Είναι δυνατόν σε μια εκλογική αναμέτρηση να έχουν χάσει όλοι;
Την επομένη του δημοψηφίσματος καλλιεργούσαν, και καλλιεργούν ακόμη, την άποψη ότι η υπερψήφιση του ΒΡΕΧΙΤ ήταν μια συντηρητική, ξενοφοβική ψήφος, ένα είδος επιδοκιμασίας σε απόψεις και πολιτικό ύφος τύπου Τραμπ. Με την προκήρυξη των εκλογών από την Τερέζα Μέι, οι ίδιοι κύκλοι τόνιζαν ότι οι ψηφοφόροι θα τιμωρούσαν την ηγεσία του Εργατικού Κόμματος, ενώ οι Συντηρητικοί θα κυριαρχούσαν ως δύναμη υπεύθυνης υλοποίησης της λαϊκής θέλησης για BREXIT απέναντι στη λαϊκίστικη Ακροδεξιά του Φάραντζ και τους σκωτσέζους αυτονομιστές. Οι ψηφοφόροι τιμώρησαν το συντηρητικό κόμμα, τους σκωτσέζους αυτονομιστές και κυρίως την Ακροδεξιά και οι μόνοι που διασώθηκαν είναι οι Εργατικοί. Βασικός λόγος της ανόδου τους η πρόταξη μιας ατζέντας εργατικών δικαιωμάτων. Βέβαια παραμένουν δεύτερο κόμμα, με κοντά 100 βουλευτές λιγότερους από τους Συντηρητικούς.
Πώς είναι δυνατόν σε μια εκλογική αναμέτρηση να έχουν χάσει όλοι; Είναι δυνατόν όταν υπάρχει πολιτική κρίση χωρίς ξεκάθαρη εναλλακτική λύση. Το πολιτικό σύστημα στο Ενωμένο Βασίλειο είναι σε τέτοια απόσταση από τις ανάγκες της κοινωνίας, που είναι αδύνατον κάποια πολιτική δύναμη να συσπειρώσει σημαντικό τμήμα των εκλογέων. Η αγγλική αστική τάξη είναι από τους μεγάλους ηττημένους της περιόδου του νεοφιλελευθερισμού, που μετέτρεψε τη χώρα σε μια οικονομία υπηρεσιών, με τεράστιο κόστος για την παραγωγή και την απασχόληση. Αυτό το χρεώνονται τόσο οι Συντηρητικοί, που ήταν οι ενορχηστρωτές της νεοφιλελεύθερης στροφής, όσο και οι Εργατικοί, που χρεώνονται τη μακρά περίοδο νεοφιλελεύθερης διακυβέρνησης των Μπλερ και Μπράουν. Η προσπάθεια του Κάμερον να παζαρέψει εκ νέου τη θέση της βρετανικής αστικής τάξης στο πλαίσιο της ΕΕ λειτούργησε σαν θρυαλλίδα που ανατίναξε όλη την υποβόσκουσα δυσαρέσκεια και οδήγησε στο BREXIT. Όπως είναι προφανές, αυτήν τη λαϊκή ετυμηγορία είναι αδύνατον να την αντιπροσωπεύσουν πολιτικές δυνάμεις που στη συντριπτική τους πλειοψηφία υποστήριζαν την παραμονή. Έτσι η κρίση παρατείνεται.
Το σύστημα μαζεύει τα κομμάτια του, μιας και με βάση το εκλογικό αποτέλεσμα η όποια κυβερνητική λύση θα πρέπει να συμπεριλάβει και το Συντηρητικό και το Εργατικό Κόμμα, το τελευταίο μάλιστα υπό την ηγεσία του κ. Κόρμπιν. Ο Κόρμπιν, που θεωρείτο μια γραφική, αριστερίστικη φιγούρα για τη βρετανική πολιτική σκηνή πριν από λίγα χρόνια, αντί αυτήν την ώρα να συντάσσει το κείμενο της παραίτησής του, για να κινήσει τις διαδικασίες διαδοχής, επιδιώκει να ράψει κυβερνητικό κοστούμι. Χαρακτηριστική η δήλωσή του στη «Guardian» ξημερώματα Παρασκευής: «Το Εργατικό Κόμμα είναι εδώ για να υπηρετήσει». Προφανώς εννοεί να υπηρετήσει το σύστημα, απλώς δεν το προσέθεσε γιατί το θεωρεί αυτονόητο.
Όμως, όποια κωλοτούμπα και να κάνει ο κ. Κόρμπιν και όποια ανοχή και να δείξουν οι Συντηρητικοί και τα lobbies στο πρόσωπό του, η κοινοβουλευτική λύση που θα δώσουν θα είναι περιστασιακή. Οι παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις του Ενωμένου Βασιλείου, οι Συντηρητικοί και οι Εργατικοί, θα περάσουν από σημαντικούς κλυδωνισμούς, ίσως και διάσπαση το επόμενο διάστημα. Η καπιταλιστική κρίση είναι πλέον και πολιτική κρίση, αφού η οικονομική συρρίκνωση, η συμπίεση των μεσαίων στρωμάτων, η διαρκής κοινωνική και εισοδηματική περιθωριοποίηση της εργατικής τάξης αλλά και η υποχώρηση της θέσης του αγγλικού καπιταλισμού στον διεθνή καταμερισμό εργασίας έχει δημιουργήσει κενό εκπροσώπησης για σημαντικά τμήματα της κοινωνίας. Η προσπάθεια κατευνασμού της δυσαρέσκειας, μέσα από έναν μεγάλο συνασπισμό τύπου Γερμανίας, για την Αγγλία δεν είναι διόλου απλή υπόθεση. Η γερμανική αστική τάξη έχει να πουλήσει το «success story» της ευρωπαϊκής κυριαρχίας, που νομιμοποιεί τη σύμπραξη, υποτίθεται, αντίπαλων πολιτικών δυνάμεων, για την Αγγλία όμως δεν ισχύει κάτι ανάλογο. Αυτό κάνει και την κρίση πιο έντονη.
Τη μέρα λοιπόν που ο κ. Τσίπρας περνούσε την επόμενη δέσμη μνημονιακών μέτρων, ώστε οι ευρωπαίοι δανειστές να δεχθούν να πληρώσουν στον εαυτό τους τα ομόλογα που λήγουν τον Ιούλιο, οι άγγλοι ψηφοφόροι έδειξαν για μια ακόμη φορά το βάθος της ευρωπαϊκής διάστασης της παγκόσμιας κρίσης. Έδειξαν επίσης ότι οι λαοί έχουν περιθώριο να συνάψουν τις δικές τους συμμαχίες, αφού οι ψηφοφόροι δεν ενέδωσαν στην ξενοφοβική ρητορική της Ακροδεξιάς, που κορυφώθηκε μετά τα πολλαπλά τρομοκρατικά κτυπήματα που συγκλόνισαν το Λονδίνο παραμονές των εκλογών. Είναι το πιο αισιόδοξο μήνυμα αυτής της αναμέτρησης.