Σθεναρό «ΟΧΙ» της Αθήνας στην κατάργηση του βέτο

Στόχος όλου αυτού του παιγνιδιού είναι να απομονωθεί η Ελλάδα και υπό την πίεση συμμάχων και εταίρων, που θα κινδυνολογούν για εκ νέου κίνδυνο αποσταθεροποίησης στα Δυτικά Βαλκάνια, θα απαιτηθεί να αποδεχθεί η χώρα μας το ξεπάγωμα της ευρωατλαντικής πορείας της ΠΓΔΜ με το προσωρινό της όνομα (FYROM), αφοπλίζοντας έτσι οριστικά το τελευταίο όπλο που έχει απομείνει προκειμένου να υποχρεωθούν τα Σκόπια σε έναν έντιμο συμβιβασμό.

Τις επόμενες εβδομάδες η νέα σκοπιανή κυβέρνηση θα επιχειρήσει να δώσει την εντύπωση ενός μεταρρυθμιστικού τσουνάμι, ώστε οι υποστηρικτές της στις Βρυξέλλες να μπορούν τον Οκτώβριο, εν όψει της έκθεσης της Κομισιόν, να ζητήσουν και πάλι από την ΕΕ την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου…

Με τον σχηματισμό της κυβέρνησης Ζάεφ αυτομάτως επιχειρήθηκε να δημιουργηθεί κλίμα αισιοδοξίας, λόγω της σαφώς διαφορετικής ρητορικής από την ακραία, εθνικιστική κυβέρνηση Γκρούεφσκι, που για δέκα χρόνια δημιούργησε τείχος στις ελληνοσκοπιανές σχέσεις και εμπόδισε κάθε προσπάθεια συμβιβασμού και επίλυσης του προβλήματος της ονομασίας.

Ευρώπη και Ουάσινγκτον, ανακουφισμένες από τον τερματισμό της πολιτικής κρίσης στα Σκόπια, που κινδύνευσε να οδηγήσει και πάλι τη χώρα σε εμφύλιο πόλεμο, θεωρούν ότι πρέπει η νέα κυβέρνηση να ενθαρρυνθεί στον δρόμο των μεταρρυθμίσεων προσφέροντας ως κίνητρο την ευρωατλαντική πορεία.

Όμως αυτή η πορεία προσκρούει στη διαφορά της ονομασίας, καθώς στο ΝΑΤΟ υπάρχει η κοινή απόφαση των 28 (29 πλέον, μετά την ένταξη του Μαυροβουνίου), το 2008, που προβλέπει την πρόσκληση για ένταξη μόλις λυθεί η διαφορά για το όνομα, ενώ στην ΕΕ η Ελλάδα δεν έχει επιτρέψει την ομόφωνη απόφαση για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΠΓΔΜ, με το επιχείρημα ότι το θέμα της ονομασίας και ο αλυτρωτισμός εμποδίζουν την ανάπτυξη σχέσεων καλής γειτονίας.

Ο κ. Ζάεφ, με την ενθάρρυνση και ευρωπαίων παραγόντων, προσπάθησε από την αρχή να δείξει ότι πλέον πνέει νέος αέρας στις ελληνοσκοπιανές σχέσεις. Μίλησε με θετικά λόγια για την Ελλάδα, αποδοκίμασε την εκστρατεία τοποθέτησης αγαλμάτων που παρέπεμπαν στην ελληνική Μακεδονία, με σημαντικότερο το τεράστιο άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, τη μετονομασία δρόμων και αεροδρομίων, όπως εκείνο των Σκοπίων, που βαφτίστηκε Αεροδρόμιο «Μεγάλου Αλεξάνδρου». Όμως ο σκοπιανός πρωθυπουργός, όταν ρωτήθηκε αν προτίθεται να τα απομακρύνει, επικαλέστηκε το… κόστος, ενώ και ο υπουργός των Εξωτερικών Ν. Δημητρόφ δήλωσε ότι δεν ενδιαφέρεται για τα αγάλματα, που έκαναν ζημιά στη χώρα του, όπως παραδέχθηκε, εννοώντας φυσικά ότι διευκόλυναν την Ελλάδα να αποδείξει τις κατηγορίες περί αλυτρωτισμού εκ μέρους της ΠΓΔΜ.

Όμως ούτε ο κ. Ζάεφ ούτε ο κ. Δημητρόφ απάντησαν γιατί δεν ξεκινούν με μια εύκολη και χωρίς κόστος κίνηση καλής θέλησης, τη μετονομασία δηλαδή του αεροδρομίου των Σκοπίων από «Μέγας Αλέξανδρος» στο παλιό όνομά του.

Μια κίνηση η οποία θα είχε και σημαντικό οικονομικό όφελος για τα Σκόπια, καθώς μέχρι τώρα δεν υπάρχει αεροπορική σύνδεση μεταξύ των δύο πρωτευουσών λόγω της ονομασίας του αεροδρομίου.

Στο ΝΑΤΟ ο γ.γ της Συμμαχίας Γ. Στόλτενμπεργκ αρκέστηκε να επαναλάβει στον κ. Ζέεφ την κοινή θέση της Συμμαχίας στο Βουκουρέστι.

Στην Αθήνα ο Νίκος Κοτζιάς ξεκαθάρισε, με τον πλέον καθαρό τρόπο, ότι η Ελλάδα υποστηρίζει την ολόπλευρη ανάπτυξη των διμερών σχέσεων, όμως για την ένταξη της ΠΓΔΜ σε διεθνείς οργανισμούς προϋπόθεση είναι η επίλυση του προβλήματος της ονομασίας.

Βεβαίως, η τακτική που έχει επιλέξει ο κ. Κοτζιάς για πλήρη ανάπτυξη των σχέσεων πιθανότατα στρέφεται εναντίον του επιδιωκόμενου σκοπού. Και αυτό διότι έτσι ανατρέπεται το ελληνικό επιχείρημα περί επικίνδυνου αλυτρωτισμού εκ μέρους των Σκοπίων και των εμποδίων που ορθώνει στις διμερείς σχέσεις το θέμα της ονομασίας.

Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει ότι η πίεση θα μειωθεί ή θα εγκαταλειφθεί η προσπάθεια να δοθεί ενθάρρυνση στη νέα κυβέρνηση με τη θυσία του ελληνικού βέτο σε ΝΑΤΟ και ΕΕ.

Ο Ζ. Ζάεφ κινείται παράλληλα για το κλείσιμο ενός άλλου μετώπου, που είναι κρίσιμο ώστε να εμφανισθεί η Ελλάδα απομονωμένη. Αυτό το μέτωπο είναι η Βουλγαρία. Στις 20 Ιουνίου θα επισκεφθεί τη Σόφια για συνομιλίες με τον Μπ. Μπορίσοφ και θα διερευνήσει τις δυνατότητες υπογραφής συμφωνίας φιλίας μεταξύ των δύο χωρών. Δεν πρόκειται για καθόλου εύκολη αποστολή, καθώς η Βουλγαρία διατηρεί στο ακέραιο τις αλυτρωτικές βλέψεις της για τις ανατολικές περιοχές της «Μακεδονίας του Βαρδάρη», ενώ και η ΠΓΔΜ διατηρεί τον αλυτρωτισμό της στη «Μακεδονία του Πιρίν».

Εμπόδια σε έναν τέτοιο συμβιβασμό προκύπτουν και στο εσωτερικό των δύο χωρών, καθώς ο κ. Ζάεφ έχει την εθνικιστική αντιπολίτευση του Ν. Γκρούεφσκι, ενώ στον συνασπισμό του Μπ. Μπορίσοφ συμμετέχουν τρία εθνικιστικά κόμματα, μεταξύ των οποίων και το βουλγαρικό VMRO του Κρ. Καρακατσάνοφ, που έχει αναλάβει αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Άμυνας και στο παρελθόν έχει εκφράσει ακραίες θέσεις για την ΠΓΔΜ.

Στα Σκόπια, το VMRO-DPMNE βρήκε την ευκαιρία για τις πρώτες επιθέσεις εναντίον της κυβέρνησης, καλώντας την να υπερασπιστεί την υπόληψη και την τιμή του «μακεδονικού» λαού και κράτους και να αγωνιστεί και να υπερασπιστεί τη «μακεδονική» ταυτότητα. Αυξάνοντας μάλιστα την πίεση στον κ. Ζάεφ, ανασύρει τις δεσμεύσεις του για σύντομη ένταξη σε ΝΑΤΟ και ΕΕ και τον καλεί να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις του, χωρίς να θίγουν ζητήματα ταυτότητας και να συναφθούν συμφωνίες που είναι εις βάρος του «μακεδονικού» λαού.

Ο μήνας του μέλιτος για τον κ. Ζάεφ τελειώνει. Τα προβλήματα στο εσωτερικό της χώρας του παραμένουν, με μεγαλύτερο την ύπαρξη του Ν. Γκρούεφσκι στο τιμόνι της αντιπολίτευσης, ο οποίος εμποδίζει κάθε πρόοδο στις μεταρρυθμίσεις και στις συνομιλίες για το όνομα…

Και επιχειρείται η αντιστροφή και να μπει το κάρο πριν το άλογο. Γιατί το πρόβλημα της ΠΓΔΜ δεν είναι η μη ένταξη στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ, αλλά η έλλειψη δημοκρατίας και κουλτούρας συμβιβασμού, όπως συνηθίζει να λέει στους συνομιλητές του ο κ. Κοτζιάς. Γιατί εάν τόσα χρόνια δεν ενθαρρυνόταν ο εθνικισμός και το αυταρχικό στυλ διακυβέρνησης του κ. Γκρούεφσκι, σήμερα και η δημοκρατία θα λειτουργούσε και η ομαλή συμβίωση των δύο οντοτήτων θα είχε εμπεδωθεί και λύση στο θέμα της ονομασίας θα είχε βρεθεί…

Όμως οι προκλήσεις είναι μπροστά…

Κωνσταντίνος Τσάκαλος