Εμπρός, μαρς… για την Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων
Το συμπέρασμα αυτό βέβαια συνάγεται και από την επιλογή του πρωθυπουργού και των στελεχών της νέας κυβέρνησης, την οποία τμήμα του γαλλικού Τύπου ήδη χαρακτηρίζει δεξιά. Ο ίδιος πασχίζει να δώσει την εντύπωση ότι είναι κεντρώα, περιβάλλοντας τους βασικούς υπουργούς με κεντρώα ή φιλελεύθερα στελέχη του Σοσιαλιστικού Κόμματος, προκειμένου να προχωρήσει στις βουλευτικές εκλογές που διεξάγονται σήμερα. Αυτές θα καθορίσουν αν θα κυβερνήσει τη Γαλλία ως Ναπολέων ή ως Λουδοβίκος Βοναπάρτης. Οι βαθμοί ελευθερίας του θα καθορισθούν από το εκλογικό αποτέλεσμα, που είτε θα του δώσει τον απόλυτο έλεγχο της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας είτε θα τον αναγκάσει σε συγκατοίκηση με το κόμμα που θα του προσφέρει την απαραίτητη στήριξη.
Οι πρώτες επιλογές του δίνουν την εντύπωση ότι η προώθησή του αποτελεί στοιχείο μακροπρόθεσμου εκλογικού σχεδιασμού, καθώς συγκεντρώνει γύρω του στοιχεία της μετριοπαθούς Δεξιάς και της μεταλλαγμένης πτέρυγας των Σοσιαλιστών, αναπλάθοντας το μέχρι πρότινος μοντέλο.
Βέβαια, τα καθοριστικά στοιχεία για τον προσδιορισμό του στίγματος θα είναι:
• Η στάση του απέναντι στα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα της γαλλικής κοινωνίας, όπως η υποβάθμιση του κοινωνικού κράτους, η απορρύθμιση της αγοράς εργασίας, η πτώση του κατώτατου μισθού κ.λπ.
• Η τοποθέτησή του στο θέμα που η γερμανική Ευρώπη προετοιμάζει ως απάντηση στην αμφισβήτηση των πολιτικών λιτότητας, δηλαδή την Ευρώπη πολλών ταχυτήτων.
Όσον αφορά το πρώτο, έχει ήδη δώσει δείγματα γραφής, καθώς ως υπουργός της κυβέρνησης Ολάντ προώθησε τις μεταρρυθμίσεις στις οποίες εναντιώθηκε η γαλλική κοινωνία σε μεγάλο ποσοστό. Ακόμη και μετά την απομάκρυνσή του από την κυβέρνηση, στήριξε τον γνωστό νόμο Ελ Κομρί, που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων. Για το θέμα αυτό ήδη ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει άμεσα στη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας, που θα τον φέρει πάλι αντιμέτωπο με κοινωνικές αντιδράσεις. Το θέμα ιδιαίτερου ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος είναι η στάση του ως προς το γερμανικό σχέδιο των ομόκεντρων κύκλων της Ευρώπης, που εξαφανίζει τη θεσμική ισοτιμία των κρατών-μελών και επιβάλλει χώρες δεύτερης ταχύτητας, στις οποίες η αμοιβή για ίδια εργασία θα είναι χαμηλότερη. Το νέο αυτό μοντέλο για την Ευρώπη που εμπεδώνει τις ανισότητες θα παρουσιασθεί ως ευρωπαϊκή εμβάθυνση που δήθεν θα προστατεύει από την παγκοσμιοποίηση, χωρίς όμως να αναφέρεται στη βασική αρχή ενοποίησης χωρών με διαφορετικά επίπεδα ανάπτυξης, που είναι η ανταλλαγή εκχώρησης εθνικής κυριαρχίας, με κατοχύρωση δημοκρατικής λήψης αποφάσεων και οικονομική αλληλοβοήθεια. Αυτή η αρχή επέτρεψε τη δημιουργία της ομοσπονδίας των ΗΠΑ, δηλαδή την αλληλεγγύη και ισοτιμία των πολιτειών, με θεσμική κατοχύρωση αντισταθμιστικών μεταβιβαστικών πληρωμών προς τις διαρθρωτικά πιο ασθενείς πολιτείες. Μόνον έτσι εκχωρείται δημοσιονομική κυριαρχία προκειμένου να προωθηθεί η ενοποίηση. Η αποσιώπηση αυτής της βασικής αρχής οδήγησε στην ουσιαστική ανυπαρξία περιφερειακής διαρθρωτικής πολιτικής και στη δημιουργία μιας κεντρικής τράπεζας με τελείως διαφορετικά καθήκοντα από τη FED και ασήμαντο κοινό προϋπολογισμό σε σύγκριση με αυτόν των ΗΠΑ.
Ο νεοεκλεγμένος Πρόεδρος έσπευσε στο Βερολίνο για να δώσει στην κ. Μέρκελ την ευκαιρία να διακηρύξει ότι «οι δύο πλευρές θα εργαστούν πολύ στενά καθώς και ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή και θα πάει μπροστά μόνο με μια ισχυρή Γαλλία. Οι δύο πλευρές, κατά τη Μέρκελ, θα αναπτύξουν έναν οδικό χάρτη για την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ενοποίησης και για να κάνουν την Ευρωζώνη πιο ανθεκτική σε μελλοντικές κρίσεις.
Η Μέρκελ τόνισε ότι οι συνθήκες της ΕΕ μπορούν να αλλάξουν και είναι έτοιμη για αυτό το βήμα. Από την πλευρά του, ο γάλλος Πρόεδρος έκανε λόγο για σχέδιο μεταρρυθμίσεων που θα φέρει εις πέρας τους επόμενους μήνες και υποστήριξε αινιγματικά πως ο γαλλογερμανικός άξονας πρέπει να υιοθετήσει μια πιο ρεαλιστική στάση. Υπογράμμισε επίσης ότι οι αλλαγές στις συνθήκες δεν αποτελούν πλέον ταμπού για τη Γαλλία. Εξέφρασε δε τη βεβαιότητά του ότι τις επόμενες εβδομάδες οι δύο πλευρές θα μπορούσαν να φτιάξουν έναν οδικό χάρτη για τη μεταρρύθμιση της Ευρωζώνης. Ο Μακρόν άρχισε τη σταδιοδρομία του ανακαλυφθείς από τον Σιράκ το 2000 και τους Ζαν Πιερ Ζουγιέ και Ζακ Αταλί (συνεργάτη του Μιτεράν). Πέρασε από την ΕΝΑ για να τοποθετηθεί στη Επιθεώρηση Χρηματοοικονομικών του Γενικού Λογιστηρίου, αλλά το αποφασιστικό βήμα ήταν η τοποθέτησή του από τον Αταλί στην Επιτροπή για την Απελευθέρωση της Ανάπτυξης, που ασχολείται με τα χρηματοοικονομικά εργαλεία που προωθεί το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Προωθήθηκε στην τράπεζα Ρότσιλντ, όπου κέρδισε μια περιουσία στην τριετία 2012-2015, στοιχηματίζοντας σε σύνθετα παράγωγα. Είναι το παιδί-θαύμα που θα οδηγήσει τη Γαλλία στην Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τη γερμανική πρωτεύουσα ο Μακρόν υπογράμμισε ότι ποτέ δεν υπερασπίστηκε την ιδέα των ευρωομολόγων ή της αμοιβαιότητας του υπάρχοντος χρέους στην Ευρωζώνη.
Οι δηλώσεις αυτές έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Ελλάδα, αφού σε άλλες, μικρότερης προβολής ευκαιρίες εμφανίζεται θετικός για τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους. Ανάλογο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι πληροφορίες ότι οι θέσεις του Μακρόν για την Ευρώπη αντιμετωπίζονται με σκεπτικισμό από τον Σόιμπλε, καθώς αυτές μόνο θυμηδία προκαλούν στους γνώστες των εξελίξεων στους ευρωπαϊκούς διαδρόμους. Η κατάσταση μοιάζει με αυτήν στη Σύνοδο του Κλερμόν-Φεράν, κατά την οποία αποφασίστηκε η Σταυροφορία στους Αγίους Τόπους, η οποία κατέληξε στην κατάληψη της Κωνσταντινούπολης.