Θεωρίες(…) και άλλα

Του
ΚΩΣΤΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ
πρώην βουλευτή, πρ. ευρωβουλευτή και πρ. αντιπροέδρου της Ευρωβουλής

Οι θεωρίες θέλγουν και σαγηνεύουν. Προτείνουν επίσης δύσκολες (αν όχι εντελώς ανεφάρμοστες) λύσεις. Ενίοτε, όμως, οι εν λόγω λύσεις (επιδιωκόμενες από ακατάλληλους διανοούμενους) οδηγούν στα φαράγγια.

Θα καταπιαστώ σε ετούτο το άρθρο με τις θεωρίες του Λαοκράτη Βάσση και του Ερατοσθένη Καψωμένου. Ο Λαοκράτης Βάσσης όπως και ο Ερατοσθένης Καψωμένος ξεδιπλώνουν τις θεωρίες τους με έμφαση και ακρίβεια. Ο πρώτος επαναλαμβάνει στοιχεία από όλα τα βιβλία του, προσθέτοντας και νέες εκφάνσεις ιδεών που εκπλήσσουν. Ο δεύτερος εκφράζει το τρίπτυχό του μεταξύ «ατόμου-κοινωνίας», «ατόμου-φύσης» και «πολιτισμού-φύσης». Είναι σε πρώτη όψη σαν να υποτιμά τον πολιτισμό, πράγμα που ορθώς αμφισβητεί ο Βάσσης.

Ο Καψωμένος, κατηγορηματικότερος, τάσσεται κατά της δυτικής γνωσιοκρατικής χρησιμοθηρίας, ενώ επαινεί την ευδαιμονία, έναντι του ευδαιμονισμού της χαμέρπουσας δυτικής λαίλαπας. (Ο Βάσσης ταυτόχρονα εμμένει στην αυτεξουσιότητα του «δήμου», δηλαδή στην «εθνική συλλογικότητα». Πράγματα που σημαίνουν πως «δεν είμαστε… μουσειακός πολιτισμός, αλλά ζώσα και οικουμενικών διαστάσεων πολιτική δύναμη».) Έπονται υπεραισιόδοξοι χαρακτηρισμοί –τα περιβόητα τέσσερα «δεινά»– με τους οποίους αδυνατώ να συμφωνήσω συνολικά. (Ιδίως, υφισταμένου του κοινού παρανομαστή, να δεχθώ και κοινούς αριθμητές;) Το πέμπτο δεινό, αντί­θετα –μαζί με την πανίσχυρη Ρωσία–, είναι άξιο μνείας και το επαινώ ανεπιφύλακτα.

Η αδηφάγα Γερμανία καραδοκεί. ʼρα δεν υφίσταται κίνδυνος πολυδιάσπασης της Ευρώπης. (Ο Λαοκράτης Βάσσης το διατυπώνει διαφορετικά: «Ευρώπη ως έχει, δεν έχει μέλλον. Πέραν του ότι μπορεί να γίνει κι ακόμη χειρότερη. Καθώς δεν είναι εκτός πιθανών σεναρίων η μετεξέλιξή της σε ζώνες πρώτης, δεύτερης ή και τρίτης ταχύτητας υπό την επικυριαρχία της Γερμανίας».)

Δεν με διακατέχει η επιθυμία να αντιγράψω τον εξαίσιο τίτλο: «Ευρωπαϊκότητα και ευρωπάθεια». Ούτε να αναμη­ρυκάσω τετριμμένες γνώσεις. Ό,τι γράφτηκε έως εδώ, γράφτηκε.

Περιττεύουν άλλες αιχμές ή διαλογισμοί και αναμοχλεύσεις. (Σε αρνητική μορφή οι αναμοχλεύσεις.)

Ως δοκησίσοφος του χειρίστου είδους θα προσπαθήσω να αναμηρυκάσω ανατριχιαστικά περιστατικά ως πρωτότυπα: Η Αγριππίνα φαρμάκωσε τον δεύτερο σύζυγό της, Κρίσπο, αλλά και τον τρίτο, Κλαύδιο, για να βασιλεύσει ο γιος της, Νέρων. Ο οποίος της ανταπέδωσε τις «ευεργεσίες» δολοφονώντας την!

Η Ειρήνη η Αθηναία συνήργησε στον στραγγαλισμό του συζύγου της, Βυζαντινού Αυτοκράτορα, Λέοντα Δ’, και διοίκησε το κράτος μεταξύ 780-802. (Μιας και μιλάμε για γεγονότα του Βυζαντίου, δεν υπάρχει εδώ θέση για μυθολογία.)

Τα χθεσινά και σημερινά δρώμενα ουδόλως διαφέρουν από καταστάσεις πολύ παλαιότερων εποχών, όπως δηλοί η Ιστορία. Ακόμα και ο Λαοκράτης Βάσσης υπερβαίνει στο τέλος την αισιοδοξία του.

(Οι διαφωνίες μου με τον φίλο μου τον Λαοκράτη, έμμεσες κατά κανόνα και διασκορπισμένες στο κείμενό μου, τρομάζουν. Του… έφαγα, βλέπεις, κι εγώ –ουσιαστική παράλειψη– την ακόλουθη καίρια διαπίστωση: «Η ‘‘ευρωπαϊκότητα’’ δεν είναι για μας προσκτώμενη ή υπό πρόσκτηση, αλλά σύμφυτη, ιδιότητά μας. Υπό την έννοια πως είναι εν πολλοίς ελληνική η εννοιολογική συγκρότηση του ευρωπαϊκού δυτικού πολιτισμού»).

Θα καταλήξω δίχως άλλον σχολιασμό με τον Λαοκράτη Βάσση: «Σ’ εμάς, στην Ελλάδα, προέχει, για να επανέλθω στο πρώτο σημείο, η χάραξη εθνικής στρατηγικής πολιτικής διαχείρισης της ‘‘μνημονιακής υποτέλειας’’ με λογική και όρους υπέρβασής της. Γιατί, χωρίς ανάκτηση της χαμένης ‘‘εθνικής αυτεξουσιότητας’’ και της ‘‘εθνικής αξιοπρέπειάς’’ μας, δεν μπορούμε να συζητάμε ‘‘ισοτίμως’’ για το μέλλον της Ευρώπης. Πέραν του ότι, το τονίζω, πρέπει να είμαστε έτοιμοι ή τουλάχιστον υποψιασμένοι… διά παν ενδεχόμενον. Γιατί, τούτοι οι καιροί παραείναι ύποπτοι και ύπουλοι!».

Στα «και άλλα» τώρα. Η Ελληνική Βουλή περί άλλα τυρβάζει, περιφρονώντας τις θεωρίες. Στο προηγούμενο άρθρο μου είχα αναφερθεί στον ευφυέστατο συγγραφέα της πασίγνωστης «Πάπισσας Ιωάννας», Ίωνα Δραγούμη. Ο οποίος, ανάμεσα στις πάμπολλες «ατάκες» για την εποχή του, είχε δηλώσει: «Η Μεγάλη Βρετανία διαθέτει δύο Βουλάς, την άνω και την κάτω. Ημείς μόνον μίαν άνω-κάτω».

Ο Δραγούμης, βέβαια, δεν φανταζόταν τον λιμοκοντόρο –πλουσιότατο σε χρήμα και παλάτια– Κυριάκο Μητσοτάκη, μαζί με τους αρχηγούς άλλων κομματιδίων, ούτε τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, σφηνωμένο στο καταστροφικό και προκαλούν εσωτερική υποτίμηση ευρώ. Δεν φανταζόταν επίσης τον επικεφαλής των γραφείων του κόμματος –και του λαού– γενικό γραμματέα του ΚΚΕ Δημήτρη Κουτσούμπα να αρνείται τους προκατόχους της παράταξής του, ως ευρωλάγνος γαρ και εκείνος.

Εκτός από τον Δραγούμη και άλλοι συνομήλικοί του δεν θα προέβλεπαν τα προαναφερθέντα. ʼλλοι, όμως, μεγαλύτεροί τους, που βίωσαν τη γερμανική Κατοχή, με την πείνα του 1941 και το ξεκλήρισμα χωριών και κωμοπόλεων, όπου κάψαν ζωντανούς γέρους, γυναίκες και μωρά παιδιά, αρνούνται ότι ακμάζει σήμερα στον τόπο μας ένα ΝΑΖΙΣΤΙΚΟ κόμμα, η Χρυσή Αυγή. Ένα κατάπτυστο και ευφυώς οργανωμένο συνονθύλευμα που επιδόθηκε σε δολοφονίες.

Θα κλείσω το πολυσχιδές αυτό άρθρο –μόνο η αρχή του με ερεθίζει θετικά στο έπακρο– με τα μη αναμενόμενα αποτελέσματα των γερμανικών εκλογών: Οι 94 έδρες της Alternative (εναλλακτικής λύσης), που αρνείται διαρρήδην τη σημερινή Ευρώπη, έχει προκαλέσει τρόμο στους Χριστιανοδημοκράτες και τους Χριστιανοκοινωνιστές συμμάχους τους στη Βαυαρία. Αμφότερα τα κόμματα χάνουν 8,6%! Για τις σβουριχτές σφαλιάρες στη Μέρκελ και τον Σόιμπλε η χαρά μου είναι απερίγρα­πτη. Οι απώλειες για τους Σοσιαλδημοκράτες ανέρχονται στο 5,2%. Η Αριστερά (Die Linke) κερδίζει 0,6% και οι Πράσινοι κερδίζουν επίσης 0,5%.

Σύμφωνα με πολλά δημοσιεύματα στον ξένο Τύπο, οι Φιλελεύθεροι (FDP), μαζί με κάποια ασήμαντα κομματίδια, θα υπερασπιστούν τη Μέρκελ. Το όνειδος δηλαδή μεγάλου διαμετρήματος πολιτικών, όπως ο Σμιτ, ο Μπραντ, ο Σελ, ο Κολ, ο Έρχαρτ, ο Μπάρτσελ και άλλοι. Αν επαναληφθεί η εκλογή της Μέρκελ, θα τρίζουν τα κόκαλα των προαναφερθέντων στα κοιμητήριά τους. Μια βελτιωμένη απέναντι στην Ελλάδα Μέρκελ αδυνατώ να τη διανοηθώ. Κάποια κυβέρνηση θα έχουν στη Γερμανία, με καγκελάριο ίσως τον αρχηγό των Φιλελευθέρων (FDP).