Η «18η Μπρυμαίρ» του κ. Ευκλ. Τσακαλώτου(*)

Υπό
JOHN GALT

Ο K. Marx, καθ’ υπόδειξη του συντρόφου του, F. Engels, ξεκινάει το βιβλίο του «Η 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη» με την ιστορική πλέον φράση: «Ο Hegel παρατηρεί κάπου ότι όλα τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα και προσωπικότητες εμφανίζονται δύο φορές. Ξέχασε να πει όμως ότι την πρώτη εμφανίζονται ως τραγωδία και τη δεύτερη ως φάρσα. Ο Caussidiere και ο Danton, ο L. Blanc και ο Robespierre, οι Ορεινοί της περιόδου 1848-1851 με τους Ορεινούς της περιόδου 1793-1795, ο ανεψιός με τον θείο (σ.σ.: Αναφέρεται στους δύο Ναπολέοντες). Οι άνθρωποι γράφουν τη δική τους ιστορία, όχι όπως τη θέλουν, καθώς δεν διαλέγουν από μόνοι τους τα γεγονότα, αλλά από τα γεγονότα που τους μεταφέρο­νται από το παρελθόν».

Η αναφορά στο δικό μας κείμενο γίνεται με αφορμή την ημερομηνία. Σύμφωνα με το επαναστατικό ημερολόγιο της Γαλλικής Επανάστασης η «18η Μπρυμαίρ» (8η Νοεμβρίου με το Ιουλιανό) απετέλεσε το τέλος τη Γαλλικής Επανάστασης.
Ο Ναπολέων Βοναπάρτης, ο ανεψιός, «μια γελοία και μέτρια προσωπικότητα», κατόρθωσε να κερδίσει τις εκλογές και στη συνέχεια, έπειτα από τρία χρόνια, να αυτοαναγορευθεί αυτοκράτορας. Είναι λοιπόν ενδιαφέρον να εξετάσουμε αν θα μπορούσε να γίνει κάτι στη χώρα μας γύρω στις 8-9 Νοεμβρίου, που να μπορεί να θυμίζει εκείνα τα γεγονότα, που οδήγησαν στην κατάρρευση της επανάστασης.

Είναι σκόπιμο να παραφράσουμε κι εμείς λίγο τον Marx εκεί όπου αναφέρεται στα διαφορετικά πρόσωπα που υποχρεώθηκαν να συμπεριφερθούν ως τραγικοί και ως καμποτίνοι (τζουτζέδες – αγύρτες ηθοποιοί στο ελληνικότερο). Παραφράζοντας λοιπόν και φέρνοντας τη φράση στο σήμερα διατυπώνουμε: Ξέχασε όμως να πει ότι την πρώτη φορά εμφανίζονται ως τραγωδία και τη δεύτερη ως φάρσα. Ο Προβόπουλος και ο Στουρνάρας, ο Παπαθανασίου και ο Παπακωνσταντίνου, ο Χαρδούβελης και ο Βαρουφάκης, ο Τσακαλώτος και ο όποιος είναι ο επόμενος. Ήταν όλοι όσοι τα τελευταία χρόνια γνώριζαν την τραγωδία και αντί να την αντιμετωπίσουν, ως όφειλαν, ακολουθώντας δυστυχώς τα γεγονότα, αναγκάστηκαν να συμπεριφερθούν άλλοι ως τραγικοί και άλλοι ως γελωτοποιοί. Δυστυχώς η μοίρα επέλεξε τον κ. Τσακαλώτο να βρεθεί ιδεολογικά στην προσωπική του «18η Μπρυμαίρ».

Δυστυχώς, εκείνος επέλεξε να μπορεί ο κ. Βαρουφάκης να εμφανίζεται σήμερα ως τραγωδός, που δεν μπόρεσε δήθεν να επαναστατήσει, και ο κ. Τσακαλώτος να αναγκαστεί να προχωρήσει στη λύση της δικής του «Μπρυμαίρ».

Ποια είναι τα δεδομένα τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές και ποιες είναι οι εκτιμήσεις μας. Η εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2017 και ο σχεδιασμός του 2018 είναι εκτός στόχων. Δεν είναι ότι το γράφει το ΔΝΤ, είναι γιατί το αμφισβητεί η κυβέρνηση. Γνωρίζουν πολύ καλά, και ο κ. Τσακαλώτος και ο κ. Πιτσιόρλας και ο κ. Στουρνάρας, ότι δεν υπάρχουν άλλες αλχημείες. Για να τους το εξηγήσει μάλιστα το ΔΝΤ αναγκάστηκε να δημοσιεύσει στοιχεία στο χιλιοστό.

Γνωρίζει η κυβέρνηση ότι η ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης μέχρι το τέλος του χρόνου, παρόλη την προσπάθεια και τις παροτρύνσεις των ευρωπαίων φίλων, που δυστυχώς αποχωρούν από τις διοικητικές τους θέσεις, είναι αδύνατη. Γνωρίζει επίσης η κυβέρνηση πολύ καλά ότι αυτοί που έρχονται μόνο εύκολοι διαπραγματευτές δεν είναι. Και ο νέος υπουργός των Γερμανών και ο αντικαταστάτης του Dijsselbloem δεν έχουν κανέναν λόγο να είναι βασιλικότεροι του βασιλέως του πρόσφατου παρελθόντος. Αν μη τι άλλο, πρέπει να προστατευτούν από εκείνους που θα τους ψηφίσουν.

Γνωρίζει η κυβέρνηση, και ιδιαίτερα ο κ. Τσακαλώτος, ότι για να μην πάρει νέα μέτρα ύψους 2,4 δισ. μέσα στο 2018 και για να μην πάρει πίσω τη δέσμευση του κ. Χουλιαράκη προς την Κοινοβουλευτική του Ομάδα για πιθανό πλεόνασμα και μοίρασμα στο τέλος του χρόνου θα πρέπει να δεχτούν οι εταίροι μας και κυρίως ο καθοδηγούμενος από τη Γερμανία ESM να αλλάξει μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2018 ο στόχος του 3,5%. Θα πρέπει επίσης να συμφωνήσει την αναδιάρθρωση του χρέους. Για να θυμηθούμε και τον τραγωδό, κάτι αντίστοιχο με αυτό που έγινε μετά τη διαπραγμάτευση Βαρουφάκη.
Γνωρίζει ότι ανεξαρτήτως αν θα φύγει ή όχι το ΔΝΤ από τη διαπραγμάτευση, στη συμφωνία του Ιουλίου 2017 υπάρχει ανώτατο όριο δανεισμού, που στην ουσία δεσμεύει τη χώρα να πετύχει πλεόνασμα 3,5%, είτε με μέτρα είτε χωρίς μέτρα. Θέλει δεν θέλει το ΔΝΤ, αν δεν αλλάξει το όριο του συνολικού μας δανεισμού (κι όχι του πρωτογενούς πλεονάσματος), τα μέτρα είναι εμπρός μας.

Γνωρίζει ότι ανοικτή και χωρίς περιορισμούς (π.χ. πιστωτική γραμμή από τον ESM ή κάποιον άλλο) έξοδος στις αγορές δεν υπάρχει. Καμία Rothschild δεν μπορεί να το εξασφαλίσει. Ανεξάρτητα λοιπόν πως ονειρεύεται κάποιος που πετάει στους αιθέρες, η στυγνή πραγματικότητα των αριθμών είναι σκόπιμο να προσγειώνει τους καθηγητές των οικονομικών.

Απεγνωσμένα λοιπόν ψάχνει κανείς μια σανίδα σωτηρίας. Ο Μαρξ μας γράφει ότι τη λύση για τη Γαλλική Δημοκρατία την έδωσε ο ανεψιός Βοναπάρτης. Κέρδισε τις εκλογές, έκανε πραξικόπημα, κατέλυσε την επανάσταση και στέφθηκε αυτοκράτωρ. Επειδή όμως στη σημερινή εποχή αυτά δεν γίνονται, πιο πιθανό είναι να ζητηθούν μισθώματα σε πιθανή μίσθωση της κρητικής γης. Στην περίπτωση αυτή, μια μακρόχρονη μίσθωση θα μπορούσε άνετα να σώσει τον προϋπολογισμό, να δημιουργήσει δημοσιονομικά περιθώρια, όπως γράφεται στον Τύπο, και, βέβαια, να ισχυροποιήσει τη θέση της χώρας στην Ανατολική Μεσόγειο.

Ας δεχτούμε ότι ξεχνάμε το γνωστό σύνθημα «Φονιάδες των λαών, Αμερικάνοι» και ας δεχτούμε ότι πιθανόν ένα τμήμα αυτής της μίσθωσης καταβάλλεται από τον προϋπολογισμό του ΝΑΤΟ. Για παράδειγμα, ως αντιστάθμισμα των υπηρεσιών της χώρας σε στρατιωτικές δαπάνες, για προστασία των ευρωπαϊκών συνόρων, και όχι μόνο, σημειώνεται ότι το αναγκαίο ποσό είναι περίπου το 60% του προϋπολογισμού του υπουργείου Εθνικής Άμυνας. Και ας δεχτούμε ότι η δαπάνη αναλαμβάνεται από τους εταίρους μας για την προστασία της Ευρώπης από το μεταναστευτικό ρεύμα προς αυτή.

Ωστόσο τίθεται το ερώτημα, ιδεολογικού και μόνο ενδιαφέροντος: Πώς ο κ. υπουργός των Οικονομικών και μαζί μ’ αυτόν αρκετοί άλλοι, μέλη της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, θα δώσουν θετική ψήφο στον προϋπολογισμό του 2018;

Και για να διευκολύνουμε τη σκέψη του αναγνώστη, ας υποθέσουμε ότι το σενάριο λειτουργεί. Είμαστε σίγουροι ότι μόνο μ’ ένα απλό μίσθωμα και μια εξασφαλισμένη ψήφο εμπιστοσύνης θα τελειώσει το θέμα;

Ο Μαρξ τα έγραφε εκ των υστέρων. Για εμάς η «18η Μπρυμαίρ» είναι μπροστά και θα ζήσουμε με πολύ ενδιαφέρον τις εξελίξεις.

……………………

* Το κείμενο αφιερώνεται στον κ. υπουργό των Οικονομικών, ως ελάχιστη ανταπόδοση της κριτικής του στη φιλελεύθερη σκέψη,
όπως αυτή διατυπώθηκε σε σχέση με το νομοσχέδιο για την αλλαγή φύλου.