο κ. Δραγασάκης δήλωνε: «Εδραιώνεται η επιστροφή στη μεγέθυνση». Σκοπός η δικαιολόγηση των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας, της πιθανής επίσπευσης των οδυνηρών μέτρων για τις συντάξεις και το αφορολόγητο και βέβαια μιας νέας χρέωσης της χώρας και της κοινωνίας για την ανακεφαλαίωση των τραπεζών. Για το τελευταίο, η χθεσινή ανακοίνωση της ΕΚΤ, βάσεις της οποίας όποιο ακίνητο εξαιρείται των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας θα θεωρείται μηδενικής αξίας, είναι ενδεικτική των προβλημάτων που θα ανακύψουν για την πρώτη κατοικία και δείχνει πόσο επικίνδυνη ατραπός αποκοίμησης του κόσμου είναι αυτή που ακολουθεί η κυβέρνηση.
Αλλά και αν περάσουν τα μέτρα το αδιέξοδο δεν αίρεται. Είναι ενδεικτικό ότι ακόμη και εάν ολοκληρωθεί το swap που συζητά στα κρυφά ο Τσακαλώτος για τα δάνεια του 2012, κάτι που θα σημάνει και την εξόφληση του ΔΝΤ, οι τόκοι του 2022, σύμφωνα με την εκτίμηση του ΟΔΔΗΧ, είναι 15 δισ. κοντά στο 8% του σημερινού ΑΕΠ. Σε αυτό το πλαίσιο, πώς θα υλοποιηθεί η έξοδος στις αγορές;
Όμως υπάρχουν και άλλα ανοιχτά θέματα, που επιδιώκεται να κρυφτούν κάτω από τους πανηγυρισμούς της κυβέρνησης και τη σιωπή της αντιπολίτευσης. Το βασικότερο είναι ότι σήμερα υπάρχει η λεγόμενη «παραίτηση» (waiver) της ΕΚΤ για τα ελληνικά ομόλογα. Με άλλα λόγια, παρόλο που τα ελληνικά ομόλογα δεν έχουν πιστοληπτική αξιολόγηση, η ΕΚΤ επιτρέπει κατ’ εξαίρεση την αγορά ή πώλησή τους στη δευτερογενή αγορά ομολόγων. Με δεδομένη την άρνηση παροχής αξιόχρεου για τη χώρα από ΔΝΤ ή ΕΚΤ, θα συνεχίσει να ισχύει μετά το τέλος του Μνημονίου αυτή η «παραίτηση»; Δεν χρειάζεται να είναι κανείς σοφός για να καταλάβει ότι χωρίς την ειδική άδεια της ΕΚΤ η έξοδος στις αγορές θα είναι αδύνατη ακόμα και στα απαγορευτικά επιτόκια που πραγματοποιείται. Κανείς δεν θα αγοράσει ελληνικά ομόλογα για να τα διακρατήσει μέχρι την ωρίμανσή τους.
Κοντολογίς, όλο το σενάριο της καθαρής εξόδου είναι κόλαφος για τον λαό, όπως κόλαφος είναι και τα Μνημόνια. Όσο η ελληνική κοινωνία μένει εγκλωβισμένη στη σιωπή της κυβέρνησης και στις αποπροσανατολιστικές κορώνες της ΝΔ, που επίσης κρατά ύποπτη σιωπή γύρω από αυτά τα θέματα, οι αρνητικές εκπλήξεις θα διαδέχονται η μία την άλλη. Μόνη λύση είναι να μπει ο λαός στην πολιτική εξίσωση.