Η επανεκκίνηση χωρίς ευρεία μετατόπιση είναι ανέφικτη!
Σε λίγο, ως χώρα φθηνού κόστους εργασίας, θα είμαστε ισοβαρείς στην παραγωγή, παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα με την Αλβανία, αν συνεχίσουμε χωρίς εστιασμένο σχέδιο και συντονισμό. Εάν εξαιτίας της πολύχρονης κρίσης μείνουμε δεκαετίες πίσω στην ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών και παράλληλα επιμείνουμε σε άκαμπτες νοοτροπίες, στάσεις και διαχειριστικές μεθοδολογίες, πώς μπορούμε να μιλάμε για αύριο;
Με ένα πολιτικό, οικονομικό και -εν μέρει- κοινωνικό οικοσύστημα που στην πλειοψηφία του είναι κλειδωμένο σε παλιά μοντέλα και ένα πολιτικό σύστημα και προσωπικό που αρνείται να αναγνωρίσει την πραγματικότητα συνεχίζουμε ως πολίτες και κοινωνία να βλέπουμε τα τρένα να φεύγουν. Και γιʼ αυτό έχουμε ευθύνη. Υπάρχουν αντικειμενικά εμπόδια; Προφανώς και μεγάλα. Μπορούμε να τα υπερβούμε αυτόματα; Αναμφίβολα όχι. Σίγουρα όμως είναι εφικτό να επανεκκινήσουμε, με νέα όμως βάση και αφετηρία. Χρειάζεται δουλειά με αξία και κατεύθυνση.
Πρώτον, στις δημόσιες πολιτικές, που πρέπει να πρωταγωνιστούν στην άντληση πρωτοποριακών αλλαγών και να αποδεικνύουν τη χρησιμότητα και το όφελος. Αυτό σημαίνει μια ριζική τομή στο κράτος και τη διοίκηση. Κάτι που προϋποθέτει ένα πρόγραμμα αν όχι επταετίας -όπως συνέβη σε χώρες που τόλμησαν- σίγουρα περισσότερο από τον χρόνο μιας κυβέρνησης. Δηλαδή προϋποθέτει ευρύτερη αποδοχή, συναίνεση, δέσμευση και συνεργασία στην πράξη, για να μην ανακυκλωνόμαστε με τις ασυνέχειες, το ράβε – ξήλωνε, στα αδιέξοδα. Μπορεί η παρούσα κυβέρνηση ή η ΝΔ, που διεκδικεί να τη διαδεχτεί, να σταθούν στο ύψος της ανάγκης ενός τέτοιου προγράμματος; Με βεβαιότητα όχι, δεδομένου ότι όχι μόνο δεν διαθέτουν πρόταση προγράμματος αλλά ούτε καν αντιλαμβάνονται -γιʼ αυτό δεν μιλούν επί της ουσίας- τι σημαίνει συντεταγμένη πορεία μεταβολής και φυγής από την πολυνομία, τη γραφειοκρατία, την αδύναμη και αναποτελεσματική διοίκηση σε χρόνο με αρχή, μέση, τέλος.
Δεύτερον, επιχειρηματικότητα χωρίς σύγχρονη επιχειρηματική γνώση ούτε τις ευκαιρίες ούτε τις καθημερινές προκλήσεις ή τα προβλήματα μπορεί να αντιληφθεί, να αξιοποιήσει, να αντιμετωπίσει. Σήμερα το μείζον είναι: Πώς δημιουργείς μεγαλύτερη αξία με λιγότερους πόρους. Η ανικανότητα διαχείρισης των αποβλήτων -σε άλλες χώρες έχουν μετατραπεί σε ενεργειακό και οικονομικό πόρο- αφενός και η δυσχέρεια μείωσης του κόστους παραγωγής -π.χ., στα τρόφιμα- με ποιότητα, χαμηλότερες τιμές και με εφαρμογή μιας νέας λιτής γραμμής παραγωγής και διανομής αφετέρου, καθώς και η παντελής έλλειψη όχι μόνο σχετικού σχεδιασμού αλλά και δομημένου διαλόγου περί αυτών, είναι χαρακτηριστικές περιπτώσεις του εθνικού δράματος που βιώνουμε. Αν, τώρα, έχει κανείς την τόλμη να μιλήσει και για την (αναγκαία) προσπάθεια ελληνοποίησης των προμηθειών του Δημοσίου, ειδικά σε τομείς όπως η Άμυνα ή η Υγεία -και υπάρχουν τρόποι γιʼ αυτό αλλά και χώρος για εγχώριες, επιχειρηματικές, παραγωγικές πρωτοβουλίες-, κινδυνεύει με λιθοβολισμό.
Επομένως, άνευ σοβαρών μεταστροφών, μετατοπίσεων πολιτισμού συνεργασιών, καμιά ανάσα δεν αρκεί για να δημιουργήσουμε παρόν και μέλλον με αξιοπρέπεια. Και το κλειδί είναι το ίδιο: Η σοβαρή αλλαγή πρακτικών, γνώμης, επιλογών, κατευθύνσεων και -πρωτίστως- προτύπων!
* Μάστερ στις Δημόσιες Πολιτικές, Συντονιστής του Ομίλου Πολιτικού και Κοινωνικού Προβληματισμού «Ακτίδα», πρ. Πρόεδρος ΑΔΕΔΥ