Δικαιούνται σύνταξη οι ασφαλισμένες μέχρι το 1992
1) Ασφαλισμένες που συμπλήρωσαν τις 10.000 ημέρες ασφάλισης το 2011 και συμπληρώνουν το 58o έτος της ηλικίας τους το 2017 δικαιούνται πλήρη σύνταξη με τη συμπλήρωση 61 ετών και 5 μηνών και εφόσον έχουν τις απαιτούμενες 10.400 ημέρες ασφάλισης.
2) Ασφαλισμένες που συμπλήρωσαν τις 10.000 ημέρες ασφάλισης το 2012 και συμπληρώνουν τα 56,5 έτη το 2018 δικαιούνται μειωμένη σύνταξη με τη συμπλήρωση 61 ετών και 9 μηνών και εφόσον έχουν τις απαιτούμενες 10.800 ημέρες ασφάλισης.
3) Ασφαλισμένες που συμπλήρωσαν τις 10.000 ημέρες ασφάλισης το 2013 δικαιούνται πλήρη σύνταξη με τις προϋποθέσεις που ισχύουν από το έτος αυτό και εφεξής, δηλαδή με τη συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας και 12.000 ημερών ασφάλισης. Σημειωτέον ότι η πρόβλεψη αυτή υπήρχε ήδη από το ν. 4093/2012 και δεν άλλαξε.
Στις περιπτώσεις της μειωμένης σύνταξης εξακολουθεί να ισχύει η προϋπόθεση, των 100 τουλάχιστον ημερών ασφάλισης ανά έτος την τελευταία πενταετία πριν από την υποβολή της αίτησης για σύνταξη.
Ο παρακάτω αναλυτικός οδηγός δίνει απαντήσεις σε κάθε ερώτημά σας, στην περίπτωση που υπάγεστε στην παραπάνω κατηγορία ασφαλισμένων:
Όρια ηλικίας συνταξιοδότησης ΙΚΑ – ΕΤΑΜ για μητέρες ανήλικων παιδιών
Δικαίωμα σύνταξης θεμελιώνουν μητέρες ανηλίκων παιδιών με 5.500 ημέρες ασφάλισης από τη στιγμή που καλύπτουν τις απαραίτητες προϋποθέσεις. Συγκεκριμένα:
1) Ασφαλισμένες μητέρες που το 2012 είχαν συμπληρώσει 5.500 ημέρες ασφάλισης και είχαν ανήλικο παιδί έχουν όριο ηλικίας για πλήρη σύνταξη το 60ό έτος.
2) Ασφαλισμένες μητέρες έχουν τη δυνατότητα να πάρουν μειωμένη σύνταξη με το όριο που θα ισχύει όταν συμπληρώσουν τα 55 έτη.
3) Οι περισσότερες ασφαλισμένες της συγκεκριμένης κατηγορίας που θα συμπληρώνουν, από εδώ και στο εξής, το 60ό έτος της ηλικίας τους μετά το 2022 θα έχουν ως όριο ηλικίας για αποχώρηση (εργασία) το 67ο έτος.
Πέραν αυτών, προβλέπεται ακόμη ότι:
1) Ασφαλισμένες μητέρες που το έτος 2012 είχαν συμπληρώσει 5.500 ημέρες ασφάλισης, είχαν συγχρόνως ανήλικο παιδί και συμπληρώνουν το 60ό έτος της ηλικίας το 2019 δικαιούνται πλήρη σύνταξη με τη συμπλήρωση 64 ετών και 5 μηνών (βλ. πίνακα).
2) Ασφαλισμένες μητέρες που το 2011 είχαν συμπληρώσει 5.500 ημέρες ασφάλισης, είχαν συγχρόνως ανήλικο παιδί και συμπληρώνουν το 52o έτος της ηλικίας το 2016 δικαιούνται μειωμένη σύνταξη με τη συμπλήρωση 56 ετών και 9 μηνών (βλ. πίνακα).
3) Ασφαλισμένες μητέρες που συμπλήρωσαν από 1/1/2013 και εφεξής 5.500 ημέρες ασφάλισης και έχουν συγχρόνως ανήλικο παιδί δικαιούνται πλήρη ή μειωμένη σύνταξη με τη συμπλήρωση του 67ου ή του 62ου έτους της ηλικίας αντίστοιχα. Η πρόβλεψη αυτή υπήρχε ήδη από τον ν. 4093/2012 και δεν άλλαξε.
Στην περίπτωση της μειωμένης σύνταξης εξακολουθεί να ισχύει η προϋπόθεση των 100 τουλάχιστον ημερών ασφάλισης ανά έτος την τελευταία πενταετία πριν από την υποβολή της αίτησης για σύνταξη.
***
Σε έντεκα δόσεις οι αναδρομικές εισφορές των μη μισθωτών σε επικουρικές και εφάπαξ εισφορές
Στις εισφορές του Αυγούστου (καταβολή Σεπτεμβρίου) ή μηνός Σεπτεμβρίου 2017 (καταβολή Οκτωβρίου) -μη μισθωτών- θα περιλαμβάνονται και οι εισφορές -αναδρομικές από την αρχή του έτους- υπέρ επικούρησης (7%) και εφάπαξ (4%), για όσους προβλέπονται.
Πρόκειται για τις εισφορές που θα έπρεπε να είχαν καταβληθεί από την αρχή της χρονιάς, όμως για τεχνικούς λόγους δεν είχαν καταγραφεί στα ειδοποιητήρια.
Κατά δήλωση του υφυπουργού Εργασίας, κ. Τάσου Πετρόπουλου, η καταβολή των αναδρομικών εισφορών θα γίνει σε έντεκα ισόποσες δόσεις. Αναμφισβήτητα, ούτως ή άλλως, θα υπάρξουν χιλιάδες μη μισθωτοί, κυρίως δικηγόροι και μηχανικοί, που θα καταβάλουν και τις δύο επιπλέον εισφορές, οι οποίοι θα κληθούν να πληρώσουν έως και 60% περίπου του εισοδήματός τους.
Να σημειωθεί ότι η κατάσταση αυτή θα επιφέρει ένα επιπλέον πρόβλημα στην ελληνική οικονομία, αφού, εκτός αυτών, υπάρχουν και οι συνεχείς φορολογικές υποχρεώσεις.
Η εγκύκλιος του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, που δημοσιεύθηκε ύστερα από επτά μήνες λειτουργίας του ΕΦΚΑ -αυτή και αν είναι η… ταχύτητα με την οποία δουλεύουν εκεί στο υπουργείο-, για τις εισφορές επικουρικού – εφάπαξ, η οποία αναφέρεται στις κρατήσεις των ενταχθέντων του Κλάδου Εφάπαξ Παροχών του ΕΤΕΑΕΠ και στον τρόπο υπολογισμού αυτών, αναφέρει:
«Από 1.1.2017 το ποσό της μηνιαίας εισφοράς στον Κλάδο Εφάπαξ Παροχών του ΕΤΕΑΕΠ των ασφαλισμένων από 1.1.1993 και εφεξής μισθωτών και όλων των πριν και μετά την 1.1.1993 ασφαλισμένων αυτοτελώς απασχολούμενων ορίζεται σε ποσοστό 4%, υπολογιζόμενο για τους μισθωτούς επί των ασφαλιστέων αποδοχών τους, όπως προσδιορίζονται στα άρθρα 5 και 38, και για τους αυτοτελώς αυτοαπασχολούμενους επί του εισοδήματός τους, όπως ειδικότερα προσδιορίζεται στο άρθρο 39, εφαρμοζομένου και του άρθρου 98. Για το ύψος και τον τρόπο υπολογισμού των εισφορών των μέχρι 31.12.1992 ασφαλισμένων μισθωτών εφαρμόζονται οι επιμέρους καταστατικές διατάξεις των εντασσόμενων Ταμείων, τομέων, κλάδων και λογαριασμών προνοίας στο ΕΤΕΑΕΠ, με εξαίρεση τους μισθωτούς ασφαλισμένους στους τομείς προνοίας του πρώην ΕΤΑΠ-ΜΜΕ, των οποίων τα ποσοστά εισφορών υπολογίζονται επί των ασφαλιστέων αποδοχών τους, όπως προσδιορίζονται στο άρθρο 38 του παρόντος.
Κάθε άλλη διάταξη που ρυθμίζει το θέμα διαφορετικά καταργείται». Περισσότερες πληροφορίες στις υπηρεσίες και στην ιστοσελίδα του ΕΦΚΑ.
***
Τα όρια συνταξιοδότησης
Σύμφωνα με τον ν. 4336 του 2015 και την τότε σχετική εγκύκλιο (2015), από την 1/1/2022, θεσπίζονται νέα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος πλήρους σύνταξης λόγω γήρατος, για κάθε κατηγορία ασφαλισμένων, των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης (νυν ΕΦΚΑ), συμπεριλαμβανομένης της Τράπεζας της Ελλάδος, το 62ο έτος της ηλικίας με 40 έτη ή 12.000 ημέρες ασφάλισης και το 67ο έτος της ηλικίας με 4.500 ημέρες ή 15 έτη ασφάλισης. Επίσης, από 1/1/2022, θεσπίζεται ως όριο ηλικίας συνταξιοδότησης για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος, όπου αυτή προβλέπεται σύμφωνα με τις ισχύουσες γενικές, ειδικές ή καταστατικές διατάξεις των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένης της Τράπεζας της Ελλάδος, το 62ο έτος της ηλικίας με 4.500 ημέρες ή 15 έτη ασφάλισης.
Επιπλέον, με τις διατάξεις προβλέπεται ότι:
1. Στις περιπτώσεις των ασφαλισμένων των φορέων κοινωνικής ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένης της Τράπεζας της Ελλάδος, που μέχρι και 18.8.2015, δεν έχουν θεμελιώσει δικαίωμα πλήρους ή μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος, τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης αυξάνονται, σύμφωνα με το άρθρο 1 της Α.Π. Φ.11321/οικ.47523/1570/23.10.2015 Υπουργικής Απόφασης.
2. Για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος από 19.8.2015, ημερομηνία έναρξης ισχύος του ν. 4336/2015 και εφεξής, θεσπίζεται νέο επιπλέον ποσοστό μείωσης της σύνταξης, πέραν του υφισταμένου.
Εξαιρούνται από την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης:
1. Οι ασφαλισμένοι σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα,
2. Όσοι συνταξιοδοτούνται είτε με βάση τις διατάξεις του ν. 612/1977, είτε με βάση τις διατάξεις που παραπέμπουν σε αυτές, και
3. Οι ασφαλισμένοι που υπάγονται σε γενικές, ειδικές ή καταστατικές διατάξεις συνταξιοδότησης ως μητέρες και χήροι πατέρες ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία τέκνων.
Παράλληλα, προβλέπεται, ρητώς, ότι διασφαλίζονται και επομένως δεν θίγονται από την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης τα θεμελιωμένα έως και 18/8/2015 συνταξιοδοτικά δικαιώματα και μπορούν αυτά να ασκηθούν οποτεδήποτε.
Διευκρινίζεται ότι θεμελιωμένο δικαίωμα υφίσταται, όταν ο ασφαλισμένος συμπληρώνει τον ελάχιστο χρόνο ασφάλισης και το όριο ηλικίας -όπου αυτό προβλέπεται-, που απαιτούνται για τη συνταξιοδότησή του. Το θεμελιωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα μπορεί να ασκηθεί οποτεδήποτε και ο ασφαλισμένος έχει τη δυνατότητα να συνεχίσει εργαζόμενος.
***
Προϋποθέσεις σύνταξης γήρατος νέων ασφαλισμένων στον ΟΑΕΕ
Οι ασφαλισμένοι μετά την 1-1-1993 δικαιούνται σύνταξη γήρατος από τον ΟΑΕΕ μετά τη διακοπή επαγγέλματος στις ακόλουθες περιπτώσεις:
1. Με συμπληρωμένο το 67ο έτος της ηλικίας και 15 χρόνια ασφάλισης (πλήρης σύνταξη).
2. Με συμπληρωμένο το 62ο έτος της ηλικίας και 15 χρόνια ασφάλισης, από τα οποία 2,5 χρόνια ή 750 ημέρες μέσα στην τελευταία -πριν την αίτηση- πενταετία, για σύνταξη μειωμένη κατά 1/200 της πλήρους μηνιαίας σύνταξης για κάθε μήνα που λείπει από το όριο ηλικίας των 67 ετών (μειωμένη σύνταξη).
Στις παραπάνω περιπτώσεις, οι χρόνοι, οι δυνάμενοι να συνυπολογιστούν, είναι οι προβλεπόμενοι από άρθρο 40 του ν. 2084/1992 καθώς και ο χρόνος αναπηρικής σύνταξης βάσει του ν. 2335/1995.
3. Με συμπληρωμένο το 62ο έτος της ηλικίας και 40 χρόνια ασφάλισης (πλήρης σύνταξη), όπου προσμετράται και ο αναγνωριζόμενος χρόνος βάσει των άρθρων 39, 40, 41 του ν. 3996/2011, με την αίτηση αναγνώρισης να μπορεί να υποβληθεί οποτεδήποτε, ως την υποβολή του συνταξιοδοτικού αιτήματος.
4. Ασφαλισμένες μητέρες ή χήροι πατέρες ανηλίκων τέκνων που συμπλήρωσαν το 55ο έτος της ηλικίας (πλήρες ποσό) ή το 50ό (μειωμένο ποσό) και 20 έτη ασφάλισης έως 31-12-2012 θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα, το οποίο μπορούν να ασκήσουν οποτεδήποτε.
Για τη συμπλήρωση της 20ετίας υπάρχει δυνατότητα συνυπολογισμού των αναγνωριζόμενων χρόνων, που προβλέπονται από τις διατάξεις του άρθρου 40 του ν. 2084/1992.
5. Μητέρες ή χήροι πατέρες με ανίκανα για κάθε βιοποριστική εργασία τέκνα, εφόσον είναι άγαμα, με συμπληρωμένο το 55ο έτος της ηλικίας και 20 χρόνια στην ασφάλιση (πλήρης σύνταξη) ή με συμπληρωμένο το 50ό έτος της ηλικίας και 20 χρόνια στην ασφάλιση για λήψη σύνταξης μειωμένης κατά το 1/200 της πλήρους μηνιαίας σύνταξης για κάθε μήνα που λείπει από το όριο ηλικίας των 55 ετών.
***
Μια ολόκληρη σύνταξη έχασαν τα περήφανα γηρατειά από τη μνημονιακή ασάφεια το 2010!
Τεράστιο ποσό, κοντά στα 250 εκατ. ευρώ, παρακρατήθηκε παράνομα επί έξι χρόνια και 1.000.000 περίπου συνταξιούχοι (δημοσίου – ιδιωτικού τομέα) μπορούν να διεκδικήσουν και να πάρουν πίσω τα χρήματά τους. Εξαιτίας μιας ασάφειας του νόμου, όπου δεν αναφερόταν από ποιο ποσό γίνεται η παρακράτηση υπέρ του ΕΟΠΥΥ (αρχικά ήταν 4% και στη συνέχεια 6%), τα ασφαλιστικά ταμεία κρατούσαν χρήματα υπολογίζοντας στο μικτό και όχι στο καθαρό εισόδημα των συνταξιούχων.
Όπως τονίζει ο πρόεδρός του Ενιαίου Δικτύου Συνταξιούχων κ. Ν. Χατζόπουλος, εδώ και χρόνια, τόσο οι προηγούμενες κυβερνήσεις όσο και η σημερινή εφάρμοζαν τον ν. 2084/1992 εσφαλμένα, με αποτέλεσμα οι συνταξιούχοι να χάνουν κάθε μήνα σημαντικά ποσά από τη σύνταξή τους. Και αυτό γιατί ο νόμος αναφέρει ότι η εισφορά υπέρ Υγείας υπολογίζεται επί των καταβαλλόμενων συντάξεων και κατά συνέπεια η κράτηση για τον κλάδο ασθένειας θα πρέπει να γίνεται στο ποσό που προκύπτει μετά την αφαίρεση των μνημονιακών μειώσεων.
Η αδικία αποκαταστάθηκε το 2016 και από τότε το ποσοστό παρακράτησης υπέρ Υγείας γίνεται στο πραγματικό καταβαλλόμενο ποσό, δηλαδή σε αυτό που μπαίνει πραγματικά στις τσέπες των συνταξιούχων.