ΝΔ: Τα αδιέξοδα και η σπασμωδική κίνηση του έκτακτου συνεδρίου

Του
ΜΕΝΕΛΑΟΥ ΓΚΙΒΑΛΟΥ
Αναπληρωτή καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών

Tο πλήρες αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει η ΝΔ μετά και το τέλος της δεύτερης αξιολόγησης εκδηλώνεται σήμερα, καθημερινά στις πρακτικές του διαστάσεις και επιπτώσεις.
Οι δηλώσεις του Γ. Ντάισελμπλουμ για τον χρονικό ορίζοντα των εκλογών στην Ελλάδα, όσο και τα επαινετικά του λόγια για τον έλληνα πρωθυπουργό προκάλεσαν δημόσια μεν την πικρία της ΝΔ και του αρχηγού της, στην ουσία δε την οργή, τον πανικό και την απογοήτευσή τους.
Η ηγετική ομάδα της ΝΔ και η χορεία των επικοινωνιολόγων της ξύπνησαν απότομα από τον βαθύ ύπνο της επανάπαυσης που τους παρείχε η βεβαιότητα ότι ο ρόλος του νεοφιλελεύθερου «ταλιμπάν» και του πιστού εντολοδόχου των δανειστών θα τους οδηγούσε νομοτελειακά -και σύντομα- στην εξουσία. Γι’ αυτό και σήμερα αντιδρούν ως «απατημένες σύζυγοι», εκδηλώνοντας, έστω και συγκεκαλυμμένα, την μήνιν τους…
Ο Κυρ. Μητσοτάκης, η ηγετική του ομάδα και τα συμφέροντα που τον στηρίζουν δεν θέλουν και δεν μπορούν να κατανοήσουν τις εξελίξεις που συντελούνται στην Ευρώπη εδώ και έναν τουλάχιστον χρόνο, ώστε να μπορέσουν να αναλύσουν και να συνδεθούν με την πολιτική συγκυρία.

Πράγματι, με τις εκλογές στη Γερμανία ολοκληρώθηκε ένας πρώτος κύκλος, που κατέδειξε την πολύπλευρη κρίση που μαστίζει την Ευρώπη και τα ιστορικά αδιέξοδα που προκύπτουν από την κρίση αυτή.
Ο εσωτερικός ανταγωνισμός διαλύει τις ευρωπαϊκές οικονομίες και κοινωνίες και ωφελεί σκανδαλωδώς τη Γερμανία. Το πρότυπο της νεοφιλελεύθερης λιτότητας δεν μπορεί πλέον να νομιμοποιηθεί ούτε κοινωνικά, ούτε οικονομικά, ούτε ιδεολογικά. Το Brexit αποτέλεσε δομικό πλήγμα, που επιτείνει όλα τα στοιχεία της κρίσης, ενώ η πολιτική και η δημοκρατία δοκιμάζονται σοβαρά. Η Ακροδεξιά, οι κάθε είδους ρατσισμοί, οι εθνικισμοί (που αναδύονται τώρα και εντός των εθνικών-κρατικών ορίων) αποτελούν παράγωγα της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης.
Η οικονομική κυριαρχία της Γερμανίας δεν μπορεί να μετατραπεί σε πολιτική και ιδεολογική ηγεμονία. Αντίθετα, σήμερα η γερμανική ελίτ, έχοντας οικοδομήσει μια αυταρχική-εξουσιαστική δομή, που οξύνει τις ανισότητες και τους χωρισμούς, συγκεντρώνει τις αντιδράσεις και πολλές φορές την απέχθεια πολλών ευρωπαϊκών λαών και κρατών.

Όχι άλλες κρίσεις…
Δεν υπάρχουν πλέον περιθώρια για άλλες κρίσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην Ευρωζώνη. Η, κατ’ ουσίαν, αποπομπή του Β. Σόιμπλε -του πλέον μισητού πολιτικού στην Ευρώπη- σηματοδοτεί την απόπειρα της γερμανικής ελίτ να διαμορφώσει ένα νέο πλαίσιο ευρύτερης ανοχής και συναίνεσης, προκειμένου να διατηρήσει τα προνόμιά της και να διαιωνίσει το οικονομικό πρότυπο που της απέφερε αυτά τα προνόμια, έστω και με κάποιες οριακές παραχωρήσεις και μεταρρυθμίσεις.
Η νέα γερμανική κυβέρνηση έχει να αντιμετωπίσει αυτά τα κρίσιμα ιστορικά διλήμματα, χωρίς μάλιστα να διαθέτει την εσωτερική συνοχή και την ευρύτατη συναίνεση που διασφάλιζε ο «μεγάλος συνασπισμός». Η παρουσία του νεοχιτλερικού AfD και του ακραίου-νεοφιλελεύθερου Κέντρου στη νέα αυτή κυβέρνηση κάθε άλλο παρά ευοίωνες προοπτικές διαμορφώνει, ενώ ταυτόχρονα το SPD στην αντιπολίτευση είναι υποχρεωμένο, για λόγους δικής του επιβίωσης, να ασκήσει σοβαρή αντιπολίτευση και να ανασυγκροτήσει την ταυτότητά του.
Όλοι αυτοί οι σημαντικοί, οι ιστορικού χαρακτήρα παράγοντες συνηγορούν και συ­γκλίνουν σε μια κοινή συνισταμένη: Ότι η γερμανική αλλά και οι άλλες ισχυρές ευρωπαϊκές ελίτ είναι αναγκασμένες να αντιμετωπίσουν θετικά, να κλείσουν τα επικίνδυνα μέτωπα και να μη δημιουργήσουν νέες κρισιακές καταστάσεις.
Απέναντι σε μια ατελείωτη σειρά αποτυχιών το ευρωπαϊκό «ιερατείο» χρειάζεται μια επιτυχία, ένα θετικό γεγονός, έστω και περιορισμένων διαστάσεων.
Μια επιτυχή έξοδο της χώρας μας από τα Μνημόνια θέλουν να την παρουσιάσουν ως δική τους επιτυχία, ως «ευτυχή κατάληξη» των προγραμμάτων τους και των επιλογών τους.
Αυτό είναι όλο. Ούτε την ελληνική κυβέρνηση θέλουν να στηρίξουν ούτε αγάπησαν ξαφνικά τον Αλέξη Τσίπρα… Την πολιτική τους θέλουν να δικαιώσουν. Γι’ αυτό και εμείς, έστω και εμμέσως, πρέπει να επωφεληθούμε από τη θετική συγκυρία της επόμενης περιόδου και να δράσουμε ανάλογα.

ΝΔ: Εκτός τόπου και χρόνου
Τα προφανή και αυτονόητα αυτά δεδομένα αρνούνται να τα αναγνωρίσουν και να τα αντιμετωπίσουν η ΝΔ και η ηγεσία της. Η αποτυχία της τρίτης αξιολόγησης εξακολουθεί να αποτελεί κεντρικό κορμό της πολιτικής της ΝΔ, ενώ παράλληλα η απαξίωση και η συνεχής υποβάθμιση και υπονόμευση της πορείας της οικονομίας, όπως και οι καθημερινές ευτελείς και συχνά χυδαίες επιθέσεις κατά της κυβέρνησης συνεχίζονται με αμείωτο ρυθμό.
Την περίοδο αυτή ο Κυρ. Μητσοτάκης ολοκληρώνει έναν κύκλο, αυτόν της απώλειας και του τελευταίου ίχνους πολιτικής αυτονομίας και αυτοτέλειας της παράταξής του απέναντι στους δανειστές και στις πολιτικές που εφαρμόζουν κατά της χώρας μας.
Ο κύκλος αυτός είχε ως αφετηρία την απόφαση του Αντ. Σαμαρά να ενταχθεί ολοκληρωτικά στο μνημονιακό στρατόπεδο με την καθοριστική σύμπραξή του στη συγκρότηση της κυβέρνησης του Λ. Παπαδήμου. Έκτοτε η ΝΔ απεμπόλησε κάθε στοιχείο πολιτικής αυτονομίας. Έδρασε ως η «μακρά χειρ» των δανειστών στο εσωτερικό της χώρας, ενσωματώθηκε πλήρως και μετά τυμπανοκρουσιών στο ακραίο-νεοφιλελεύθερο πρότυπο (ολοκληρώνοντας το έργο που ξεκίνησε ο Κ. Μητσοτάκης στις απαρχές της δεκαετίας του 1990) και μετατοπίσθηκε οριστικά στο υπερσυντηρητικό-ακροδεξιό άκρο του πολιτικού φάσματος.
Έκτοτε δρα ως δορυφορικό σχήμα του σκληρού πυρήνα των δανειστών, ακολουθώντας με απόλυτη πιστότητα τη νεοφιλελεύθερη-αυταρχική τροχιά του πυρήνα αυτού.
Τώρα όμως που το ευρωπαϊκό «ιερατείο» είναι αναγκασμένο να αναπροσανατολίσει την πορεία του, ο νεοδημοκρατικός δορυφόρος βρίσκεται πλέον εκτός της υπάλληλης τροχιάς που ακολουθούσε… Γι’ αυτό και ο πανικός στη ΝΔ και σε ολόκληρο το συστημικό στρατόπεδο.
Το πέρας της τρίτης αξιολόγησης θα αποτελέσει και το τυπικό τέλος της πολιτικής που ακολούθησε η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και τα υπόλοιπα δορυφορικά σχήματα από τον Ιανουάριο του 2015 μέχρι σήμερα με σύνθημα την περίφημη «αριστερή παρένθεση».

ΝΔ: Εσωτερική αμφισβήτηση
Είναι προφανές ότι η απομόνωση και η σύ­γκρουση της ΝΔ με το ευρύτερο περιβάλλον της (εγχώριο και ευρωπαϊκό) μεταφέρει τις εντάσεις στο εσωτερικό της. Διαμορφώνεται μια έρπουσα αμφισβήτηση στο εσωτερικό της ΝΔ, που δεν αφορά μόνο το διαμορφούμενο αδιέξοδο, στρατηγικού χαρακτήρα, αλλά και την ίδια τη φυσιογνωμία της παράταξης, την κοινωνική της αναφορά, την πολιτικοϊδεολογική της ταυτότητα.
Το θεμελιώδες ερώτημα που τίθεται είναι εάν η ΝΔ και η ηγετική της ελίτ μπορούν να παραγάγουν πολιτική, να διαμορφώσουν ένα πρόγραμμα συνεκτικό που να έχει σχέση με τα κρίσιμα προβλήματα της χώρας και την αναγκαία έξοδο της από τα Μνημόνια ή θα εξακολουθήσουν να κινούνται σε ένα στείρο και καταστροφικό για τους ίδιους αδιέξοδο, που θα εξαντλείται σε μια ακραίου χαρακτήρα αντιπολίτευση, εν αναμονή της «μεγάλης παλινόρθωσης».
Μπορεί αυτή η αμφισβήτηση να μη μορφοποιείται, να μην εκφράζεται με σαφήνεια, όμως ο Κυρ. Μητσοτάκης και η ομάδα του γνωρίζουν πολύ καλά τη δυναμική και τη συλλογικότητα που μπορεί να προσλάβει η αμφισβήτηση αυτή κατά την ερχόμενη περίοδο.
Γι’ αυτό και ο Κυρ. Μητσοτάκης και το επιτελείο του σπεύδουν να οργανώσουν έκτακτο συνέδριο στις 16 και 17 Δεκεμβρίου, ώστε να προλάβουν να «καταστείλουν» ή να περιθωριοποιήσουν τις όποιες αμφισβητήσεις μέσα από μια ελεγχόμενη και διατεταγμένη προσυνεδριακή διαδικασία.
Εάν μάλιστα κατά την περίοδο του Δεκεμβρίου οι διαπραγματεύσεις για την τρίτη αξιολόγηση δεν έχουν ολοκληρωθεί και έχουν εμφανισθεί κάποια σημαντικά προβλήματα, τότε ο Κυρ. Μητσοτάκης θα επιδιώξει να κεφαλαιοποιήσει το γεγονός αυτό και να αναβαπτίσει την αδιέξοδη πολιτική του, αναζωπυρώνοντας τις προσδοκίες για εκλογές στις αρχές του 2018 προκειμένου να διατηρήσει την ηγεσία της ΝΔ.
Εάν, αντίθετα, η τρίτη αξιολόγηση ολοκληρωθεί ομαλά, τότε το έκτακτο συνέδριο θα ανοίξει τον ασκό του Αιόλου για τον Κυρ. Μητσοτάκη και τις πολιτικές του επιλογές.

Κεντροαριστερά:
Ψήφος εν λευκώ για νεοδημοκρατική χρήση
Υπάρχουν όμως και οι πολιτικοί και κομματικοί δορυφόροι της ΝΔ, που καταβάλλουν τεράστιες προσπάθειες για να ενταχθούν ομαλά στη δική της τροχιά…
Για την ομαλή αυτή δορυφοροποίησή του το ΠΑΣΟΚ αναζητεί -μέσω της ΔΗΣΥ ή όποιου άλλου σχήματος προκύψει- μια ταμπέλα, ένα πρόσχημα προκειμένου να συγκαλύψει την πασιφανή κοινωνική και πολιτικοϊδεολογική του απαξίωση. Όσο για το Ποτάμι και τα επί μέρους μορφώματα, αυτά αναζητούν μια στέγη επιβίωσης, μια γέφυρα προς μια μελλοντική εξουσία, σε συνεργασία φυσικά με τη ΝΔ.
Δεν υπάρχουν πολιτικές θέσεις, κοινωνικές αναφορές, προγράμματα, σαφείς τοποθετήσεις έναντι του νεοφιλελευθερισμού της ακροδεξιάς-νεοφιλελεύθερης ΝΔ, έναντι των Μνημονίων και των δανειστών. Δεν υπάρχουν καν ξεκάθαρες θέσεις των υποψηφίων για την αρχηγία ενός νέου σχήματος που υποτίθεται ότι φιλοδοξεί να ξεπεράσει τα αδιέξοδα και την κρίση. Ψήφος εν λευκώ, ψήφος χωρίς πολιτικό, κοινωνικό και ιδεολογικό περιεχόμενο. Αυτού του είδους την πολιτική στάση απαιτούν και επιβάλλουν με τη στάση τους οι υποψήφιοι αρχηγοί του νέου σχήματος. Κι αυτήν την ουδετεροποίηση και αποχρωματισμένη ψήφο επιδιώκουν στη συνέχεια να τη χρωματίσουν με το «μπλε-φαιό» της συνεργασίας τους με την ακροδεξιά-νεοφιλελεύθερη ΝΔ.
Πρώτα αποπολιτικοποιούν την ψήφο των πολιτών και μετά την κομματικοποιούν σύμφωνα με τους δικούς τους στόχους, τις δικές τους αμοραλιστικές επιδιώξεις. Πρόκειται για μια οργανωμένη πολιτική επιχείρηση συνειδητής εξαπάτησης.
Όλες αυτές οι προσπάθειες δεν αποτελούν παρά ένα άθλιο σκηνικό, που στήθηκε σε αγαστή συνεργασία με τους φορείς της διαπλοκής και των συστημικών συμφερόντων. Όμως η παράσταση αυτή δεν έχει πια θεατές… Και τα μόνα χειροκροτήματα που θα εισπράξουν οι πρωταγωνιστές θα προέλθουν από τους μνημονιακούς καναλάρχες, τους εργολάβους, τους μιζαδόρους και τους επενδυτές τύπου Eldorado Gold… Αυτοί είναι άλλωστε και οι μόνοι τους ψηφοφόροι που δεν πρόκειται να εξαπατηθούν.