Οι τρεις κινήσεις του Τσίπρα
Πληροφορίες από ανώτατες κυβερνητικές πηγές κάνουν λόγο για ένα πλέγμα πρωτοβουλιών και αποφάσεων που θα εκδηλωθεί τις προσεχείς εβδομάδες και εκτιμάται ότι αφενός θα αμβλύνει το αίσθημα της αβεβαιότητας που διακατέχει τους πολίτες και αφετέρου θα αλλάξει τη δημοσκοπική εικόνα της κυβέρνησης, αποδίδοντας εκ νέου στον πρωθυπουργό Αλ. Τσίπρα την πρωτοβουλία των κινήσεων στο πολιτικό σκηνικό. Η θετική απήχηση που είχε στο εσωτερικό της χώρας αλλά και σε διεθνές επίπεδο (κυβερνήσεις, οικονομικοί οργανισμοί κ.ά.) η πρόσφατη απόφαση της Κομισιόν για την έξοδο της Ελλάδας από την επιτήρηση για το υπερβολικό έλλειμμα ενίσχυσε την πεποίθηση των κυβερνητικών στελεχών αλλά και του ίδιου του πρωθυπουργού ότι το παιχνίδι μπορεί να γυρίσει. Αισιοδοξία που προς το παρόν τουλάχιστον δεν ενστερνίζονται οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, το κλίμα στις τάξεις των οποίων παραμένει βαρύ. Ζητούμενο παραμένει και ο χρόνος του ανασχηματισμού, με τις πληροφορίες να τον προσδιορίζουν χρονικά για τον Σεπτέμβριο, λίγο πριν ή λίγο μετά την εμφάνιση του κ. Τσίπρα στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ).
Στην κορυφή της ατζέντας του πρωθυπουργού βρίσκεται το θέμα της εξόδου της χώρας στις αγορές, ενώ αντικρουόμενες είναι οι εισηγήσεις που δέχεται ως προς τον ακριβή χρόνο που πρέπει να επιχειρηθεί. Ρόλο αποφασιστικό θα παίξει και η έκθεση του ΔΝΤ για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, που αναμένεται να δημοσιοποιηθεί εντός των επόμενων ημερών (20 Ιουλίου). Αξιωματούχοι των Βρυξελλών κινούνται στη λογική «το συντομότερο δυνατόν», ενώ ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας Γ. Στουρνάρας υποστηρίζει ότι είναι νωρίς ακόμη και ότι πρέπει να προηγηθούν μία-δυο μεγάλες ιδιωτικοποιήσεις που θα βελτιώσουν κι άλλο το επενδυτικό κλίμα σε διεθνές επίπεδο.
Κυρίαρχη είναι η άποψη ότι η έξοδος πρέπει να γίνει τις ερχόμενες εβδομάδες και το πολύ μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου, δηλαδή πριν ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις με τους δανειστές για την τρίτη αξιολόγηση, που εκτιμάται ότι θα επιβαρύνουν το κλίμα και θα δυσκολέψουν τις κινήσεις της κυβέρνησης. Ευεργετικά δεν πρόκειται να επιδράσει και το γεγονός ότι το ίδιο διάστημα, τον Σεπτέμβριο, οι πολίτες θα κληθούν να πληρώσουν τη δεύτερη δόση για τον φόρο εισοδήματος και την πρώτη για τον ΕΝΦΙΑ. Εκ διαμέτρου αντίθετες είναι και οι προτάσεις των ξένων συμβούλων (Goldman Sachs, Deloitte) που έχει προσλάβει η κυβέρνηση για να προετοιμάσουν τις διαδικασίες. Η πρώτη επιμένει ότι η έξοδος στις αγορές πρέπει να γίνει άμεσα προκειμένου η χώρα μας να αξιοποιήσει το θετικό κλίμα που έχει διαμορφωθεί. Εκτιμά δε ότι η Ελλάδα μπορεί να αντλήσει από τις αγορές ένα ποσό της τάξης των 4 δισ. και με επιτόκιο κοντά στο 4%, ενώ το 2014 η κυβέρνηση Σαμαρά είχε πληρώσει επιτόκιο 4,9%.
Τη διαφορά αυτή του 0,9% θα μπορέσει να αξιοποιήσει επικοινωνιακά η κυβέρνηση για να δείξει ότι επί των ημερών της η αξιοπιστία της χώρας είναι ενισχυμένη σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν. Το ποσό που αντλήθηκε κατά την πρόσφατη δημοπρασία (έστω και με ελαφρώς αυξημένο επιτόκιο) εντόκων γραμματίων λειτουργεί ενισχυτικά προς τη θέση της Goldman Sachs.
Το επόμενο διάστημα το κύριο βάρος των προσπαθειών του Μεγάρου Μαξίμου και προσωπικά του πρωθυπουργού θα επικεντρωθεί στον συντονισμό των υπουργείων -ήταν προβληματικός τους τελευταίους μήνες- και στην εντατικοποίηση του κυβερνητικού έργου. Κάθε υπουργός θα λάβει σαφείς εντολές να προετοιμάσει συγκεκριμένο πρόγραμμα δράσεων με χρονοδιαγράμματα, ενώ ρόλο συντονιστή θα αναλάβει ο υπουργός Χρ. Βερναρδάκης. Η προτεραιότητα θα δοθεί σε τομείς όπως η ανάπτυξη, οι υποδομές, η ναυτιλία κ.ά. Λέγεται ότι το αναπτυξιακό πακέτο που ετοιμάζει ο υπουργός Οικονομίας Δ. Παπαδημητρίου εκτείνεται σε 260 σελίδες. Σύμφωνα με πληροφορίες από κυβερνητικές πηγές, μέχρι τις αρχές Αυγούστου θα έχουν κατατεθεί και εγκριθεί από το Κοινοβούλιο οκτώ συνολικά νομοσχέδια, ενώ σε αυτά που θα έρθουν το επόμενο διάστημα είναι και αυτό για την αλλαγή του εκλογικού νόμου (καθιέρωση απλής αναλογικής) για τις εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Στο μεταξύ, βαρύ εξακολουθεί να είναι -όπως προαναφέραμε- το κλίμα στις τάξεις των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς είναι αυτοί -ιδίως οι προερχόμενοι από την περιφέρεια- που γίνονται αποδέκτες των διαμαρτυριών και της οργής των πολιτών. Από πλευράς κυβέρνησης τονίζεται ότι οι βουλευτές έχουν πλέον τρία όπλα προκειμένου να αμβλύνουν το δυσμενές κλίμα που επικρατεί στην κοινωνία: Την επικείμενη έξοδο στις αγορές, ως επιβεβαίωση της αξιοπιστίας και της αποτελεσματικότητας της κυβέρνησης, τη σημαντική μείωση της ανεργίας -για πρώτη φορά στα χρονικά της κρίσης ο αριθμός των ανέργων υποχώρησε κάτω του 1 εκατ.- και την καλή πορεία του Χρηματιστηρίου Αθηνών, που κινείται πλέον πάνω από τις 850 μονάδες, γεγονός που δείχνει ότι ανακτά την εμπιστοσύνη ελλήνων και ξένων επενδυτών, αποτέλεσμα της θετικής πορείας της οικονομίας. Τα παραπάνω θα είναι τα επιχειρήματα των βουλευτών στις διαμαρτυρίες των πολιτών, που δεν βλέπουν προοπτικές για το μέλλον της χώρας αλλά και για τους ίδιους.
Την ίδια στιγμή εντείνονται οι πιέσεις από το εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, που ζητούν από τον Αλ. Τσίπρα να επιχειρήσει ένα ουσιαστικό άνοιγμα προς τις δυνάμεις της σοσιαλδημοκρατίας στη χώρα μας, με σκοπό τη δημιουργία ενός ενιαίου, ισχυρού μετώπου που θα σταθεί απέναντι στη Νέα Δημοκρατία και τον Κυρ. Μητσοτάκη. Βουλευτές και κομματικά στελέχη τελούν εν αναμονή του ανασχηματισμού, που όλες οι πληροφορίες τον τοποθετούν χρονικά στον Σεπτέμβριο, χωρίς ωστόσο να υπάρχει η παραμικρή ένδειξη ούτε για τον χαρακτήρα (αν θα είναι δομικός ή όχι) αλλά ούτε και για το εύρος του (αν θα πρόκειται για σαρωτικές ή διορθωτικές μόνο αλλαγές).
***
Μόλις το 13% εμπιστεύεται την κυβέρνηση!
Στα τάρταρα έχει πέσει η εμπιστοσύνη των Ελλήνων στους θεσμούς, αποτέλεσμα της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης, που μετεξελίχθηκε σε κρίση αξιών. Τα στοιχεία έρευνας που διενεργήθηκε για λογαριασμό του ΟΟΣΑ σκιαγραφούν με τα πιο μελανά χρώματα την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα. Δικαιοσύνη, Υγεία, Παιδεία, κ.ά., τελούν υπό αμφισβήτηση, μικρότερη ή μεγαλύτερη, ενώ τα σχετικά ποσοστά απέχουν κατά πολύ από τα αντίστοιχα στις άλλες χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ.
Χαρακτηριστικό είναι ότι μόλις το 13% των πολιτών εμπιστεύεται την κυβέρνηση, ενώ ο μέσος όρος των άλλων χωρών κινείται πέριξ του 42%. Η Ελλάδα μάλιστα είναι μία από τις τέσσερις χώρες παγκοσμίως (μαζί με Φιλανδία, Σλοβενία και Χιλή) όπου η εμπιστοσύνη των πολιτών προς τις κυβερνήσεις τους έπεσε κατακόρυφα τα τελευταία χρόνια.
Η απαξίωση ωστόσο δεν περιορίζεται στο επίπεδο της κυβέρνησης, επεκτείνεται και σε όλους τους άλλους θεσμούς της χώρας, χωρίς καμιά εξαίρεση. Σύμφωνα με την έκθεση του ΟΟΣΑ, το 69% των Ελλήνων εμπιστεύεται την Αστυνομία, ενώ ο μέσος όρος στις χώρες του ΟΟΣΑ κυμαίνεται στο 77%. Τη Δικαιοσύνη εμπιστεύεται μόνο το 42% των Ελλήνων, την ίδια στιγμή που ο μέσος όρος είναι 55%, ενώ το εθνικό σύστημα υγείας εμπιστεύεται μόλις το 31%, με τον μέσο ευρωπαϊκό όρο στο 70%. Τέλος, το 44% εμπιστεύεται το εκπαιδευτικό σύστημα, ενώ ο μέσος όρος στις χώρες του ΟΟΣΑ είναι 67%.