«Ραντεβού στα τυφλά» για το Κυπριακό

Ύστερα από εντατικές διαβουλεύσεις του Έσπεν Μπ. Άιντα με τους δύο ηγέτες στην Κύπρο αλλά και σε Αθήνα και Λευκωσία, ο μεσολαβητής του ΟΗΕ, αφού πέταξε τους εκβιασμούς περί κατάρρευσης των συνομιλιών και θερμού επεισοδίου εάν δεν συνεχισθούν οι συνομιλίες, με έναν ακόμη από τους γνωστούς εκβιαστικούς ελιγμούς παρασύρει τον ΓΓ του ΟΗΕ σε μια κίνηση η οποία μπορεί να αποδειχθεί καταστροφική για τη διαδικασία του Κυπριακού.

Να υπενθυμίσουμε ότι ο κ. Άιντα, που θέλει να ολοκληρώσει το συντομότερο δυνατόν την πρωτοβουλία του, προκειμένου να επιστρέψει στη Νορβηγία και να είναι εκ νέου υποψήφιος στις εκλογές του Σεπτεμβρίου, έχει παρασύρει άλλες δύο φορές τους ΓΓ του ΟΗΕ σε αποτυχημένες συναντήσεις για το Κυπριακό, καθώς κάθε φορά ελπίζει ότι η παρουσία του ΓΓ θα ασκήσει πίεση στις δύο πλευρές και θα καλυφθεί το κενό που χωρίζει τις δύο πλευρές και ο ίδιος έχει αποτύχει να γεφυρώσει.

Όμως, πλέον, μετά την εμπειρία της Γενεύης, τουλάχιστον για τη Λευκωσία, η οποία είναι ήδη σε μακρά προεκλογική περίοδο, είναι σαφές ότι δεν υπάρχουν περιθώρια ελιγμών και υποχωρήσεων. Ο ίδιος ο κ. Αναστασιάδης, αν και δεν φημίζεται για την αξιοπιστία του και τον περασμένο Δεκέμβριο αποδέχθηκε, χωρίς να έχει τηρηθεί καμιά από τις προϋποθέσεις που έθετε, τη σύγκληση της πενταμερούς, έχει θέσει συγκεκριμένες προϋποθέσεις για νέα διάσκεψη:

Να συζητηθούν κατά προτεραιότητα τα θέματα της ασφάλειας και των εγγυήσεων και το εδαφικό και κατόπιν όλα τα άλλα κεφάλαια, προτείνοντας μάλιστα, εφόσον υπάρξει σύγκλιση στα δύο πρώτα, οι αντιπροσωπείες να παραμείνουν στη Γενεύη μέχρι να επιτευχθεί συνολική συμφωνία.

Ο Πρόεδρος της Κύπρου δηλώνει κατηγορηματικά ότι δεν προτίθεται να συμμετάσχει σε μια νέα Γενεύη και έναν «διάλογο κωφών».

Όμως και η αξιοπιστία του κ. Άιντα έχει πλήρως διαρραγεί, καθώς μετά τις γνωστές επικρίσεις του κ. Κοτζιά, που τον χαρακτήρισε ως λομπίστα των τουρκικών θέσεων και τον κατήγγειλε με επιστολή του στα Ηνωμένα Έθνη, σε συνέντευξή του στο «ΒΗΜΑ» δήλωσε ότι το «μοναδικό φάρμακο για να μη γίνει θερμό επεισόδιο είναι η συνέχιση των διαπραγματεύσεων». Μια δήλωση που εξόργισε Λευκωσία και Αθήνα και υπονόμευσε πλήρως τη θέση του ως αντικειμενικού μεσολαβητή. Η απάντηση που έδωσε δημοσίως ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, ο οποίος επισήμανε ότι δεν είναι δυνατόν ο εκπρόσωπος του ΟΗΕ να «υιοθετεί κινδυνολογίες που προαναγγέλλουν παραβίαση του διεθνούς δικαίου ως επιχείρημα για να γίνουν οι διαπραγματεύσεις» και ότι το «Κυπριακό πρέπει να λυθεί, κι αυτό σημαίνει να μην υπάρχουν πια απειλές, όχι να τις υιοθετήσουμε», είναι ενδεικτική του πολύ άσχημου κλίματος που έχει δημιουργηθεί για το πρόσωπό του, με υπαιτιότητα φυσικά του ίδιου του νορβηγού μεσολαβητή.

Όμως από τουρκικής πλευράς έχει υιοθετηθεί η σκληρή γραμμή, που επιβεβαιώθηκε και κατά τη διάρκεια της παράνομης επίσκεψης που πραγματοποίησε στα Κατεχόμενα την Πέμπτη ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μ. Τσαβούσογλου και τις συναντήσεις που είχε με τον Μ. Ακιντζί.

Ο τουρκοκύπριος ηγέτης, καθʼ υπόδειξη της Άγκυρας, δηλώνει ότι δεν δέχεται οποιαδήποτε προϋπόθεση για τη σύγκληση νέας διάσκεψης και ότι θα πρέπει να διακοπούν οι έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ. Η τουρκική πλευρά, δηλώνοντας ότι «δεν αποδέχεται όρους», ουσιαστικά θέτει η ίδια ως προϋπόθεση για τη Γενεύη ΙΙ την υιοθέτηση της διαδικασίας που οδήγησε σε αδιέξοδο τον περασμένο Ιανουάριο, καθώς ήταν προφανές ότι η Τουρκία επεδίωκε να συμφωνηθούν πρώτα όλα τα κεφάλαια στα οποία θα κάνουν υποχωρήσεις οι Ελληνοκύπριοι και μετά να συζητηθεί το εδαφικό, η ασφάλεια και οι εγγυήσεις, όπου αποδείχθηκε όμως ότι η Τουρκία και οι Τουρκοκύπριοι δεν είχαν καμιά πρόθεση να προβούν σε οποιονδήποτε λογικό συμβιβασμό.

Ο κ. Τσαβούσογλου την περασμένη εβδομάδα είχε δηλώσει ότι η Τουρκία δεν δέχεται την κατάργηση των εγγυήσεων και την απόσυρση των τουρκικών στρατευμάτων, ενώ στη συνάντησή του με τον Ακιντζί έκανε λόγο για μια εντελώς ασαφή αναθεώρηση, αλλά όχι κατάργηση του συστήματος των εγγυήσεων. Αλλά και πάλι ο Τούρκος υπουργός εκτόξευσε απειλές εναντίον της Κύπρου σχετικά με το πρόγραμμα ερευνών στην κυπριακή ΑΟΖ, λέγοντας ότι «εάν η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν παραιτηθεί από μονομερείς πρωτοβουλίες, τότε και η Τουρκία θα απαντήσει».

Και ο κ. Τσαβούσογλου εκτόξευσε μια ακόμη απειλή: «Είμαστε επικεντρωμένοι στο Σχέδιο Αʼ, εφόσον όμως δεν επιτευχθεί ο στόχος, τότε η τουρκική πλευρά θα εστιάσει σε άλλα, εναλλακτικά σχέδια…».

Παρά τις τουρκικές απειλές, πάντως, ο Ν. Αναστασιάδης τη Δευτέρα θα βρίσκεται στην Ουάσινγκτον, όπου έχει προσκληθεί ως βασικός ομιλητής στο εξαιρετικά σημαντικό, ετήσιο συνέδριο των αμερικανοεβραϊκών οργανώσεων, ενώ ο υπουργός Ενέργειας Γ. Λακκοτρύπης, που θα τον συνοδεύει, θα έχει σειρά επαφών με εκπροσώπους πετρελαϊκών εταιρειών που δραστηριοποιούνται ήδη στην κυπριακή ΑΟΖ ή έχουν δείξει ενδιαφέρον για εμπλοκή στα ενεργειακά προγράμματα της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Κωνσταντίνος Τσάκαλος