Οι 11 φάκελοι…

Κατʼ αρχάς, το σλόγκαν περί «βιώσιμης λύσης», το οποίο άπαντες (εδώ και στο εξωτερικό) παπαγαλίζουν, δεν είναι εύκολο πράγμα. Και δεν είναι εύκολο, διότι οι Τούρκοι -κατά παγίαν τακτικήν- τη «βιώσιμη λύση» την εννοούν εις βάρος πάντοτε των Ελληνοκυπρίων. Κι ούτε ακόμα και ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, ο Γκουτιέρες, δεν μπορεί να κατανοήσει την τουρκική τακτική και ζητά υποχωρήσεις ανεπίτρεπτες από τη δική μας πλευρά. Εκείνο που δεν συνειδητοποιούν εδώ στον ελλαδικό χώρο (διότι δεν τους το εδίδαξαν) είναι το γεγονός ότι, εάν χαθεί η Κύπρος (ή αφελληνισθεί), θα χαθεί ολόκληρος ο ελληνισμός. Δεν θα ήθελα επίσης τώρα να ασκήσω κριτική στη λανθασμένη πολιτική που ακολουθούν ο Ν. Αναστασιάδης και το ΑΚΕΛ. Άλλο είναι το θέμα μας σʼ αυτό το άρθρο. Και πριν προχωρήσουμε, θεωρώ επιβεβλημένο -γιατί οφείλουμε να είμαστε αντικειμενικοί- να υπογραμμίσω ότι κατά τις διαπραγματεύσεις του Κραν Μοντανά -που ευτυχώς ναυάγησαν- ο υπουργός Εξωτερικών, κ. Νίκος Κοτζιάς, διεδραμάτισε θετικό ρόλο. Χάρις σʼ αυτόν αποφεύχθηκαν ολέθριες κινήσεις. Στη συνεδρίαση της Βουλής της 11ης Ιουλίου απεφασίσθη η παράδοση του «φακέλου της Κύπρου» στη Βουλή των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Πολύ ωραία. Μόνο που οι Κύπριοι δεν έχουν ανάγκη τον περίφημο αυτόν «φάκελο», διότι γνωρίζουν απείρως περισσότερα από το υλικό του «φακέλου». Έχουν στη διάθεσή τους όσα δεν ακούστηκαν ή απεκρύβησαν στον ελλαδικό χώρο. «Δεν έχουμε να φοβηθούμε τίποτε, ούτε εμείς ούτε η Κύπρος, από τη δημοσιοποίηση του φακέλου», είπε ο Αλέξης Τσίπρας. Να φοβηθούμε, όχι. Να κρύψουμε, ναι! Διότι, από διάφορες πλευρές κατεβλήθη προσπάθεια, αμέσως μετά τη Μεταπολίτευση, να πέσει σιγή για πολλές πτυχές της περιόδου εκείνης.

Κατά τη συνεδρίαση της Βουλής της 11ης Ιουλίου δεν δόθηκε η σημασία που έπρεπε σε κάτι που ανέφερε ο πρόεδρος του Κοινοβουλίου, Νικ. Βούτσης: Στη δυσκολία των αρμόδιων υπηρεσιών να περισυλλέξουν και να ταξινομήσουν τα έγγραφα με τις 90 μαρτυρικές καταθέσεις όλων των πρωταιτίων και υπαιτίων της συμφοράς. Και απεκάλυψε ότι έχουν ΕΞΑΦΑΝΙΣΘΕΙ 11 φάκελοι από το υλικό που αφορά την Κυπριακή τραγωδία! «Δεν γνωρίζουμε, ούτε ποιοι ούτε πώς ή πότε και γιατί τους εξαφάνισαν…»! Εδώ κρύβεται το μεγάλο μυστικό. Είναι η αθέατη πλευρά της κυπριακής τραγωδίας, οι ρίζες της οποίας ξεκινούν πολύ νωρίτερα από το 1974. Οι Κύπριοι όμως γνωρίζουν όσα είναι ακατανόητα στον ελλαδικό χώρο. Γνωρίζουν ακόμα και την ουσία του περιεχομένου των 11 φακέλων που εξαφανίσθηκαν. Ας μη νομισθεί ότι η κυπριακή πολιτική ηγεσία τηρεί συνωμοτική σιωπή για όσα έγιναν τότε. Άλλωστε, η πιο σημαντική έρευνα για τα τραγικά εκείνα χρόνια οφείλεται σε κορυφαίους κύπριους ιστορικούς συγγραφείς-δημοσιογράφους, που έφεραν στο φως τα πάντα. Οι μαρτυρίες τους καταγράφονται σε βιβλία και άρθρα. Υπάρχουν παράλληλα και πολιτικά πρόσωπα, που παρουσίασαν εξαιρετικό συγγραφικό έργο. Όποιος θέλει, επομένως, μπορεί να ανατρέξει σε αυθεντικές πηγές. Θα πρέπει επίσης να διευκρινίσουμε κάποια πράγματα.

Ο εθνικός διχασμός (η κατάρα της φυλής μας) υπήρχε και υφίσταται ακόμη στη Μεγαλόνησο: Μακαριακοί, Γριβικοί, Ακελιστές, ενδιάμεσες παρατάξεις, ΕΔΕΚ, ΔΗΚΟ κ.λπ., ακόμα και οι πιστοί της πολυπρόσωπης ΕΟΚΑ Βʼ ήλθαν κατά καιρούς σε έντονες αντιπαραθέσεις, και μάλιστα αιματηρές. Παράγοντες απʼ όλες τις πλευρές άφησαν ιστορικές μαρτυρίες. Όλες έχουν την αξία τους. Ασχέτως προς τις ιδεολογικές προτιμήσεις του καθενός, και το πρίσμα μέσα από το οποίο έκαστος αντιμετωπίζει πρόσωπα και πράγματα, το σίγουρο είναι ότι η ιστορική αλήθεια ποτέ δεν εστιάζεται σε μία μόνο πλευρά. Πρόκειται για ένα περίεργο πολιτικό «παζλ» που πρέπει να ταιριάξεις όλα τα «κομμάτια» προκειμένου να δεις την αληθινή εικόνα. Το κεφάλαιο που μπλέκει και προκαλεί ερωτηματικά σε όσους δεν έχουν εντρυφήσει στην πορεία του Κυπριακού είναι οι στόχοι του αγώνα των Κυπρίων για ένωση αλλά και για αδέσμευτη ανεξαρτησία. Το ξεκίνημα μιας πορείας που στα μισά του δρόμου πήρε διαφορετική κατεύθυνση. Υπάρχει λογική, αλλά και πολιτική πρακτική σʼ αυτήν την πορεία. Δεν θα το αναλύσουμε τώρα. Κι ακόμα κάτι: Κορυφαίες προσωπικότητες, κυρίως στον κυπριακό χώρο, αλλά και στον ελλαδικό, συχνά διαφοροποιούσαν τη στάση τους ή διεδραμάτισαν και διπλό ρόλο. Πάθη και δολοπλοκίες, φανατισμοί και στόχοι, που συχνά υφίσταντο επιρροές από ξένες δυνάμεις, δημιουργούσαν αδιέξοδα και σε διπλωματικό επίπεδο, ενώ η Τουρκία πάντα καραδοκούσε για να υπονομεύσει την εθνική μας ακεραιότητα και να εκμεταλλευθεί λάθη και αδυναμίες μας.

Ας έλθουμε όμως στους 11 φακέλους που εξαφανίσθηκαν. Όσοι έχουν αφιερώσει πολλά χρόνια στη μελέτη του Κυπριακού γνωρίζουν το «μυστικό των φακέλων» που έγιναν άφαντοι! Μόνο ένα ισχνό «περίγραμμα» θα δώσω, και λόγω έλλειψης χώρου, αλλά και διότι έχει δίκιο ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος είπε στη Βουλή ότι δεν είναι τώρα η ώρα να αναφερθούμε στο παρελθόν, λόγω των συζητήσεων και διασκέψεων. Το μεγάλο «αγκάθι», για το οποίο κανείς δεν θέλει να μιλήσει είναι το γεγονός ότι η κυπριακή τραγωδία έχει ρίζες απλωμένες πολλά έτη προ του 1974, αλλά και κλάδους που επεκτείνονται πέραν του 1974. Η Κύπρος πλήρωσε πανάκριβα τη Μεταπολίτευση στην Ελλάδα. Η «αλλαγή» κρύβει έντονο διπλωματικό παρασκήνιο. Ο πρώην πρωθυπουργός, Στέφανος Στεφανόπουλος, σε δηλώσεις του στις 25-6-1975, είχε τονίσει: «Ας μην αυταπατώμεθα: απαλλαχτήκαμε από τη στυγνή δικτατορία, μονάχα με την εθνική συμφορά της Κύπρου. Το τίμημα είναι πολύ βαρύ. Θα ήταν ευχής έργον να το αποφεύγαμε. Βασιλείες, δημοκρατίες και δικτατορίες έρχονται και παρέρχονται. Εθνικές καταστροφές, όμως, είναι ανεπανόρθωτες. Και βαραίνουν στα έθνη για πολλές γενεές…». Ο δημοσιογράφος και υπουργός της Νέας Δημοκρατίας, Βάσος Βασιλείου, στις 25-7-1974 επεσήμαινε: «Αλλά από το σπαραγμένο σώμα της Κύπρου, από το ολοκαύτωμά του, βγήκε η λύτρωσή μας. Ας μην ξεχνούμε τι της οφείλουμε και πόσο ακριβά πληρώθηκε κι εκεί κι εδώ η σπονδή στην ελευθερία…». Ο Ανδρέας Παπανδρέου, στις 6-8-1974, δήλωσε: «Η χούντα δεν ανετράπη, αλλά παρέδωσε -λόγω του Κυπριακού- τη σκυτάλη…». Το έγκλημα της χούντας του Ιωαννίδη είναι αναμφισβήτητο. Κι όμως, ο συμπρωταγωνιστής του Ιωαννίδη, ο στρατηγός Φαίδων Γκιζίκης, δεν εθίγη από κανέναν, όπως και άλλοι. Το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου ήταν η κατάληξη μιας σειράς συνωμοσιών, που στόχευαν με μανία στη δολοφονία του ηγέτη της Κύπρου. Τι ήταν η επιχείρηση Κοφίνου στις 15-11-1967; Και τι εννοούσε ο Κων. Καραμανλής όταν, λίγες εβδομάδες προ αυτής της επιχειρήσεως, μιλούσε στον Αρναούτη, γραμματέα του βασιλέως Κωνσταντίνου, για «σοβαρή δοκιμασία που εντός ολίγου θα διέλθει το καθεστώς των Αθηνών»; Ποιο ήταν το πραγματικό παρασκήνιο της επιστροφής Καραμανλή; Γιατί η Αθήνα δεν έδωσε στρατιωτική βοήθεια στην Κύπρο; Ήταν πράγματι η νήσος τόσο «μακράν για να βοηθηθεί»; Τι έλεγε η έκθεση του αρχηγού της Εθνικής Φρουράς στον «Αττίλα 2», στρατηγού Ευθύμιου Καραγιάννη, προς τον Κων. Καραμανλή; Ποιοι και γιατί ανακάλεσαν από την Αθήνα τα πλοία που είχαν ξεκινήσει για να βοηθήσουν τους Κυπρίους; Γιατί έστειλαν από το Πεντάγωνο ψεύτικα μηνύματα στα πολεμικά σκάφη, ότι δήθεν κινδύνευε η… Ρόδος; Γιατί με διαταγή εξ Αθηνών διετάχθησαν υποβρύχια και αεροπλάνα να γυρίσουν πίσω; Γιατί η τότε πολιτική και στρατιωτική ηγεσία, που έφεραν ευθύνες για την εγκατάλειψη των Κυπρίων, δεν έδωσαν ποτέ λόγο; Γιατί η κυβέρνηση «εθνικής ενότητας», κατά τη δεύτερη εισβολή, αρκέσθηκε σε… συνομιλίες και καταγγελίες, ενώ οι Τούρκοι κατελάμβαναν κυπριακά εδάφη; Τι είπε ο Μακάριος στην ομιλία του προς το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ τη νύχτα της 19ης Ιουλίου 1974, που προκάλεσε απορίες και σχόλια; Για ποιους εζήτησε βουλευτής της ΝΔ (μετά πήγε στο ΠΑΣΟΚ), μέλος της ανακριτικής επιτροπής από τον Νίκο Σαμψών, να μη μιλήσει εάν ήθελε να καταθέσει στο ελληνικό Κοινοβούλιο για τον «φάκελο» (και φυσικά εκείνος δεν δέχθηκε); Γιατί, κατά τον Καραμανλή, η αντιμετώπιση των Τούρκων στην Κύπρο «κατέστη αδύνατος»;

Γιατί, με το έγγραφο 44 της 7ης Μαρτίου 1975 (Πράξις του υπουργικού συμβουλίου) ανεστάλη πάσα δίωξις όσον αφορά το πραξικόπημα ανατροπής του Μακαρίου αλλά και για την υπόθεση της εισβολής των Τούρκων στην Κύπρο; Πώς εξηγείται το γεγονός ότι ο μέγας εθνικός ολετήρας, Δημ. Ιωαννίδης, δεν δικάστηκε ποτέ για το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου; Καταδικάσθηκε σε ισόβια για τη συμμετοχή του στην «21η Απριλίου», όχι όμως για το πραξικόπημα κατά του Κυπρίου Προέδρου, που έδωσε αφορμή για την τουρκική εισβολή. Υπάρχουν ακόμα πολλά καίρια ερωτήματα. Ας μην ψάχνουν, λοιπόν, οι αρμόδιοι για τους 11 χαμένους φακέλους. Αυτοί που τους εξαφάνισαν είχαν τους λόγους τους. Απαντήσεις στα καυτά ερωτήματα μόνο στη Λευκωσία θα βρουν, διότι οι Κύπριοι ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ. Αναφερόμενος στα πάθη της πατρίδας του, ο Κύπριος ιστορικός συγγραφέας και ποιητής, Σπύρος Παπαγεωργίου, αποτύπωνε τον καημό του μʼ έναν στίχο: «Τι να ζωγραφίσω τις δικές μου τις πληγές, όταν εσύ, αγαπημένη, είσαι όλη μια πληγή;»…