Περσικός Κόλπος σε κρίση
Οι χώρες ζήτησαν από τους πολίτες τους να εγκαταλείψουν το Κατάρ, ενώ οι πολίτες του Κατάρ που διαμένουν στις παραπάνω χώρες θα πρέπει να τις εγκαταλείψουν εντός δεκαπενθημέρου. Επιπλέον, έκλεισαν τα σύνορά τους με το Κατάρ, ενώ απαγόρευσαν τη διέλευση αεροπλάνων του Κατάρ από τον εναέριο χώρο τους.
Η αντιπαράθεση μεταξύ κυρίως Κατάρ και Σαουδικής Αραβίας ξεκινά από τη θεμελιώδη διαφορά των δύο στην προσέγγιση της εξωτερικής πολιτικής τους, που έχει εξελιχθεί σε μια αντιπαράθεση για την αύξηση της επιρροής τους στην περιοχή. Γυρνάμε στο 2014, στο Συμβούλιο των Χωρών του Κόλπου (GCC), στο Ριάντ, όπου το Κατάρ δεσμεύτηκε να απαγορεύσει την διατύπωση ακραίας ισλαμικής ρητορικής στα τζαμιά του και στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (κυρίως το Αλ Τζαζίρα), ενώ, παράλληλα, τα τελευταία θα αναλάμβαναν την υποχρέωση να υποστηρίξουν, αντί να υπονομεύσουν, την εξωτερική πολιτική της Σαουδικής Αραβίας. Κυρίως το Κατάρ δεσμεύτηκε να αποτρέψει οποιαδήποτε προσπάθεια εντός του εδάφους του για υποκίνηση αναταραχών σε χώρες του Κόλπου.
Παρά τη δέσμευση του Κατάρ, Σαουδική Αραβία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα κατηγορούν το Κατάρ ότι υπονομεύει την ασφάλεια της περιοχής υποστηρίζοντας οργανώσεις όπως η Αλ Κάιντα, η Μουσουλμανική Αδελφότητα, το Ισλαμικό Χαλιφάτο, ομάδες υποστηριζόμενες από το Ιράν αλλά και αντάρτες με αποσταθεροποιητική δράση στις ανατολικές περιοχές της Σαουδικής Αραβίας.
Όμως, η υποχρέωση συμμόρφωσης του Κατάρ με τη συμφωνία του 2014 απέκτησε ιδιαίτερη σημασία ύστερα από τη συμμετοχή του Προέδρου Τραμπ στη συνάντηση του GCC τον Μάιο. Η τοποθέτηση του Αμερικάνου Προέδρου, ο οποίος επισήμανε ότι το Κατάρ παρέχει εύφορο έδαφος στις προσπάθειες για χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, στόχευε ακριβώς στο να πιέσει το Κατάρ να συμμορφωθεί σε όσα δεσμεύτηκε το 2014. Απευθυνόμενος άλλωστε στους 50 μουσουλμάνους ηγέτες της συνάντησης, έστειλε σαφές μήνυμα ότι η εναντίωση στην τρομοκρατία αποτελεί προϋπόθεση για συνέχιση παροχής της αμερικανικής υποστήριξης στις χώρες-συμμάχους της περιοχής. Σε συνέχεια δε της παρέμβασης Τραμπ, ήρθε η διακοπή των διπλωματικών σχέσεων των χωρών με το Κατάρ.
Το γεγονός ότι το Κατάρ υιοθέτησε μια πολιτική προσέγγισης με το Ιράν, πρόθυμο να αναπτύξει περαιτέρω οικονομικές και πολιτιστικές σχέσεις, ποτέ δεν έγινε αποδεκτό από τη Σαουδική Αραβία, που ανέκαθεν θεωρούσε το Ιράν παράγοντα αποσταθεροποίησης της περιοχής. Σημειώνεται ότι Κατάρ και Ιράν έχουν σημαντικούς λόγους για να έχουν αρμονικές σχέσεις, καθώς μοιράζονται εντός της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης τους το μεγαλύτερο κοίτασμα φυσικού αέριου στον κόσμο (Σάουθ Παρς), για το οποίο έχουν σχέδια συνεκμετάλλευσης. Αντίστροφα, η ολοένα αυξανόμενη απομάκρυνση του Κατάρ από τη Σαουδική Αραβία, εξαιτίας της οικονομικής του αυτάρκειας, θορυβεί τη Σαουδική Αραβία και τους συμμάχους της, που επιθυμούν διακαώς να διακόψουν αυτήν τη δυναμική.
Η διακοπή των διπλωματικών σχέσεων έχει προφανώς αρνητικές επιπτώσεις για το πλούσιο κρατίδιο του Κόλπου. Πλήττει τη φήμη του ως εμπορικού κέντρου της περιοχής αλλά και ως ταξιδιωτικού κόμβου, λόγω του αεροδρομίου του και της ανάδειξης της Qatar Airways ως σημείου αναφοράς για τη διασύνδεση Ευρώπης – Ασίας. Τέλος, η κρίση, στον βαθμό που θα διαρκέσει, ενδεχομένως να προκαλέσει καθυστερήσεις στην πρόοδο των έργων για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου που θα διοργανωθεί το 2022.
Δεδομένου ότι το Κατάρ είναι η μεγαλύτερη παραγωγός υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στο κόσμο, με μερίδιο 30% το 2016, έχουν εκφραστεί ανησυχίες για ενδεχόμενες επιπτώσεις στην τροφοδοσία της Ασίας και της Ευρώπης. Προς το παρόν όμως δεν υπάρχουν ενδείξεις για διακοπή τροφοδοσίας από το Κατάρ. Συγχρόνως, το Κατάρ έσπευσε να παράσχει εγγυήσεις στους πελάτες του προς αυτήν την κατεύθυνση. Η κρίση δεν φαίνεται να έχει επηρεάσει μέχρι τώρα ούτε τις διεθνείς τιμές υγροποιημένου φυσικού αερίου, την τόνωση των οποίων επιθυμούν διακαώς οι παραγωγοί του ανά τον κόσμο.
Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια διαρκής αποσταθεροποίηση στις χώρες του αραβικού κόσμου και ενώ δεν αναμένεται κλιμάκωση της παρούσας αντιπαράθεσης, είναι σίγουρο ότι μαίνεται ο εμφύλιος μεταξύ των μουσουλμανικών κρατών και ομάδων.