Ποια Κεντροαριστερά;

Μάλιστα, για να ξεγελάσουν και να αποτρέψουν τη μνήμη του πολίτη από το να σκέφτεται και να θυμάται τις μεταξύ τους αλληλοκατηγορίες, βρήκαν ένα ιδεολογικό περιτύλιγμα, τον πολιτικό όρο «Κεντροαριστερά», ένα κουστούμι που χωράει τόσα πολλά και διαφορετικού μεγέθους και πάχους σώματα.

Το ερώτημα είναι γιατί έχασαν τόσο καιρό να μας πείσουν ότι είναι διαφορετικά μεταξύ τους, ενώ ούτε μια φορά δεν μας έδωσαν κάποια στοιχεία που να πείθουν ότι τους ενώνουν, έστω και με εξ αγχιστείας συγγένεια.

Έτσι παρέμειναν αυτοτελή και εχθρικά απέναντι στην κυβερνητική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ, που εκφράζει ένα αριστερό ιδεολογικό στίγμα.

Στο κομματικό φαινόμενο, όπως λέγεται, της αστικής, κοινοβουλευτικής, αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, που εκφράζεται με τους ιδεολογικοπολιτικούς όρους «άκρα Δεξιά», «Δεξιά», «Κεντροδεξιά» από τη μια πλευρά και από την «άκρα Αριστερά», την «Αριστερά» και την «Κεντροαριστερά» από την άλλη, όπως τα έχει αναλύσει διεξοδικά ο Μπόμπιο και άλλοι, τα κόμματα αυτά επέλεξαν την Κεντροαριστερά ως κενό χώρο ανάμεσα στην Αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ και τη Δεξιά της ΝΔ. Φαντάζομαι είναι γνωστό ότι στο κομματικό φαινόμενο δεν υπάρχει ο όρος «Κέντρο», γιατί δεν εμπεριέχει κάποιο ιδεολογικό περιεχόμενο. Και αυτό γιατί ο βασικός κορμός της Κεντροδεξιάς και της Κεντροαριστεράς είναι η Δεξιά από τη μια και η Αριστερά από την άλλη.

Η Κεντροαριστερά, μέσα στο σύστημα της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, εμπεριέχει στον ιδεολογικό πυρήνα της μια σειρά από δοκιμασμένες και αποδεκτές από την πλειοψηφία της κοινωνίας, ως ορθές και χρήσιμες διαχρονικά, αξίες, ενώ από την άλλη, την αριστερή της πλευρά, προβάλλεται ένα νέο όραμα για το σύνολο της κοινωνίας, χωρίς παραχωρήσεις σε κάποιες ομάδες και στρώματα, μια πιο δίκαιη κοινωνία στην αστική δημοκρατία.

Διευκρινίζω εδώ ότι αφήνω απ’ έξω το ΚΚΕ και όποιες άλλες εξωκοινοβουλευτικές αριστερές ομάδες, καθότι δεν διεκδικούν τη συμμετοχή τους στην υπό σύσταση Κεντροαριστερά.

Οι αρχηγοί των κομμάτων, που προσπαθούν να στήσουν τη δική τους Κεντροαριστερά, έχουν κατά νου δύο πράγματα: Συνασπίζονται γιατί ξέρουν ότι εκλογικά δεν μπορούν να επιβιώσουν χώρια και ιδεολογικά βλέπουν τον σοσιαλισμό ως μια πτυχή του καπιταλισμού ή έναν ήπιο καπιταλισμό.

Ένας τέτοιος σχηματισμός, με ετερόκλητες πολιτικές και ιδεολογικές απόψεις, δεν χρειάζεται έναν εκλεγμένο αρχηγό αλλά έναν ηγέτη. Γιατί ο ηγέτης έχει μια κάποια αναγνώριση από διάφορα κοινωνικά στρώματα πρώτα και μετά έρχεται η αναγνώριση των στελεχών, που μαζί του επιδιώκουν να σχηματίσουν κομματικό οργανισμό.

Η εκλογή ενός αρχηγού από άλλους αρχηγούς προκύπτει από αμοιβαίες υποχωρήσεις και συμβιβασμούς, ενώ του ηγέτη ξεκινάει από το κύρος του και τη δυνατότητά του να επιβληθεί σε περίπτωση εμφάνισης εγωιστικών τάσεων. Στην περίπτωση που ο αρχηγός δεν είναι και ηγέτης, πολύ σύντομα θα αρχίσουν οι αποσκιρτήσεις, είτε προεκλογικά είτε μετεκλογικά.

Υπάρχει ανάμεσά τους ένας ηγέτης;

Στο κάδρο της Κεντροαριστεράς, που επιχειρούν να στήσουν, τα κόμματα της αντιπολίτευσης αποτελούν ένα ψηφιδωτό χρωμάτων, χωρίς συγκεκριμένη εικόνα, η οποία συμβολίζει ένα εμφανές ιδεολογικό και πολιτικό στίγμα, αποδεκτό από το εκλογικό σώμα, έστω και με αμφιβολίες. Επομένως, από τη σύστασή του ο οργανισμός αυτός είναι θνησιγενής, θα καταλήξει στα εξ ων συνετέθη. Πολύ δε περισσότερο που ξεκινάει την παρουσία του με εκλογή αρχηγού, χωρίς την προβολή ενός ελάχιστου ιδεολογικού περιεχομένου, με συμβατές με αυτό πολιτικές.

Στους συνασπισμούς η συγκολλητική ουσία του ηγέτη είναι ο παράγοντας μακροβιότητας του οργανισμού, ενώ δεν μπορεί να παίξει τον ίδιο ρόλο η συγκολλητική ουσία των συμβιβασμών και των υποχωρήσεων για την ανάδειξη αρχηγού.

Αν οι αρχηγοί της υπό σύσταση Κεντροαριστεράς δεν αποσύρουν τις υποψηφιότητές τους, αναγνωρίζοντας μεταξύ τους κάποιον που να έχει το προβάδισμα για ηγέτης και αρχηγός του συνασπισμού, το αποτέλεσμα θα είναι αυτό που επαρκώς αναλύθηκε πιο πάνω

Ο Κ. Καβάφης καταφέρνει, μεταφορικά, με λίγους μόνον στίχους, να εκφράσει την προσωπική αγωνία των αρχηγών της υπό σύσταση Κεντροαριστεράς, απ’ όσο εγώ με τόσα λόγια ανέπτυξα.

Ας φρόντιζαν

***
Όθεν φρονώ πως είμαι στα γεμάτα
ενδεδειγμένος για να υπηρετήσω αυτήν την χώρα,

***
Θ’ απευθυνθώ προς τον Ζαβίνα πρώτα,
κι αν ο μωρός αυτός δεν μ’ εκτιμήσει,
θα πάγω στον αντίπαλό του, τον Γρυπό.
Κι αν ο ηλίθιος κι αυτός δεν με προσλάβει,
πηγαίνω παρευθύς στον Υρκανό.

***
Κ’ είν’ η συνείδησίς μου ήσυχη
για το αψήφιστο της εκλογής.
Βλάπτουν κ’ οι τρεις τους την Συρία το ίδιο.

* (Ο Τάσος Λέρτας είναι διδάκτωρ του Παντείου Πανεπιστημίου,
σκηνοθέτης, ηθοποιός, συγγραφέας, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών)