Σώσαμε με το PSI τις γερμανικές και τις γαλλικές τράπεζες
Η Ελλάδα θα μπορούσε να είχε επιβάλει τους όρους της αναδιάρθρωσης του χρέους και να είχε σωθεί, να είχε αποφύγει τον Γολγοθά, τον οποίο συνεχίζει να ανεβαίνει ο ελληνικός λαός. Και δεν πρόκειται για έωλες εκτιμήσεις, που θέλουν να πλήξουν τον κ. Βενιζέλο. Είναι θέσεις που έχουν διατυπώσει κορυφαίοι διεθνείς οικονομικοί παράγοντες από την πρώτη στιγμή του εγκλήματος κατά της χώρας.
Συγκεκριμένα, κορυφαίοι οικονομολόγοι και ανεξάρτητοι αναλυτές είχαν επισημάνει ότι η πρώτη κίνηση θα έπρεπε να ήταν η αναδιάρθρωση του χρέους και να ακολουθούσαν οι άλλες πολιτικές. Μεταξύ αυτών ήταν και οι συνήθεις ύποπτοι George Soros, Paul Krugman, Pisani-Ferry, Roubini, Ackerman, Martin Wolf, W. Munchau κ.ά., οι περισσότεροι εκ των οποίων μνημονεύονται στην έκθεση του ΔΝΤ. Αντιθέτως, δεν μνημονεύεται κανένας θεσμικός έλληνας οικονομολόγος ή ίδρυμα, που είχαν φωνή και θα μπορούσαν κάπως να ακουστούν τότε, κανείς από τα τμήματα μελετών των μεγάλων τραπεζών και της Τράπεζας της Ελλάδος. Μόνο αργότερα μπόρεσαν να ακουστούν οι αναλύσεις ελλήνων διαφωνούντων.
Την ίδια κρίσιμη περίοδο, τον Μάιο του 2010, ο κορυφαίος νομικός Lee Buchheit, o άνθρωπος που τελικά οργάνωσε νομικά το ελληνικό PSI το 2012, σε μελέτη του για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους παρατηρούσε ότι το 90% του χρέους διέπετο από το ελληνικό δίκαιο και άρα η Ελλάδα μπορούσε να ορίσει τον τρόπο αναδιάρθρωσης του χρέους της από εξαιρετικά ευνοϊκή θέση. «Σε καμία άλλη περίπτωση στη σύγχρονη οικονομική ιστορία δεν υπήρξε χώρα που να μπορούσε να επηρεάσει αποφασιστικά μια ενδεχόμενη αναδιάρθρωση του χρέους της με το να τροποποιήσει μερικά νομικά χαρακτηριστικά που διέπουν τη συντριπτική πλειοψηφία των εργαλείων με τα οποία αυτό έχει εκδοθεί». Πολύ αδρά, αρκούσε μια νομοθετική πράξη του Ελληνικού Κοινοβουλίου. Αυτό δεν έγινε ποτέ. Γιατί;
Ένας βασικός λόγος ήταν η έκθεση ευρωπαϊκών, κυρίως γαλλικών και γερμανικών, τραπεζών στο ελληνικό χρέος. Από τα περίπου 319 δισ. ευρώ του χρέους τον Απρίλιο του 2010 τα 240 δισ. ευρίσκοντο σε χαρτοφυλάκια ευρωπαϊκών τραπεζών, οι οποίες μάλιστα εξήρχοντο από το κραχ του 2008 πληγωμένες και υπερμοχλευμένες.
Όπως σημείωνε ο πρώην επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, καθηγητής του ΜΙΤ Simon Johnson: «Ακόμη και οι χειρότερες αμερικανικές τράπεζες είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση από τις περισσότερες ευρωπαϊκές. Οι Deutsche Bank, BNP Paribas, Credit Agricole λειτουργούν με μετοχικό κεφάλαιο από 50 έως 100 δισ. δολάρια, την ώρα που οι ισολογισμοί τους ξεπερνούν συνήθως τα 2,5 τρισ. δολ. Δεν έχει γίνει σωστή διαχείριση κινδύνου και οι εποπτικές αρχές δεν έχουν λειτουργήσει σωστά».
Φυσικά, δεν μπορούσαν και δεν ήθελαν να απορροφήσουν οποιοδήποτε «κούρεμα» ελληνικού χρέους.
Και φυσικά η Ελλάδα υποχρεώθηκε, πολιτικά, από τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Κομισιόν και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να ακολουθήσει ένα πρόγραμμα διάσωσης που περιλάμβανε εσωτερική υποτίμηση, δημοσιονομική λιτότητα και περαιτέρω δανεισμό για αποπληρωμή τόκων και χρέους. Η αναδιάρθρωση του χρέους μετετέθη χρονικά, ώστε να δοθεί περιθώριο να ξεφορτωθούν από τα ξένα χαρτοφυλάκια τα ελληνικά junk bonds και να αποφευχθεί το ντόμινο στην Ευρωζώνη. Διεσώθη προσωρινά η Ευρωζώνη και βυθίστηκε η Ελλάδα.
Αυτή είναι εν συντομία η ιστορία της αναδιάρθρωσης του χρέους, που έγινε λειψά και πολύ καθυστερημένα, υπό δυσμενείς όρους και με χείριστο αποτέλεσμα για τους ελληνικούς θεσμικούς και ιδιώτες ομολογιούχους.
Πολύ απλά, οι ελληνικές τράπεζες, τα ασφαλιστικά ταμεία, ιδρύματα, πανεπιστήμια, νοσοκομεία, κληροδοτήματα και οι ιδιώτες «κουρεύτηκαν» ανηλεώς. Και οι συστημικές τράπεζες εξασφάλισαν 50 δισ. υπό την εγγύηση του ελληνικού κράτους για να ανακεφαλαιοποιηθούν. Από το δε απόθεμα δημόσιου και κοινωνικού πλούτου χάθηκε περίπου το 70%, ανεπιστρεπτί.
Η ειρωνεία είναι ότι, ενώ κατά το PSI τα Ταμεία θεωρήθηκαν ιδιώτες και «κουρεύτηκαν», τώρα θεωρούνται Δημόσιο και δεν τους επιτρέπεται να συμμετάσχουν στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου των τραπεζών, άρα υφίστανται και δεύτερο κύμα ζημιών.
Κάπως έτσι, μέσω των αλλεπάλληλων διευρύνσεων του προγράμματος διάσωσης, του εσκεμμένα λανθασμένου, κατά το ΔΝΤ, η Ελλάδα εντός τριετίας απώλεσε το 20% περίπου του ΑΕΠ της, κατέστρεψε τις τράπεζες και το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, σώρευσε 1,5 εκατομμύριο ανέργους, δημιούργησε μια χαμένη γενιά και πορεύεται με μια θεσμισμένη πλέον νεοναζιστική απειλή.
* Αρκετά από τα στοιχεία που παρατίθενται αντλήθηκαν από το άρθρο του πρώην αναπληρωτή υπουργού Πολιτισμού και Εξωτερικών, βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Νίκου Ξυδάκη, δημοσιογράφου.