Βγαίνουμε αύριο ή την Τρίτη στις αγορές
Πιθανότατα δε, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η έξοδος στις αγορές να επιχειρηθεί τη Δευτέρα 24 ή την Τρίτη 25 Ιουλίου, ενώ η όλη διαδικασία θα έχει ολοκληρωθεί το αργότερο μέχρι την επόμενη Παρασκευή.
Στο Μαξίμου και στο οικονομικό επιτελείο τα τελευταία 24ωρα επικρατούσε μούδιασμα και κλίμα αναμονής, ενώ γίνονταν και δεύτερες σκέψεις όσον αφορά την έξοδο στις αγορές (δοκιμαστικού χαρακτήρα), λόγω σοβαρού προβλήματος που είχε ανακύψει με το ΔΝΤ και την έκθεσή του για το ελληνικό χρέος. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, η εμπλοκή είχε να κάνει με τον χρόνο της ανακοίνωσης της έκθεσης του ΔΝΤ, καθώς το Ταμείο είχε διαμηνύσει ότι θα δημοσιοποιήσει την έκθεσή του στις 27 Ιουλίου. Αυτό θα δημιουργούσε σημαντική εμπλοκή, κυρίως, στους σχεδιασμούς και στην κινητικότητα που είχε αναπτύξει η ελληνική πλευρά προκειμένου να επιχειρήσει δοκιμαστική έξοδο πριν από το τέλος του μήνα. Και αυτό διότι θα δημιουργείτο τεράστιο πρόβλημα σε επενδυτές που θα ήθελαν να αγοράσουν ελληνικά ομόλογα, καθώς η έξοδος θα σήμαινε ότι το χρέος είναι βιώσιμο, ενώ λίγες μέρες μετά στην έκθεση του ΔΝΤ θα αναφερόταν ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο. Μια τέτοια εξέλιξη θα άνοιγε τον δρόμο για προσφυγές επενδυτών στα δικαστήρια, όπου θα υποστήριζαν πως εξαπατήθηκαν από την ελληνική κυβέρνηση και θα ζητούσαν τεράστιες αποζημιώσεις.
Το γεγονός ότι το ΔΝΤ έδωσε την έκθεσή του στη δημοσιότητα έξι-επτά μέρες νωρίτερα με την αναφορά ότι το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο αποσείει οποιαδήποτε ευθύνη της ελληνικής κυβέρνησης περί παιχνιδιού στις πλάτες των επενδυτών, αφού όλοι πλέον γνωρίζουν -και με τη σφραγίδα του ΔΝΤ- ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο.
Όπως λένε πολιτικοί κύκλοι, το ΔΝΤ επιχείρησε αρχικά να βάλει τρικλοποδιά στην κυβέρνηση, αφήνοντας την επίσημη ανακοίνωση της έκθεσής του για τις 27 Ιουλίου. Υπήρξε όμως έντονο παρασκήνιο και έντονες διαβουλεύσεις ώστε να δημοσιευθεί πιο νωρίς η έκθεση του ΔΝΤ. Μάλιστα, όπως λένε οι πληροφορίες, οι κυβερνήσεις -συνεπώς και η ελληνική- γνώριζαν δύο μέρες νωρίτερα την ακριβή διατύπωση για το ελληνικό χρέος.
Το όλο θέμα με την τρικλοποδιά που επιχείρησε να βάλει το ΔΝΤ δημιούργησε αναστολές και προβληματισμούς στην κυβέρνηση, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να αποφασίσει και να προσδιορίσει τη δοκιμαστική έξοδο στις αγορές. Λόγω δε αυτής της εμπλοκής και του παρασκηνίου που ήταν σε εξέλιξη, την Πέμπτη, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος εμφανίστηκε στην ενημέρωση των πολιτικών συντακτών πολύ επιφυλακτικός για το πότε θα βγει η Ελλάδα στις αγορές. Απέδωσε μάλιστα τη φιλολογία και τη φημολογία που αναπτύχθηκε περί εξόδου στις αγορές σε δημοσιεύματα του ελληνικού αλλά και του διεθνούς Τύπου. «Εμείς δεν θα παίρνουμε τις αποφάσεις μας με βάση τις φημολογίες και τα δημοσιεύματα. Παρακολουθούμε στενά την εξέλιξη στην αγορά των ομολόγων, παρακολουθούμε τις τάσεις και όταν θεωρήσουμε ότι η στιγμή είναι η κατάλληλη θα κάνουμε το πρώτο βήμα», είπε χαρακτηριστικά.
Πάντως, σύμφωνα με τις μέχρι τώρα πληροφορίες, η προσπάθεια εξόδου της χώρας στις αγορές επί της ουσίας δεν θα είναι νέος δανεισμός, αλλά θα πρόκειται για αντικατάσταση υφιστάμενου ομολόγου που λήγει. Για την ώρα τουλάχιστον και λόγω του ότι στην έκθεσή του το ΔΝΤ έχει βάλει πλαφόν στο χρέος, θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο η χώρα να αντλήσει νέα ποσά με μορφή δανείου από τις αγορές. Μπορεί μόνο με κατάλληλους χειρισμούς να ανανεώνει υφιστάμενους δανεισμούς. Το ζήτημα αυτό φαίνεται ότι θα λυθεί με την πάροδο του χρόνου και με την ενεργοποίηση μεσοπρόθεσμων μέτρων για τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους αλλά και με άλλες διαδικασίες που θα τρέξουν αργότερα.
Με βάση τους σχεδιασμούς και τις αποφάσεις της ελληνικής κυβέρνησης, η πρώτη δοκιμαστική έξοδος στις αγορές, πλην απροόπτου ή έκτακτου συμβάντος, θα γίνει όταν ανοίξει το βιβλίο προσφορών για το νέο πενταετές ομόλογο. Η Ελλάδα ζητάει 3 δισ. ευρώ από τις αγορές και υπάρχει εκτίμηση πως το ποσό αυτό θα υπερκαλυφθεί (ορισμένοι εκτιμούν πως μπορεί να προσφερθούν ακόμα και 9 δισ. ευρώ). Με τις μέχρι τώρα εκτιμήσεις το επιτόκιο θα κυμανθεί γύρω στο 4,4%.
Αν δεν υπάρξει κάποια ανατροπή της τελευταίας στιγμής που να αναστείλει αυτό το εγχείρημα, το «ΠΑΡΟΝ» θα επιβεβαιωθεί πλήρως για μια ακόμα φορά, αφού στις αρχές Ιουλίου (2 Ιουλίου), σε πρωτοσέλιδο δημοσίευμα, ανέφερε πως η κυβέρνηση σχεδιάζει έξοδο στις αγορές (δοκιμαστική) το τελευταίο δεκαήμερο του Ιουλίου και όχι νωρίτερα ή αργότερα, π.χ. τον Αύγουστο.
Όλο αυτό το διάστημα η ελληνική πλευρά, παρά τις παλαιότερες επισημάνσεις του Μάριο Ντράγκι, έδινε βάρος στην προετοιμασία για μια ελεγχόμενη και προσεκτική έξοδο στις αγορές. Στόχος αυτής της κίνησης ήταν να σταλεί ένα μήνυμα ότι η χώρα μπαίνει σε τροχιά εξόδου από τα Μνημόνια και την επιτήρηση, ενώ ταυτόχρονα στόχευε στο ξεπεραστεί το αρχικό σοκ από το γεγονός ότι στο πρόσφατο Eurogroup, πέρα από το τυπικό και οριστικό κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης, δεν υπήρξε κάτι χειροπιαστό για το θέμα του χρέους και των μεσοπρόθεσμων μέτρων.
Όπως εξηγούσαν κυβερνητικοί κύκλοι, το θέμα αρχικά ήταν να επιλεχθεί η σωστή χρονική στιγμή, ώστε η έξοδος να είναι επιτυχής και αποδοτική.
Με βάση εισηγήσεις και εκτιμήσεις τεχνοκρατών, πρωτίστως, το Μαξίμου μαζί με την ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, όπως ανέφερε το «Π», είχαν επεξεργαστεί κάποια σενάρια για άμεση έξοδο στις αγορές.
Η πρώτη δοκιμαστική έξοδος στις αγορές, όπως σημειώνουν κυβερνητικά στελέχη, αποτελεί κομβικό σημείο του νέου αφηγήματος της κυβέρνησης για τη δημιουργία προϋποθέσεων για οριστική έξοδο στις αγορές (όχι προστατευόμενη) το καλοκαίρι του 2018.
Ο ίδιος ο πρωθυπουργός επιχείρησε μάλιστα να κρατήσει ψηλά στην ατζέντα το θέμα της εξόδου της Ελλάδας στις αγορές, ενώ στο συνέδριο του Economist προσδιόρισε τρόπον τινά και τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες θα επιχειρηθεί η έξοδος στις αγορές. «Η Ελλάδα θα βγει με το σπαθί της και με όρους βιώσιμης προοπτικής», είπε.
Τόνισε ότι οι όροι για μια καθαρή έξοδο δεν υπήρχαν το 2015 και πως δεν θα υπήρχε τίποτα αν η κυβέρνηση δεν διεκδικούσε μια καλύτερη συμφωνία, κάλεσε δε τους επενδυτές να στηρίξουν την Ελλάδα τώρα και όχι στο μέλλον.
Αν τελικά προχωρήσει θετικά αυτή η προσπάθεια, τότε, όπως λένε κυβερνητικά στελέχη, θα έχει γίνει το πρώτο βήμα προς την υλοποίηση του πολιτικού σχεδίου που προκρίθηκε στην πρόσφατη συνεδρίαση του Πολιτικού Συμβουλίου του ΣΥΡΙΖΑ. Το σχέδιο προβλέπει δύο φάσεις:
– Η μία περιλαμβάνει το διάστημα μέχρι τη λήξη του προγράμματος, τον Αύγουστο του 2018.
– Η δεύτερη περιλαμβάνει την είσοδο στην τελική ευθεία μέχρι το τέλος της κυβερνητικής θητείας, τον Σεπτέμβριο του 2019.
***
Τι πρέπει να γίνει από εδώ και πέρα…
Γράφαμε στο προηγούμενο φύλλο αυτά που πρέπει να γίνουν μετά την έξοδο στις αγορές, όπως τα είχε επισημάνει στην οικονομική ανάλυσή του στην «Καθημερινή» ο Κώστας Καλλίτσης. Συγκεκριμένα σημειώνει:
«(α) Να γίνουν όλα όσα έχουν συμφωνηθεί με την ʽʽτρόικαʼʼ, τώρα, χωρίς άλλο χάσιμο χρόνου – μέσα στο καλοκαίρι, όχι το φθινόπωρο.
(β) Να αρχίσει άμεσα η επεξεργασία της δημοσιονομικής/οικονομικής πολιτικής για τη μετά τον Αύγουστο 2018 περίοδο, ώστε να διευκολυνθεί η χώρα να βγει στις αγορές, καθαρά, με βιώσιμους όρους.
(γ) Να ολοκληρωθεί μέσα σε λίγους μήνες ένα πραγματικό εθνικό σχέδιο-πλαίσιο ανάπτυξης, με μελέτες από ειδικευμένες εταιρείες ανά περιοχή της χώρας και αυτές να αποτελέσουν τη βάση ενός δημοκρατικού εθνικού διαλόγου. Ύστερα από επτά χρόνια, είναι καιρός να πάψει το Μνημόνιο να είναι το μόνο υπαρκτό σχέδιο για τη χώρα. Και, βεβαίως, να πάψει να είναι το άλλοθι για την εξάντληση της κοινωνίας με επιτόπου τροχάδην. Ή με τροχάδην προς τα πίσω».