Αποστασίες
Πολλοί ήσαν που πρωτοστατήσανε στον πολιτικό εκτραχηλισμό. Φταίξανε όλοι. Και ο τέως βασιλεύς Κωνσταντίνος, που ξαφνικά και αναιτίως ήρξατο χειρών αδίκων κατά του πρωθυπουργού του, και ο τότε πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου, και ο υιός του Ανδρέας στα επακολουθήσαντα, και ο αρχηγός της τότε αξιωματικής αντιπολίτευσης Παναγιώτης Κανελλόπουλος, που δεν μπορούσε να χωνέψει πως η ΕΡΕ μαυρίστηκε στις εκλογές, συν ολόκληρο το πάνθεον των άνευ ειδικού βάρους μοναχικών πολιτικών, οι οποίοι καθʼ έξιν συνωμοτούσαν καθʼ… εαυτών και αλλήλων, μαγειρεύοντας ανωμαλίες. Εκ των βασικών πρωταγωνιστών στις ίντριγκες και -διατί να το κρύψωμεν άλλωστε- ο πλέον δραστήριος υπήρξε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Γόνος από τζάκι κρητών πολιτικών, που τα συμπεθεριά τους επεκτείνονταν μέχρι τον Ελευθέριο Βενιζέλο, μεγάλωσε και ανδρώθηκε μέσα σε πολιτικό περιβάλλον. Αναμείχθηκε νεαρότατος στην πολιτική, εκλεγείς βουλευτής στο κόμμα του… θείου του Σοφοκλή Βενιζέλου, το Κόμμα των Βενιζελικών Φιλελευθέρων. Διετέλεσε πολλές φορές υπουργός και πολιτεύτηκε πάνω στα καθιερωμένα ελληνικά χνάρια. Σκοπός της παρούσας δεν είναι να βιογραφήσει την πολυκύμαντη πολιτεία του μεταστάντος, ούτε να του ρίξει τον λίθο του αναθέματος σκοπεύει, αφού, κατά την πανάρχαια ελληνική παράδοση, «ο αποθανών δεδικαίωται». Απλώς σήμερα θα ανατρέξει με συντομία τα πολυτάραχα χρόνια της δεκαετίας του ʽ60, τότε που ο μακαρίτης πρωταγωνιστούσε. Πρωθυπουργός της Ελλάδος, με βασιλική εύνοια κατά το ήμισυ και με εκλογές κατά το άλλο μισό, ήταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Με την υπογραφή των Συμφωνιών Λονδίνου και Ζυρίχης ξεμπέρδεψε από τον βραχνά του Κυπριακού, ανοίγοντας διάπλατα την πόρτα της Κύπρου στους Τούρκους. Την ημέρα εκείνη χαρακτήρισε ο ίδιος ως την «ευτυχέστερη ημέρα της ζωής του». Την αντιπολίτευση αποτελούσε ένας αχταρμάς από κόμματα και κομματίδια, από το δεξιό Λαϊκό Κόμμα του Τσαλδάρη έως την αριστερή ΕΛΔ του Τσιριμώκου, που μαζί με τους καλοκάγαθους κεντρώους καπεταναίους βολόδερναν τήδε κακείσε και ενοχλούσαν την ΕΡΕ, όπως ενοχλούσε το… βόδι «κώνωψ επί βοός κέρατος καθήμενος»… Τελικά, με χίλια στανιά, οι Γεώργιος Παπανδρέου και Σοφοκλής Βενιζέλος συγκρότησαν την Ένωση Κέντρου, στην οποία στεγάστηκαν όλοι οι παραπάνω άστεγοι, με σκοπό να ανατρέψουν τον Καραμανλή, που πρέσβευε: «Μη φάτε, θα σφάξω γλάρο!» Ο Γεώργιος Παπανδρέου είχε γιο τον Ανδρέα, ο οποίος επί 4ης Αυγούστου, όντας φοιτητής, έμπλεξε με τους Τροτσκιστές και ο Μεταξάς τον ξαπόστειλε στην Αμερική, όπου σπούδασε και διέπρεψε ως οικονομολόγος καθηγητής. Μεγαλόψυχος ο Καραμανλής σκέφτηκε πως ο Γέρος Παπανδρέου θα νοσταλγεί τα εγγονάκια του και για να του απαλύνει τον πόνο προσκάλεσε τον Ανδρέα από την Αμερική και τον διόρισε σύμβουλο στην Τράπεζα της Ελλάδος με μισθό αφεντάδικο, δέκα χιλιάρικα περίπου. Έτσι ο Ανδρέας εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα και πανευτυχής ο Γέρος «έσφαξε τον μόσχο τον σιτευτό» για τον επανακάμψαντα υιό και κανάκευε τα εγγόνια του που βολοδέρνανε στο Καστρί, αντιγράφοντας το σίριαλ της ΕΡΤ «Μικρό σπίτι στο λιβάδι». Στο μεταξύ, ο Τύπος της Δεξιάς σφυροκοπούσε τον Ανδρέα, κατηγορώντας τον πως είναι Αμερικανός, ότι ορκίστηκε να πολεμήσει κατά της Ελλάδος και πως ήταν απών στο Αλβανικό Έπος. Εκείνος πάλιν αρθρογραφούσε αναπτύσσοντας θεωρίες ότι η Ελλάδα χρειάζεται πολιτική αλλαγή. Κρυφοί σύμμαχοι των δεξιών εφημερίδων ήσαν οι πλείστοι πολιτευταί της Ενώσεως Κέντρου, που διαισθάνονταν τον Ανδρέα ως μελλοντική απειλή της κομματικής τους σταδιοδρομίας. Στις 29 Οκτωβρίου 1961 διεξήχθησαν βουλευτικές εκλογές. Η Ένωση Κέντρου ήταν σίγουρη ότι θα κέρδιζε «με τα τσαρούχια». Το εκλογικό αποτέλεσμα αποδόθηκε πιστότερα με ένα νούμερο από σκηνής αθηναϊκής θεατρικής επιθεώρησης: «…Κάτι ΤΕΑ, κάτι ΜΕΑ, φάγανε τον Παπανδρέα!» Νόθες καταγγελθήκανε οι εκλογές, που έμειναν γνωστές ως «εκλογές βίας και νοθείας».
Ως αντίδραση κηρύχθηκε ανένδοτος αγών, διακοπή δηλαδή κάθε σχέσης με το επίσημο κράτος μέχρις ότου ο βασιλεύς δώσει στον Καραμανλή «τα παπούτσια στο χέρι». Εμπνευστής και αρχιτέκτων του ανένδοτου εφέρετο ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, στέλεχος της Ενώσεως Κέντρου, που αλώνιζε στον πολιτικό στίβο με δόρυ του την εφημερίδα «Ελευθερία» του Πάνου Κόκα.
Τα επόμενα χρόνια συνέβησαν τα εξής συνταρακτικά: Δολοφονήθηκε ο βουλευτής Γρηγόρης Λαμπράκης. Τον Νοέμβριο διεξήχθηκαν εκλογές. Πρώτο κόμμα, χωρίς αυτοδυναμία, εξήλθε η Ένωση Κέντρου, την οποία προσφέρθηκε να τσοντάρει η ΕΔΑ, αλλά ο Παπανδρέου αρνήθηκε. Ακολούθησαν δεύτερες εκλογές, όπου η Ένωση Κέντρου θριάμβευσε. Βουλευτής εκλέχθηκε και ο Ανδρέας Παπανδρέου, τον οποίο ο πατήρ του υπουργοποίησε. Πέθανε ο Σοφοκλής Βενιζέλος, ο Καραμανλής πήρε τα μπογαλάκια του και μετανάστευσε, απεβίωσε δε και ο βασιλεύς Παύλος, ορκίστηκε νέος βασιλεύς ο διάδοχος Κωνσταντίνος, με τον πρωθυπουργό να ανακράζει «ζήτω ο βασιλεύς». Από κει και πέρα τα γεγονότα εξελίχτηκαν γοργά. Ο «κίνδυνος» Ανδρέας Παπανδρέου απειλούσε την καρέκλα όλων των πρωτοκλασάτων του Κέντρου. Έπρεπε να εξωπεταχτεί. Ο αδυσώπητος εναντίον του πόλεμος γινόταν όλο σκληρότερος. Τον έμπλεξαν με το σκάνδαλο Σκιαδαρέση αρχικά και αργότερα του ετοίμαζαν στρατοδικείο, κατηγορώντας τον ως αρχηγό στρατιωτικής χούντας, ονόματι ΑΣΠΙΔΑ. Στον ντορό βάλανε και τον Γέρο. Πατήρ και υιός έπρεπε να φύγουν, να μην υπάρχουν, να εξαφανιστούν. Στην πολεμική αναμείχθηκε και ο ανώτατος άρχων με αξιοκατάκριτες πρωτοβουλίες. Χείρα βοηθείας έτεινε και ο αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας Παναγιώτης Κανελλόπουλος, που κάλεσε τους βουλευτές της Ένωσης Κέντρου να αποπέμψουν από πρωθυπουργό τον Παπανδρέου, τόνιζε δε ότι αναλάμβανε να στηρίξει οποιονδήποτε, αρκεί να έφευγε ο Παπανδρέου…
Η συνέχεια -αλίμονο- είναι γνωστή…