Γ. Καμίνης – Κ. Λαλιώτης: Σκιαμαχίες στο «ετοιμόρροπο» ΠΑΣΟΚ

Γιατί τόσος θόρυβος και τόση ταραχή; Διότι, στην πραγματικότητα, τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και η ΔΗΣΥ στερούνται και σαφούς πολιτικοϊδεολογικής ταυτότητας και ουσιώδους κοινωνικής αναφοράς. Γιʼ αυτό και κάθε παρέμβαση, κάθε γεγονός μικρότερης ή μεγαλύτερης σημασίας τους προκαλεί ισχυρούς κλυδωνισμούς.

ΠΑΣΟΚ: Σαν έτοιμο από καιρό

Πέρα από τις προσωπικές φιλοδοξίες και στοχεύσεις της ηγεσίας και της ηγετικής ελίτ του ΠΑΣΟΚ, το κεντρικό τους πρόβλημα αφορά τον τρόπο συμμετοχής τους στην επόμενη κυβερνητική εξουσία, που εκτιμούν ότι θα έχει ως βασικό πυρήνα τη ΝΔ.

Δεν πρόκειται, όμως, απλώς για την εκδήλωση ενός ακραίου πολιτικού κυνισμού και μιας έκδηλης εξουσιολαγνείας.

Στην πραγματικότητα έχουν διαμορφωθεί πολιτικοϊδεολογικές συγγένειες και συναντιλήψεις ενός σημαντικού τμήματος του (εναπομείναντος) ΠΑΣΟΚ και της ηγετικής του ομάδας με το νεοφιλελεύθερο πρότυπο, οι οποίες καλύπτονται κάτω από το μεταρρυθμιστικό-εκσυγχρονιστικό προσωπείο.

Στην πράξη δεν υπάρχει στρατηγική ίσων αποστάσεων από τη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά οργανική προσέγγιση και συναλληλία με τη ΝΔ και ταυτόχρονα αγεφύρωτη σύγκρουση με τον ΣΥΡΙΖΑ.

Δεν πρόκειται συνεπώς για ένα παιχνίδι τακτικής αλλά για δομικά και τελεσίδικα διαμορφωμένες σχέσεις.

Το μόνο πρόβλημα της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ είναι ο τρόπος, η μέθοδος, η επιχειρηματολογία που θα χρησιμοποιηθούν την «ευλογημένη εκείνη ώρα» που θα προκύψουν οι όροι συνεργασίας του ΠΑΣΟΚ (ή της ΔΗΣΥ) με τη ΝΔ για τη νέα κυβέρνηση.

Πάνω σʼ αυτόν τον κεντρικό, τον βασικό, προκαθορισθέντα, ήδη, στόχο θα πρέπει να εκτιμήσουμε τις αντιδράσεις της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ αλλά και τις αναταράξεις που προκύπτουν από ενδογενείς και εξωγενείς παρεμβάσεις.

Αυτόν, ακριβώς, τον στόχο της συμπόρευσης ΝΔ και ΠΑΣΟΚ τον θεωρεί δεδομένο το κύκλωμα της διαπλοκής και αντιπαρατίθεται με όποιο γεγονός, με όποια παρέμβαση δημιουργεί καινά δαιμόνια και τον θέτει υπό αμφισβήτηση ή και υπό διακινδύνευση.

Γ. Καμίνης: «Ο άνθρωπος του Τσίπρα»

Γιʼ αυτό και τα συστημικά ΜΜΕ αντέδρασαν έντονα στην υποψηφιότητα του Γ. Καμίνη. Κάποιοι εντεταλμένοι δημοσιογράφοι τον αναγνώρισαν, μάλιστα, ως «άνθρωπο του Αλ. Τσίπρα», σε διατεταγμένο ρόλο προβοκάτορα προς τη νυν ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, ώστε να διεμβολίσει το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΣΥ και να οδηγήσει στον ΣΥΡΙΖΑ ολόκληρο τον χώρο.

Ας μην ανησυχούν όμως. Γιατί οι επαναστατικές τάσεις του Γ. Καμίνη έχουν ήδη καταγραφεί και οριοθετηθεί στο πλαίσιο του σημιτικού, νεοφιλελεύθερου εκσυγχρονισμού.

Ίσως και γιʼ αυτό, μάλιστα, το ΠΑΣΟΚ όχι μόνο δεν κινδυνεύει να μετατοπιστεί προς έναν αριστερό εξτρεμισμό, αλλά, αντίθετα, εμπλουτίζεται με έναν ακόμα συντηρητικό-συστημικό παράγοντα.

Όσο για τον ίδιο τον Γ. Καμίνη, απλώς εκτίμησε ότι έχει ήδη περαιωθεί ο ρόλος του στη δημαρχία και αναζητεί έναν νέο θώκο εξουσίας.

Το ΠΑΣΟΚ και το ΔΗΣΥ, που στην ουσία αποτελούν διαλυμένα μαγαζιά όσον αφορά την πολιτικοϊδεολογική τους ταυτότητα και την κομματική-οργανωτική τους δομή, αποτελούν ανοιχτούς χώρους όπου διάφοροι πολιτικοί «επισκέπτες» πηγαινοέρχονται κατά βούληση και κατά περίσταση. Τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο.

Ανδρ. Παπανδρέου: Βαρίδι για το σημερινό ΠΑΣΟΚ

Αντίθετα, η παρέμβαση του Κ. Λαλιώτη έθιξε εμμέσως και κατʼ ουσίαν αμφισβήτησε τη στρατηγική συμπόρευσης και συνεργασίας του ΠΑΣΟΚ με τη νεοφιλελεύθερη-ακροδεξιά ΝΔ.

Γιʼ αυτό ακριβώς και αποσιωπήθηκε από τα συστημικά έντυπα και τηλεοράσεις.

Όμως, επί της ουσίας, η επίκληση των πολιτικοϊδεολογικών αρχών και των επιλογών του Ανδρ. Παπανδρέου έχει πλέον συμβολική σημασία, αφού απευθύνεται σε ένα πλήρως μεταλλαγμένο ΠΑΣΟΚ, που όχι μόνο έχει αποποιηθεί την ιστορική του ταυτότητα και στρατηγική αλλά και έχει ενσωματωθεί στο αντίπαλο νεοφιλελεύθερο παράδειγμα.

Σήμερα μόνο κάποια στελέχη (μετρημένα στα δάχτυλα) και κάποιοι οπαδοί, που έχουν δεθεί ιστορικά και ψυχολογικά με το «κάποτε» ΠΑΣΟΚ, μπορούν να ευαισθητοποιηθούν, αναστοχαζόμενοι την ιστορική προσφορά του Ανδρ. Παπανδρέου και του (πάλαι ποτέ) ΠΑΣΟΚ και τις αρχές και αξίες τις οποίες υπηρέτησε.

Για τη μεγάλη πλειοψηφία όλα αυτά αποτελούν ανεπιθύμητες δεσμεύσεις και πολιτικές δουλείες, από τις οποίες έχουν ήδη απαλλαγεί.

Όσο για τον Ανδρ. Παπανδρέου και το πραγματικό ΠΑΣΟΚ, τους θεωρούν πολιτικά εμπορεύματα και τους ενθυμούνται μόνο στις προεκλογικές περιόδους, εντάσσοντάς τους μέσα στον γενικότερο επικοινωνιακό σχεδιασμό, προς παραπλάνηση των (όσων απέμειναν) αφελών και προς άγραν ψήφων. Τώρα, πια, η ηγετική ομάδα και τα περισσότερα στελέχη του ΠΑΣΟΚ ούτε θέλουν να θυμούνται ούτε φοβούνται την πολιτική παρακαταθήκη του Ανδρ. Παπανδρέου. Όλα αυτά, άλλωστε, αυξάνουν τον βαθμό δυσκολίας για την πρόσβαση προς την κυβερνητική εξουσία. Η λήθη και η σιωπή, λοιπόν, είναι το καλύτερο φάρμακο.

Όμως, από την άλλη πλευρά, η πολιτική παρακαταθήκη του Ανδρ. Παπανδρέου και η συνεισφορά του στην πατρίδα δεν μπορεί να ανακαλούνται επιλεκτικά στη μνήμη ούτε και να χρησιμοποιούνται εργαλειακά, ως πολιτικό όπλο παρέμβασης στην αρνητική συγκυρία, ούτε ακόμα ως προσωπικό άλλοθι.

Επιλεκτική μνήμη και σιωπή… δηλαδή συνενοχή

Το έγκλημα έχει ήδη συντελεστεί. Η Ιστορία δεν γυρίζει πίσω. Η αποπαπανδρεοποίηση αποτέλεσε βασική συνιστώσα για την ανάδειξη και την επικυριαρχία του νεοφιλελεύθερου-εκσυγχρονιστικού εγχειρήματος. Μέσω της αποπαπανδρεοποίησης και της αποδόμησης του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ επιχειρήθηκε και επιτεύχθηκε σε μεγάλο βαθμό η απαξίωση του πυρήνα των ιδρυτικών αρχών του ΠΑΣΟΚ.

Η εθνική στρατηγική, το κοινωνικό κράτος, οι ελευθερίες και τα δικαιώματα των πολιτών, οι ανθρωπιστικές και κοινωνικές αξίες, που συνόδευαν το αίτημα της κοινωνικής απελευθέρωσης.

Όλα αυτά παραδόθηκαν βορά στο νεοφιλελεύθερο-εκσυγχρονιστικό εγχείρημα, ενώ, παράλληλα, το ίδιο το ΠΑΣΟΚ -ως κυβέρνηση και ως κόμμα- χρησιμοποιήθηκε ως πολιτικοϊδεολογικό όχημα για την απελευθέρωση των μηχανισμών της αγοράς και την επικυριαρχία της διαπλοκής.

Κι όλα αυτά συνέβησαν χωρίς σοβαρές αντιστάσεις, αφού το μεγαλύτερο τμήμα του ΠΑΣΟΚ ενσωματώθηκε ομαλά σʼ αυτήν την ιστορική μετάλλαξη, ενώ όσοι εναντιώθηκαν περιθωριοποιήθηκαν και απομακρύνθηκαν.

Ποιος θυμήθηκε, τότε, από τα κορυφαία στελέχη του ΠΑΣΟΚ, που ασκούσαν εξουσία, τις αρχές του ΠΑΣΟΚ και την πολιτική παρακαταθήκη του Ανδρ. Παπανδρέου;

Ποιοι από αυτούς διαμαρτυρήθηκαν ή αντέδρασαν δυναμικά όταν, το 2010, η χώρα και ο λαός της οδηγήθηκαν σιδηροδέσμιοι στο ΔΝΤ και στην εξουσία της δικτατορίας της γερμανικής ελίτ;

Ποιοι από τους ίδιους αντέδρασαν όταν διορίστηκε ως συστημικός πρωθυπουργός ο εκπρόσωπος της τραπεζικής εξουσίας Λ. Παπαδήμος;

Ποιοι από αυτούς -που μπορούσαν να ασκήσουν πράγματι επιρροή στην κοινωνία και στους οπαδούς του ΠΑΣΟΚ- αντιστάθηκαν στη συγκυβέρνηση ΠΑΣΟΚ-ΝΔ; Δεν κατάλαβαν, ούτε τότε, ότι υπογραφόταν το 2012 ο επίσημος πολιτικός θάνατος του ΠΑΣΟΚ μέσα από αυτήν τη νεοφιλελεύθερη-μνημονιακή κυβερνητική συνύπαρξη;

Πολύ αργά για δάκρυα…

Τώρα πια είναι πολύ αργά για δάκρυα. Το ΠΑΣΟΚ, αντίθετα με τα περισσότερα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της Ευρώπης, που επιχειρούν να διαφοροποιηθούν από το νεοφιλελεύθερο πρότυπο της λιτότητας και από τις καταστροφικές τους συνεργασίες με τα συντηρητικά-νεοφιλελεύθερα κόμματα, βρίσκεται εγκλωβισμένο και χειραγωγούμενο από τις δυνάμεις που το οδήγησαν στην καταστροφή.

Από τη νεοφιλελεύθερη-ακροδεξιά ΝΔ και από το σύστημα της διαπλοκής. Γιʼ αυτό και η ίδια η επιβίωση και η όποια προοπτική του θα εξαρτηθεί από τη χρησιμότητα που θα προσφέρει στις δυνάμεις αυτές.

Γιʼ αυτό και οι προαναφερθείσες παρεμβάσεις των ημερών αυτών δεν έχουν ουσιαστική σημασία για τις εξελίξεις, αφού αποτελούν απλώς τρικυμία εν ποτηρίω. Όμως, αντίθετα, μπορεί να είναι χρήσιμες για έναν γενικότερο πολιτικοϊστορικό αναστοχασμό, τα διδάγματα του οποίου μπορούν να χρησιμεύσουν ως αρνητικά παραδείγματα για τη μελλοντική ιστορικοπολιτική πράξη.