Οι 140 πληγές του Φαραώ που έρχονται με τη νέα συμφωνία

• περικοπή έως και 18% της προσωπικής διαφοράς στις κύριες και επικουρικές συντάξεις (2019),

• μείωση του αφορολόγητου ορίου από τα 8.636 ευρώ στα 5.681 ευρώ (2020), απελευθέρωση της λειτουργίας των καταστημάτων τις Κυριακές, χωρίς απόφαση της περιφέρειας, για τις τουριστικές περιοχές,

• πώληση των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ, κατά 30-40%,

• πλήρης εφαρμογή του εξωδικαστικού συμβιβασμού με ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς,

• νέα αξιολόγηση και κινητικότητα στο δημόσιο,

• επιβολή «οροφής» στον αριθμό των συμβασιούχων,

• κατάργηση της διαδικασίας προέγκρισης των ομαδικών απολύσεων,

• επιπλέον μέτρα, για το 2018, 447 εκατομμυρίων ευρώ (με περικοπές οικογενειακών επιδομάτων, ανεργίας, φτώχειας, φυσικών καταστροφών, επιδόματος θέρμανσης, κατάργηση της έκπτωσης του φόρου στις ιατρικές δαπάνες κ.λπ.).

Απορίας άξιο είναι κατά πόσο η κατάργηση της έκπτωσης του φόρου στις ιατρικές δαπάνες θα έχει θετικό πρόσημο, αφού αποτελεί αντικίνητρο, για τους πολίτες και οδηγεί στη φοροδιαφυγή.

Με βάση τις πληροφορίες που υπάρχουν, μέχρι να τα δούμε στη Βουλή κατατιθέμενα και ψηφισμένα, τα μέτρα της νέας συμφωνίας ή κατά άλλους Μνημονίου, είναι περίπου 140 και μας δείχνουν, ότι βρισκόμαστε σε απόλυτη κηδεμονία από τους δανειστές, παρότι κάποιες αλλαγές μπορούν να έχουν θετικό χαρακτήρα και θα μπορούσαμε να τις είχαμε δρομολογήσει από μόνοι μας.

Τα μέτρα, βέβαια, που θα πλήξουν περισσότερο την αγορά -χωρίς να υποτιμούνται-, οι καταργήσεις των επιδομάτων και της έκπτωσης του φόρου στις ιατρικές δαπάνες, είναι η «εξαφάνιση» έως και 18% της προσωπικής διαφοράς στους παλιούς συνταξιούχους και η μείωση του αφορολόγητου ορίου μέχρι και 650 ευρώ.

Σύμφωνα με τον εργατολόγο – Πανεπιστημιακό Καθηγητή και πρώην αντιπρόεδρο της Βουλής κ. Αλέξη Μητρόπουλο, περίπου 1.100.000 συνταξιούχοι, θα αντιμετωπίσουν προβλήματα από την κατάργηση -έως και 18% με βάση τα λεγόμενα του υπουργείου Εργασίας- της προσωπικής διαφοράς, ενώ η μείωση του αφορολογήτου ακουμπά περίπου τις 700.000 συνταξιούχους. Έτσι σύμφωνα με τον πρώην βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, αθροιστικά από την τμηματική κατάργηση της προσωπικής διαφοράς στις κύριες και επικουρικές συντάξεις και τη μείωση του αφορολόγητου ορίου θα πληγούν περί τα 2.000.000 συνταξιούχοι.

Η προσωπική διαφορά, όπως τόνισε χαρακτηριστικά δεν επηρεάζει μόνο τις κύριες συντάξεις αλλά «ξανά πιάνει» και τις επικουρικές. Σημειωτέον, ότι από 1/1/2019 καταργείται οριστικά και το ΕΚΑΣ.

Με βάση τις εκτιμήσεις των ειδικών, οι νέες μειώσεις μπορεί να φτάσουν ακόμη, και τα 330 ευρώ. Και να σκεφτεί κανείς, ότι οι καινούργιες απώλειες στις κύριες και τις επικουρικές συντάξεις έρχονται να προστεθούν σε αυτές του ν. Κατρούγκαλου αλλά και στις υπόλοιπες των μνημονίων, αρχής γενομένης, από το 2010. Υπολογίζεται με μετριοπαθείς προσεγγίσεις -εκτιμώντας την περικοπή της προσωπικής διαφοράς, έως 18%- και τη μείωση του αφορολόγητου έως και 650 ευρώ (στα 5.681 ευρώ, το κατώτατο όριο) το 2020, οι συνταξιούχοι, ενδέχεται να χάσουν μέχρι και μιάμιση σύνταξη.

Με τις υπάρχουσες εκτιμήσεις, οι περικοπές αφορούν περισσότερες από 900.000 παλιές κύριες συντάξεις και περίπου 200.000 επικουρικές. Την μεγαλύτερη ζημιά θα την έχουν, οι ένστολοι, οι πανεπιστημιακοί, οι γιατροί του ΕΣΥ, οι συνταξιούχοι του πρώην ΟΑΕΕ (προερχόμενοι από το ΤΕΒΕ) και οι δημόσιοι υπάλληλοι με 35ετία και κυρίως, αυτοί που κατείχαν θέση ευθύνης (Διευθυντές). Το μέτρο της περικοπής των επικουρικών συντάξεων στην πράξη, θα έχει το ίδιο αποτέλεσμα με αυτό της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος με απώτερο στόχο την εξαφάνιση των επικουρικών συντάξεων.

Με τα όσα γνωρίζουμε μέχρι τώρα στη συμφωνία με τους δανειστές δεν γίνεται καμιά αναφορά, για την προστασία των συντάξεων χηρείας, αναπηρίας και χαμηλοσυνταξιούχων. Ως εκ τούτων, το πιθανότερο σενάριο είναι, η περικοπή της προσωπικής διαφοράς να ξεκινήσει από τα χαμηλά συνταξιοδοτικά στρώματα των 486 ευρώ.

Παράδειγμα προσωπικής διαφοράς και μείωσης αφορολόγητου ορίου

Συνταξιούχος με 28 έτη συνολικής ασφάλισης και συντάξιμες αποδοχές 1.928,00 ευρώ (περιλαμβάνονται το επίδομα εξομάλυνσης που δεν είναι σταθερό και εξαρτάται από τη βασική σύνταξη και διάφορα οικογενειακά επιδόματα), λαμβάνει σύνταξη με τον παλιό τρόπο υπολογισμού, 1.140,95 ευρώ -μετά την αφαίρεση των μνημονιακών κρατήσεων-περικοπών- (εισφοράς αλληλεγγύης συνταξιούχων (ΕΑΣ) αρθ.11 Ν.3865/10 όπως τροποποιήθηκε με την παρ. 13 του αρθ. 2 του Ν.4002/11, επιπλέον εισφοράς του αρ. 2 παρ.14 εδ.α του Ν.4002/11, τις διατάξεις της παρ. 10 του αριθ. 1 του Ν.4024/2011, τις διατάξεις του αριθ. 1 του Ν.4051/2012, τις διατάξεις του ν. 4093/2012, το φόρο και την ειδική εισφορά αλληλεγγύης του αρ. 29 του Ν.3986/2011, της απασχόλησης ή κατοχής θέσης καθώς και την κράτηση, για υγειονομική περίθαλψη). Ακολούθως, γίνεται ο επανα-υπολογισμός των συντάξεων με βάση το ν. 4387/2016 και το ποσό της σύνταξης, διαμορφώνεται στα 869,08 ευρώ.

Μεταξύ του παλιού τρόπου υπολογισμού και τον επανα-υπολογισμό του νόμου της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης (ν.4387/2016), προκύπτει η αποκαλούμενη, προσωπική διαφορά: (1140, 95 ευρώ – 869,08 ευρώ = 271,87 ευρώ). Το 271,87 ευρώ είναι > από το 18% που είναι το πλαφόν της περικοπής στην προσωπική διαφορά, διότι 271,87/1.140,95 ευρώ Χ 100=23,80%, δηλαδή 23,80>18%. Και έτσι θα διαμορφωθεί, η τελική μηνιαία περικοπή στα 205,37 ευρώ (1140,95 Χ 18%) και η συνολική μηνιαία σύνταξη θα ανέρχεται στα 935,58 ευρώ (1.140,95 – 205,37 ευρώ).

Άρα, η ετήσια περικοπή θα είναι, 2.464,44 ευρώ (205,37 ευρώ Χ 12 μήνες). Ο συνταξιούχος αυτός, με βάση τα όσα γνωρίζουμε, για τη συμφωνία, θα έχει και άλλη απώλεια στο εισόδημα του, που θα προέρθει από τη μείωση του αφορολόγητου, το 2020 στις 5.681 ευρώ. Έτσι θα του αντιστοιχίσει, μια επιπλέον μείωση στο εισόδημά, της τάξης των 650 ευρώ, δηλαδή, η συνολική ετήσια απώλεια, θα είναι 3.144,44 ευρώ (2.464,44 ευρώ -περικοπή σύνταξης- + 650 ευρώ -μείωση του αφορολόγητου-). Η δε συνολική ετήσια απώλεια (επιβάρυνση) μόνο από το αφορολόγητο όριο -νέο και παλιό- και με βάση την ισχύουσα κλίμακα, που απεικονίζεται στον παρακάτω πίνακα, το 2020 θα ανέρχεται σε ποσό, μεταξύ 1.060 ευρώ και 1.390 ευρώ, μιας και οι ετήσιες απολαβές του, είναι 11.226,96 ευρώ (935,58 μηνιαίες απολαβές Χ 12 μήνες).

•εισόδημα 10.500 ευρώ: επιβάρυνση 1.060 ευρώ

•εισόδημα 12.000 ευρώ: επιβάρυνση 1.390 ευρώ

•εισόδημα 15.000 ευρώ: επιβάρυνση 2.050 ευρώ

•εισόδημα 18.000 ευρώ: επιβάρυνση 2.710 ευρώ

Πώς προκύπτει η προσωπική διαφορά στις παλιές συντάξεις με τον επανυπολογισμό του ν. 4387/2016 μέσα από ένα εικονικό παράδειγμα

Η προσωπική διαφορά προκύπτει από τις συντάξιμες αποδοχές, για τις οποίες λαμβάνονται υπόψη, οι εισφορές που καταβλήθηκαν από 1/1/2002 μέχρι την ημερομηνία αποχώρησης του ασφαλισμένου από την Υπηρεσία. Το ποσό αυτό που θα εξαχθεί, ανάγεται σε εισφορά 20% και αντιστοιχεί σε εισόδημα 100% του 20%. Δηλαδή σε καταβληθείσες εισφορές, 20 ευρώ το μήνα και 240 ευρώ το χρόνο (20 Χ12), το εισόδημα (συντάξιμες αποδοχές) θα είναι 100 ευρώ το μήνα και 1.200 ευρώ το έτος (100%).

Με τον ίδιο τρόπο, αθροίζονται όλες οι πραγματικές εισφορές που έχουν πληρωθεί και ανάγονται σε θεωρητικό εισόδημα βάσει ασφαλίστρου 20% ώστε να προκύψουν οι θεωρητικές αποδοχές, για κάθε έτος (100%) μέχρι και την αποχώρηση από την Υπηρεσία.

Αν ο συγκεκριμένος συνταξιούχος με 37 έτη συνολικά Υπηρεσίας, αποχώρησε τις 31/12/2015 από την εργασία του: Έχει συνολικά, από την 1/1/2002 έως το τέλος του 2015, 169 μήνες (14 έτη Χ 12μήνες) και συντάξιμες αποδοχές, για τα 14 έτη, το 100% από το 20% των εισφορών που κατέβαλε, δηλαδή, εάν θεωρήσουμε σταθερές τις εισφορές των 14 ετών, αρχής γενομένης από το 2002, οι συντάξιμες αποδοχές του θα είναι 1200 ευρώ Χ 14 έτη = 16.800 ευρώ και οι καταβληθείσες εισφορές, 240 ευρώ Χ 14 έτη = 3.360 ευρώ, που είναι το 20% των συνολικών συντάξιμων αποδοχών των 16.800 ευρώ (3.360/16.800Χ100). Με βάση το εικονικό παράδειγμα, οι μηνιαίες συντάξιμες αποδοχές, ανέρχονται σε 16.800 ευρώ/169 μήνες = 99,40 ευρώ.

Έτσι η ανταποδοτική σύνταξη θα είναι, 36,98 ευρώ (99,40 ευρώ Χ 37,20% -ποσοστό αναπλήρωσης, π.χ., για 37 έτη υπηρεσίας -όπως εμφανίζεται στον παρακάτω σχετικό πίνακα-). Ως εκ τούτων, με πλήρη εθνική σύνταξη (384 ευρώ) θα έχουμε συνολική σύνταξη, 420,98 ευρώ (36,98 -ανταποδοτική- + 384 ευρώ -εθνική-). Αν ο συνταξιούχος, λάμβανε, πριν το νόμο Κατρούγκαλου 500 ευρώ, η προσωπική του διαφορά θα είναι: 79,02 ευρώ (500 ευρώ – 420,98 ευρώ).