Η Ελλάδα έντιμος μεσολαβητής στην ενδοαραβική διένεξη των χωρών του Κόλπου

Πολλά τα ερωτήματα για το τι οδήγησε στη λήψη τόσο αυστηρών μέτρων εναντίον ενός βαθύτατα ισλαμικού, ομοεθνούς κράτους, που συγκαταλέγεται μεταξύ των πλουσιοτέρων, όπως και σε κοιτάσματα φυσικού αερίου, χωρών στον κόσμο. Τα ερωτηματικά επαυξήθηκαν επειδή οι εξελίξεις αυτές συνέβησαν μικρό χρονικό διάστημα μετά την επίσκεψη που πραγματοποίησε στη Σαουδική Αραβία ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ο οποίος, μεταξύ άλλων, επέτυχε την πώληση στο Ριάντ πολεμικού υλικού ύψους εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων. Το Κατάρ αποτελεί μια ξεχωριστή περίπτωση μεταξύ των χωρών του Κόλπου. Ο νέος εμίρης, Ταμίμ Μπιν Χαμάντ Αλ Θανί, έχει εγκαινιάσει μια νέα πολιτική, επιχειρώντας προσέγγιση και πραγματοποιώντας επαφές με πολλά ισλαμικά κινήματα, ορισμένα εκ των οποίων έχουν χαρακτηριστεί ως εξτρεμιστικά μέχρι και τρομοκρατικά. Παράλληλα άνοιξε και διαύλους επικοινωνίας με το Ιράν, το οποίο, ως γνωστόν, βρίσκεται σε διαρκή ανταγωνισμό με τη Σαουδική Αραβία. Στις κατηγορίες που προσάπτουν στο Κατάρ ο εμίρης απαντάει ότι οι επαφές του αποσκοπούν στην ανάπτυξη ενός διαλόγου με σκοπό να επιδράσουν θετικά σε αλλαγή συμπεριφορών και με κανέναν τρόπο δεν συνιστούν υπόθαλψη της τρομοκρατίας. Ισχυρίζεται δε ότι οι μομφές εναντίον του Κατάρ στηρίζονται σε ανώνυμες καταγγελίες, δημοσιεύματα του Τύπου και παρόμοια. Καλεί δε τους καταγγέλλοντες να προσκομίσουν αποδεικτικά στοιχεία των αποδιδόμενων κατηγοριών. Βέβαια το ερώτημα για το ποιος χρηματοδοτεί το Ισλαμικό Κράτος (ISIS) και άλλες παρεμφερείς οργανώσεις παραμένει ακέραιο. Και το Κατάρ, όπως και άλλες χώρες της περιοχής, δεν έχει μείνει στο απυρόβλητο. Παρά τα επιχειρήματα του σεΐχη Ταμίμ Μπιν Αλ Θανί, οι τρεις προαναφερθείσες χώρες και η Αίγυπτος -η τελευταία, μεταξύ άλλων, κατηγορεί το Κατάρ ότι στηρίζει την οργάνωση των Αδελφών Μουσουλμάνων- δεν δίστασαν να προβούν σε διακοπή των διπλωματικών σχέσεων και να επιβάλουν εμπάργκο, προκαλώντας αναστάτωση και ανασφάλεια στον γηγενή πληθυσμό αλλά και στις εκατοντάδες χιλιάδες αλλοδαπών, μεταξύ των οποίων και πολλοί Έλληνες, που εργάζονται στον τεχνικό, κυρίως, τομέα. Πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι η ενδοαραβική διένεξη είναι αποτέλεσμα θρησκευτικών, ιδεολογικών, οικονομικών μαζί και πολιτικών ανταγωνισμών μεταξύ τους. Περισσότερο δε μεταξύ Κατάρ και Σαουδικής Αραβίας. Το Κατάρ αμφισβητεί την ηγεμονική θέση της Σαουδικής Αραβίας στον ισλαμικό-σουνιτικό κόσμο και δεν συμμερίζεται πλήρως την εναντίωση στο Ιράν. Από την άλλη πλευρά, οι άλλες χώρες του Κόλπου θεωρούν ότι με τα ανοίγματα του Κατάρ προς την Τεχεράνη διασπάται η πολιτική αραβική ενότητα στα θέματα που αφορούν τον γενικότερο χώρο της Μέσης Ανατολής, με ανοικτό ακόμα το θέμα της Συρίας και του Ιράκ, όπου οι εξελίξεις μπορεί να επιφέρουν αλλαγές στον πολιτικό χάρτη της περιοχής. Το διεθνές ενδιαφέρον για τις εξελίξεις στην περιοχή του Κόλπου είναι έντονο και κατανοητό, αν ληφθεί υπόψη ότι το Κατάρ όπως και οι λοιπές χώρες του Κόλπου είναι από τις πλουσιότερες στον κόσμο και κατέχουν τις πρώτες θέσεις διεθνώς σε ενεργειακά αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η ΕΕ απέφυγε να πάρει, ως συνήθως, σαφή θέση. Κάποιες σπασμωδικές μόνο ενέργειες, χωρίς όμως συνοχή και συνέπεια. Υπερίσχυσαν τα εθνικά και οικονομικά συμφέροντα κάθε χώρας-μέλους χωριστά, λαμβάνοντας υπόψη είτε τις επενδύσεις του Κατάρ και των άλλων χωρών του Κόλπου στις χώρες τους είτε τις ενεργειακές τους ανάγκες. Η Τουρκία προσπάθησε να επωφεληθεί διττώς. Αφενός μεν με τροφοδότηση του Κατάρ με τρόφιμα -με αερογέφυρες- αφετέρου δε με την προσφορά της ως απρόσκλητου διαμεσολαβητή. Όμως, ένας τέτοιος ρόλος προσκρούει, μεταξύ άλλων, και στις αντιδράσεις της Αιγύπτου, λόγω της υποστήριξης που η Άγκυρα παρείχε και παρέχει στην οργάνωση των Αδελφών Μουσουλμάνων, που μάχονται το παρόν φιλοδυτικό καθεστώς. Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών απέφυγε κάποια χωριστή δήλωση… Από την αρμόδια, ωστόσο, υπηρεσία Ενημέρωσης του ΥΠΕΞ ανακοινώθηκε σειρά επαφών που είχε ο υπουργός Εξωτερικών κ. Νίκος Κοτζιάς με άραβες ομολόγους του, με αντιπροσωπεία του Κατάρ, τον πρέσβη των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων Sultan Mohammed Majed Alali, τον σεΐχη Abdullah bin Zayed Al Nahyan, τον υπουργό Εξωτερικών της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν, με τους οποίους συζήτησε και ενημερώθηκε για τις τελευταίες εξελίξεις στην περιοχή του Κόλπου. Σημαντικό πολιτικό γεγονός αποτελεί η ανάθεση στην Ελλάδα της εκπροσώπησης και της προστασίας των συμφερόντων της Αιγύπτου στο Κατάρ. Πρόκειται για μια συνήθη διπλωματική πρακτική όταν δύο ή περισσότερες χώρες διακόπτουν τις μεταξύ τους διπλωματικές σχέσεις. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η ανάθεση στην Ελλάδα της προάσπισης των συμφερόντων της Αιγύπτου στο Κατάρ απηχεί και το άριστο επίπεδο των ελληνοαιγυπτιακών σχέσεων καθώς και την αναγνώριση στην Ελλάδα ενός μεσολαβητικού ρόλου, δεδομένης και της παραδοσιακής φιλίας που ιστορικά ο ελληνικός λαός τρέφει έναντι του αραβικού κόσμου στο σύνολό του. Όπως μάλιστα τόνισε ο έλληνας ΥΠΕΞ σε πρόσφατη συνέντευξή του, ο ελληνικός λαός δεν υπήρξε ποτέ αποικιακός, ούτε συμμετείχε σε επιχειρήσεις κατά χωρών της Μέσης Ανατολής. Η πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, που με συνέπεια εφαρμόζει η παρούσα κυβέρνηση, οι προσωπικές πρωτοβουλίες που ο κ. Κοτζιάς έχει αναλάβει, με τις συναντήσεις στη Ρόδο με αντικείμενο την ασφάλεια και τη συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο, και η σταθερότητα που διακρίνει την Ελλάδα σε σύγκριση με άλλες χώρες της ευρύτερης περιοχής παρέχουν τη δυνατότητα να καταστεί η χώρα μας ένας έντιμος και αξιόπιστος μεσολαβητής για την εξομάλυνση της διένεξης μεταξύ των αραβικών χωρών του Κόλπου. Και τούτο επιβάλλεται πριν η διπλωματική απομόνωση του Κατάρ μετατραπεί σε… Κατάρ-α για όλη την περιοχή και για τη συνοχή του αραβικού κόσμου.