Εθνική συστράτευση απέναντι στο παιχνίδι των «θεσμών»
Εξίσου εντυπωσιακό είναι ότι σε ποσοστό 71% πιστεύουν ότι η κρίση θα διαρκέσει για πολλά χρόνια και σε ποσοστό 90% ότι οι ανισότητες μεταξύ των διαφορετικών κοινωνικών τάξεων στην Ελλάδα σήμερα είναι σημαντικές. Αυτά τα ποσοστά λαμβάνουν ιδιαίτερη διάσταση τη στιγμή που η κυβέρνηση χωρίς να το ομολογεί ανακοινώνει ένα τέταρτο μνημόνιο, με πρόσθετα σκληρά μέτρα.
Μέχρι στιγμής, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ έχει προβεί σε φορολογικές και ασφαλιστικές επιδρομές, σε περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, σε επιβαρύνσεις στο ελληνικό κράτος από την ολιγωρία σε ώριμες επενδύσεις, όπως το Ελληνικό, τα αεροδρόμια, τη ΔΕΗ, τον ΑΔΜΗΕ, κ.λπ., αλλά δεν έχει αγγίξει τις πολύπαθες εργασιακές σχέσεις. Η δεύτερη αξιολόγηση, ωστόσο, μεταξύ άλλων πρόσθετων μέτρων που θα πλήξουν περαιτέρω την εγχώρια οικονομία, ολοκληρώνεται με ανατροπές στις ομαδικές απολύσεις, τον συνδικαλιστικό νόμο και τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας.
Σε γενικές γραμμές, θα αναπτύξω κάποιους προβληματισμούς μου σε σχέση με όσα προωθούνται:
Πρώτον, πώς αναμένεται να αντιδράσει μια αγορά, στην οποία βλέπουμε να χάνονται εκατοντάδες θέσεις εργασίας από λουκέτα μεγάλων επιχειρήσεων και αλυσίδων λιανικής, μετά την αλλαγή του πλαισίου στις ομαδικές απολύσεις; Η κατάργηση της διοικητικής προέγκρισης των ομαδικών απολύσεων, κατά τη γνώμη μου, θα προκαλέσει ένα νέο κύμα ανέργων. Διότι όσες επιχειρήσεις απασχολούν περισσότερους από 20 εργαζομένους θα μπορούν εφεξής, ύστερα από απλή διαβούλευση μαζί τους και απλή γνωστοποίηση σειράς εγγράφων και οικονομικών στοιχείων, να προχωρούν ελεύθερα σε ομαδικές απολύσεις. Ενώ, μόνον εφόσον το επιθυμούν, δύνανται να υποβάλλουν στον ΟΑΕΔ ένα κοινωνικό σχέδιο ως ελάχιστη προστασία προς τους απολυθέντες.
Δεύτερον, τι μεγέθους επιπτώσεις θα έχει αλλά και τι μήνυμα στέλνει η θεσμοθέτηση της εργοδοτικής ανταπεργίας, σε μια συγκυρία που αρκετοί εργοδότες αδυνατούν να καταβάλουν έγκαιρα και εις ολόκληρον τον μισθό στους εργαζομένους τους εκ της δραματικής κατάστασης στην οποία έχουν βρεθεί εξαιτίας της κρίσης και του υπέρμετρου βάρους που έχουν υποστεί να σηκώσουν έχοντας την κατανόηση των εργαζομένων;
Τρίτον, πώς είναι δυνατόν μια αριστερή κυβέρνηση να προωθεί παρεμβάσεις στο δικαίωμα της απεργίας; Η απαίτηση απαρτίας στο 50% του προσωπικού στα πρωτοβάθμια σωματεία είναι πολύ μεγάλος αριθμός και επί της ουσίας ακυρώνει το δικαίωμα στην απεργία, αποδυναμώνοντας κάθε αντανακλαστικό σε οποιαδήποτε δυσμενή εργοδοτική απόφαση.
Τέταρτον, για ποιον λόγο μεθοδεύεται η αντιστροφή της αλήθειας σε σχέση με την αναστολή της επέκτασης και της συρροής στις συλλογικές συμβάσεις εργασίας; Η αναστολή αυτή βασιζόταν στο προηγούμενο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής και είχε λήξει από το 2016, τώρα η κυβέρνηση υποχωρεί και την επεκτείνει έως τον Αύγουστο του 2018. Πρόκειται, δηλαδή, για δήθεν επαναφορά σε ισχύ των επίμαχων διατάξεων. Όλα μετά τον Αύγουστο του 2018.
Δεν είναι η πρώτη φορά που η κυβέρνηση υπαναχωρεί ενώπιον των «θεσμών», ούτε η πρώτη φορά που οι «θεσμοί» έχουν πρόσθετες απαιτήσεις, φορτώνοντας πρόσθετο βάρος στις πλάτες των ελλήνων πολιτών. Βιώνουμε αυτήν την κατάσταση από το 2010 και την υπογραφή του πρώτου Μνημονίου, το οποίο, ωστόσο, όπως αποδεικνύεται, έπρεπε να είχε ψηφιστεί με αυξημένη πλειοψηφία. Τότε δεν θα υπήρχαν άλλοθι ούτε για τον ΣΥΡΙΖΑ ούτε για τη Νέα Δημοκρατία. Ίσως, τότε, οι κομματικοί εγωισμοί να είχαν υποχωρήσει μπροστά στον εθνικό στόχο και οι έλληνες πρωθυπουργοί να μη γίνονταν πιόνια στη σκακιέρα των «θεσμών».
Σήμερα έχει ουσία, περισσότερο από ποτέ, να κοιτάξουμε την πρόσφατη ιστορία μας. Να θυμηθούμε καταστάσεις και τον τρόπο που λήφθηκαν οι αποφάσεις οι οποίες μας έχουν οδηγήσει σε αυτόν τον φαύλο κύκλο της κρίσης, που, όπως δείχνουν τα στοιχεία του Ευρωβαρόμετρου, αντιλαμβάνονται πολύ καλά οι πολίτες. Ποιος είναι ο στόχος των «θεσμών» και πώς αυτός υπηρετείται; Μήπως, τελικά, στόχος τους είναι όσα είχε πει ο κ. Τόμσεν στους κοινωνικούς εταίρους το 2011, ο οποίος τότε δήλωσε ότι η Ελλάδα ανήκει στα Βαλκάνια και στο μπλοκ των χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, όπου οι αγορές έχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και μισθούς της τάξης των 300 ευρώ; Θα είναι τραγικό, έπειτα από τόσες θυσίες των ελλήνων πολιτών και τόσες προσπάθειες πολιτικά, κυρίως από κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ, να μην προσδεθεί η χώρα στο ευρωπαϊκό άρμα και να μην μπει στον σκληρό πυρήνα της Ευρωζώνης από την απουσία ενός σχεδιασμού εθνικής στρατηγικής. Θα είναι σαν να τα τινάζουμε όλα στον αέρα.