Η άλλη άποψη…
Τι να πρωτοθυμηθείς… – Τρωγόμαστε μεταξύ μας 3.000 χρόνια
«Ο Μίκης Θεοδωράκης αλλά κι εγώ ως ένας μικρός μάρτυρας της γενιάς μας βιώσαμε και την Κατοχή και τον Εμφύλιο πάνω στο πετσί μας και στο αργασμένο από τα βασανιστήρια πετσί των δικών μας ανθρώπων. Ο πατέρας μου εξόριστος και ο αδελφός της μάνας μου στην Αντίσταση, πρωτοπαλίκαρο του Άρη, πέρασε είκοσι χρόνια στις φυλακές και ο γιος του ενός, ανιψιός του άλλου, δεν είχε πιστοποιητικό εθνικών φρονημάτων ως φοιτητής και ως φιλόλογος αργότερα.
Μέσα στη συνείδηση αυτών των ανθρώπων που έζησαν επίσης τη συνέχεια των λαθών μιας σειράς ηγετών εκατέρωθεν, των δύο αλληλομισούμενων Ελλήνων, είπαμε κάποια στιγμή όχι βέβαια να ξεχάσουμε (η μνήμη τέτοιων εμπειριών είναι εγκαυστική) αλλά να στοχαστούμε νηφάλια και απροκατάληπτα γιατί 3.000 χρόνια τώρα τρωγόμαστε μεταξύ μας. Ήδη ο Όμηρος από τον πρώτο στίχο του αρχαιότερου κειμένου λογοτεχνίας της ανθρωπότητας, της “Ιλιάδας”, αναφέρεται στην “μήνιν”, στην οργή του Αχιλλέα που του προξένησε η συμπεριφορά του Αγαμέμνονα και τον ανάγκασε να αποσυρθεί από τον κοινό αγώνα και τη μάχη.
Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς, τον Κολοκοτρώνη φυλακισμένο εν μέσω αγώνος στο Μπούρτζι (από τους συναγωνιστές του); Τη δολοφονία του Καποδίστρια; Την καταδίκη και την εκτέλεση των Εξ; Την απόπειρα δολοφονίας του Βενιζέλου; Τον χαρακτηρισμό του Σιάντου ως χαφιέ των Άγγλων; Την αυτοκτονία του Ζαχαριάδη που δεν τον δεχόταν ο Στάλιν; Το κλείσιμο, στην υποχώρηση των ανταρτών μετά την ήττα, των συνόρων της Γιουγκοσλαβίας από τον Τίτο; Την ταπείνωση από τον Ζαχαριάδη του Μάρκου Βαφειάδη που τελείωσε τη ζωή του πίνοντας καφέ με τον νικητή του Γράμμου, στρατηγό Τσακαλώτο, στο Κολωνάκι, και βουλευτή Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ; Δηλαδή συνάδελφο του Παπασπύρου, υπουργού Δικαιοσύνης, όταν εκτελέστηκε ο Μπελογιάννης; Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς; Την καταδίκη από τα στρατοδικεία του Πλουμπίδη ως κατασκόπου και την ανακήρυξή του ως πράκτορα από το Κόμμα μέσω του ραδιοφωνικού σταθμού στη Μόσχα;
Για σκεφτείτε, ένας από τους τρεις ιδρυτές του ΕΑΜ, ο Τσιριμώκος, αργότερα έγινε παλατιανός πρωθυπουργός επί αποστασίας!
Σκεφτείτε, ο υπαρχηγός του Ζέρβα έγινε βουλευτής της ΕΔΑ. Δεν κρίνω, δεν κατακρίνω. Καταθέτω και ερωτώ, μήπως πρέπει να ξεπεράσουμε πια αυτά τα τραγικά σύνδρομα που κατατρέχουν την ιστορία αυτού του έρμου τόπου;».
***
Διά χειρός…
…της Λίνας Μενδώνη, δρος αρχαιολόγου στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και πρώην γενικής γραμματέως του υπουργείου Πολιτισμού, από το άρθρο της στην «Καθημερινή» με τίτλο «Το οικόπεδο του γείτονα»:
Με υπόστρωμα το παρελθόν, το παρόν γεννά νέες ιδέες
«Από την ίδρυσή του το νεοελληνικό κράτος χρησιμοποίησε την πολιτιστική κληρονομιά για να διαμορφώσει εθνική συνείδηση και ιδεολογία, την ελληνική ταυτότητα και κουλτούρα. Το πολιτιστικό απόθεμα, κυρίως της αρχαιότητας, λειτούργησε –και λειτουργεί– ως εργαλείο στήριξης των λεγομένων εθνικών ζητημάτων.
Η προγονική δόξα χρησιμοποιείται για να καλύπτει σύγχρονες αδυναμίες. Ενίοτε θεωρούμε τους εαυτούς μας εκλεκτούς και δυνάμει ανώτερους άλλων πληθυσμιακών ομάδων».
«Η ελληνική κοινωνία προκειμένου να εξελιχθεί ισόρροπα και δυναμικά οφείλει να επενδύσει στην πολιτιστική παιδεία. Το παρόν δεν εμφανίζεται ξαφνικά. Το μέλλον δεν δημιουργείται χωρίς παρελθόν. Το παρελθόν δεν νοείται, ως αξία, αν δεν εντάσσεται στην καθημερινότητα των πολιτών. Με υπόστρωμα το παρελθόν, το παρόν γεννά νέες μορφές και ιδέες. Το μέλλον τις αφομοιώνει και τις προάγει. Έτσι, δημιουργείται μια δυναμική και αέναη εξελικτική πορεία».
«Η Πολιτεία οφείλει να χαράσσει πολιτικές παιδείας και πολιτισμού. Να δημιουργεί, να ενισχύει συνέργειες και συμπράξεις εντός και εκτός συνόρων. Να αξιοποιεί με διαφάνεια και συνέπεια τις ιδιωτικές πρωτοβουλίες. Να διασφαλίζει αξιοκρατία στις προσλήψεις, διαρκή αξιολόγηση και κατάρτιση των διαχειριστών του πολιτιστικού πλούτου – έτσι θα ξεπεραστούν και οι γραφειοκρατικές στρεβλώσεις. Να επενδύσει χωρίς ιδεοληψίες στην ώσμωση του κοινωνικού συνόλου με την κληρονομιά του.
Αλλιώς, θα συνεχίσομε να αντιλαμβανόμαστε την πολιτιστική κληρονομιά ως τροχοπέδη. Θα είμαστε ευτυχείς, να αποκαλύπτονται αρχαία στο οικόπεδο του γείτονα. Θα διαιωνίζομε τον μύθο μας, ότι, όταν εμείς χτίζαμε Παρθενώνες, άλλοι έτρωγαν βελανίδια».
***
Διά χειρός…
…του Κυριάκου Πιερρακάκη, διευθυντή Ερευνών της διαΝΕΟσις, από το άρθρο του στα «Νέα» με τίτλο «Κρίση ή παρακμή;»:
Κινδυνεύει η υπόσταση της χώρας
«Το πρόβλημα δεν είναι απλά και μόνο η ανυπαρξία ενός σχεδίου εθνικής ιδιοκτησίας. Αλλά, κυρίως, το γεγονός ότι δεν λαμβάνουμε καν υπόψη μας μερικές τάσεις, οι οποίες έχουν τις προϋποθέσεις να αποτελέσουν υπαρξιακούς κινδύνους για τη χώρα. Η πλέον χαρακτηριστική είναι το δημογραφικό μας πρόβλημα. Ο πληθυσμός της χώρας για πρώτη φορά μειώθηκε μεταπολεμικά κατά τα τελευταία χρόνια. Πρόσφατη μελέτη της διαΝΕΟσις οριοθετεί πως το πιο πιθανό σενάριο για το 2050 είναι ότι ο πληθυσμός θα έχει μειωθεί από τα 10,8 εκατομμύρια στα 8,8. Ταυτόχρονα, εκτιμάται πως θα αλλάξει και η εσωτερική σύσταση του πληθυσμού, με τους άνω των 65 ετών να συνιστούν το 30%-33% το 2050, από το 21% που είναι το σημερινό τους επίπεδο. Πέρα από τα προφανή συνεπαγόμενα προβλήματα αυτής της πρόβλεψης, που αφορούν τη βιωσιμότητα του Ασφαλιστικού και τις γεωπολιτικές ισορροπίες της χώρας, είναι σαφές πως τα κακά δημογραφικά στοιχεία θα επηρεάσουν καταλυτικά τη δυναμική ανάκαμψης της οικονομίας».
«Ο δυνητικά οικονομικά ενεργός πληθυσμός της χώρας, δηλαδή οι πολίτες ηλικίας 20-69 ετών που θα μπορούσαν να εργάζονται, θα μειωθεί από τα 7 εκατ. το 2015 στα 4,8-5,5 εκατ. το 2050, ενώ ο πραγματικά οικονομικά ενεργός πληθυσμός θα μειωθεί από 4,7 εκατ. το 2015 σε 3-3,7 εκατ. το 2050.
Ένα πραγματικό σχέδιο ανάκαμψης δεν μπορεί να μη λάβει υπόψη την – ορατή πλέον – αυτή υπαρξιακή απειλή. Η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια της ʽʽκαλοσύνης των ξένωνʼʼ. Τα διακυβεύματα είναι τεράστια και δεν υπάρχει περιθώριο για ιδεοληψία, αμφιθυμία και έλλειψη σχεδιασμού και ικανότητας. Διότι, σε τελική ανάλυση, καλούμαστε να διασφαλίσουμε και να κατοχυρώσουμε όχι απλά την ανάκαμψη αλλά ενδεχομένως και την ίδια την υπόσταση της χώρας».