Όταν χρεοκόπησε το κράτος, λάκισαν οι κρατικοδίαιτοι επιχειρηματίες

Επισημαίνει ακόμη πως συνέπεια του μέτρου αυτού θα είναι η εκροή στο εξωτερικό σημαντικών κεφαλαίων, που με αιματηρές θυσίες και capital controls προσπαθεί η χώρα να κρατήσει στην εθνική οικονομία. Αναφέρεται στον πατριωτισμό των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, που στα χρόνια της κρίσης στηρίζουν την εγχώρια οικονομία. Σε αντίθεση με τους κρατικοδίαιτους επιχειρηματίες που -όπως τονίζει- «λάκισαν» όταν χρεοκόπησε το κράτος. «Πρόκειται για τα λεγόμενα ʽʽζόμπι της αγοράςʼʼ, που οι οφειλές τους στις τράπεζες φτάνουν στα 29 δισ. και τα χρέη τους προς το Δημόσιο στα 74 δισ.», λέει χαρακτηριστικά.

***

• Έχετε ταχθεί με κατηγορηματικό τρόπο κατά της λειτουργίας των καταστημάτων τις Κυριακές με το επιχείρημα ότι αυτό θα φέρει νέα λουκέτα σε επιχειρήσεις, μεγαλύτερη ανεργία. Ποιοι τελικά θα ωφεληθούν από ενδεχόμενη εφαρμογή του συγκεκριμένου μέτρου;

Μια τέτοια επιλογή, το μόνο που θα πετύχει είναι η άμεση αναδιανομή του ήδη περιορισμένου, λόγω κρίσης και ύφεσης, τζίρου της αγοράς προς όφελος των πολυεθνικών και των μεγάλων επιχειρήσεων του λιανικού εμπορίου και η εξαγωγή κεφαλαίων που με αιματηρές θυσίες και capital controls προσπαθεί η χώρα και η κοινωνία να κρατήσουν στην εθνική οικονομία. Είναι θετικό ότι μαζί μας και κατά των όψιμων υποστηρικτών των «τουριστικών» Σπάτων, Ελληνικού και Θέρμης συντάσσονται και τα μεγάλα σούπερ μάρκετ της χώρας, καθώς μετά την ξεκάθαρη θέση του Ομίλου Σκλαβενίτη έρχεται και η ανακοίνωση της αλυσίδας ΑΒ Βασιλόπουλος, η οποία διαφωνεί ρητά με την κυριακάτικη λειτουργία των καταστημάτων και τις 52 εβδομάδες και θεωρεί επαρκές το υπάρχον νομικό πλαίσιο. Υπάρχει άλλωστε και η πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (100/2017), η οποία πρέπει να γίνει σεβαστή.

• Πώς απαντάτε στη θέση ορισμένων πλευρών ότι με το να λειτουργούν τα καταστήματα τις Κυριακές διευκολύνονται οι καταναλωτές και άρα θα αυξηθεί ο τζίρος;

Απαντάμε με τα δημοσιευμένα στοιχεία του ΙΝΕΜΥ της ΕΣΕΕ που αποδεικνύουν ότι για το 92% των εμπορικών επιχειρήσεων το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές δεν είχε θετική επίδραση στον συνολικό τζίρο. Όχι μόνο λοιπόν δεν αυξάνουν τον τζίρο, ούτε επίσης δημιουργούν νέες θέσεις απασχόλησης, καθώς από τη συστηματική παρακολούθηση της λειτουργίας των καταστημάτων την Κυριακή από το ΙΝΕΜΥ της ΕΣΕΕ επιβεβαιώνεται ότι ο εκάστοτε επιχειρηματίας καλύπτει μόνος του την ανάγκη προσωπικού εκείνη την ορισμένη ημέρα.

• Κατά περίπτωση εξαιρέσεις για συγκεκριμένες χρονικές περιόδους (καλοκαίρι) ή για περιοχές με αυξημένη τουριστική κίνηση (νησιά κ.ά.) πρέπει να υπάρξουν;

Η αγορά έχει την ικανότητα να αυτορυθμίζεται. Όπου υπάρχει αυξημένη τουριστική κίνηση, σε οποιαδήποτε χρονική περίοδο, οι επιχειρήσεις σε συνεργασία με τους εκλεγμένους εκπροσώπους της κάθε περιφέρειας και των τοπικών κοινωνιών αποφασίζουν για τη λειτουργία των επιχειρήσεών τους. Δεν νομίζω ότι υπάρχει επιχειρηματίας που σε περίοδο αυξημένης τουριστικής κίνησης επιλέγει να κλείσει την επιχείρησή του.

• Το κλείσιμο της αξιολόγησης μπορεί από μόνο του να σημάνει την αντίστροφη μέτρηση για την πορεία της ελληνικής οικονομίας;

Δεν σας κρύβω ότι με έχει προβληματίσει η πολύ μεγάλη καθυστέρηση στο κλείσιμο της αξιολόγησης. Τίθεται ένα ερώτημα εάν τελικά πίσω από αυτήν την κατάσταση της παράλυσης της αγοράς, της καθυστέρησης της αξιολόγησης, του αφηγήματος ότι στη χώρα κυριάρχησαν μόνο οι ρεμούλες, η σπατάλη, η φοροδιαφυγή και η διαφθορά κρύβεται η στρατηγική προθύμων, που βλέπουν ως ευκαιρία το ότι η χώρα βρίσκεται στην κατάλληλη καμπή της κρίσης, για να προωθήσουν ίδια επιχειρηματικά συμφέροντα. Δηλαδή, μετά το κλείσιμο και αυτής της αξιολόγησης τι θα ακολουθήσει; Ποια θα είναι η επόμενη μεγάλη υποχώρηση που θα κάνει η ελληνική πλευρά, για να επιτευχθεί η πολυπόθητη μείωση του χρέους και να υπερβεί επιτέλους η χώρα την κρίση; Διότι το αφήγημα του Νότου, ως η ευρωπεριφέρεια που ταλανίζεται από την κρίση, έχει ξεπεραστεί πλέον. Η Κύπρος έχει μπει σε τροχιά ανάπτυξης, η Πορτογαλία το ίδιο και η Ισπανία, ενώ αρχίζει και η Ιταλία να εγκαταλείπει τη στασιμότητα. Θέλω να πω ότι προφανώς και δεν μπορεί από μόνο του το κλείσιμο της αξιολόγησης να σημάνει την αντίστροφη μέτρηση για την πορεία της ελληνικής οικονομίας. Είναι θέμα πολιτικής απόφασης των θεσμικών εταίρων και της ελληνικής κυβέρνησης. Να θωρακίσουν τη χώρα με πραγματικά αναπτυξιακές μεταρρυθμίσεις που θα της επιτρέψουν την απεξάρτηση από τις συνεχείς χρηματοδοτικές συνδρομές της Ευρώπης.

• Σε παλαιότερη δήλωσή σας είχατε τονίσει ότι οι διαπραγματεύσεις πρέπει να κλείσουν γρήγορα, αλλά όχι πρόχειρα. Ποιοι ακριβώς ήταν οι φόβοι σας;

Οι φόβοι μου δυστυχώς επιβεβαιώθηκαν. Η παρατεταμένη διαπραγμάτευση δημιούργησε ισχυρές πιέσεις στην κυβέρνηση. Η ανασφάλεια και η αβεβαιότητα που κυριαρχεί εξαιτίας των αργόσυρτων διαδικασιών έγινε η θηλιά στον λαιμό των στελεχών της διαπραγματευτικής ομάδας της ελληνικής πλευράς, με αποτέλεσμα μπροστά στα θετικά που μπορεί να φέρει το κλείσιμο της αξιολόγησης, να γίνουν σημαντικές υποχωρήσεις. Η κυριότερη εξ αυτών στον χώρο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι η απελευθέρωση των Κυριακών. Πέραν, δηλαδή, της πλευράς ότι η οικονομική κρίση που βιώνει η χώρα είναι προϊόν σε μεγάλο βαθμό του πολιτικού μας συστήματος, της ένδειας σε εθνική στρατηγική και της κυριαρχίας τυχοδιωκτικών πολιτικών, μήπως υπάρχει και κάποια άλλη πλευρά που υπαγορεύει κάθε φορά που φτάνουμε σε ένα αποτέλεσμα να αρχίζει ένας νέος κύκλος απαιτήσεων από τους δανειστές και καθυστερήσεων; Μια τέτοια πλευρά πρέπει να μας προβληματίσει και να δούμε από την αρχή πώς έγινε η πρόσφατη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, πώς μεθοδεύεται να γίνει η διευθέτηση των «κόκκινων» επιχειρηματικών δανείων και βεβαίως πώς γίνονται και με ποιους όρους οι διαπραγματεύσεις για τις αποκρα-
τικοποιήσεις;

• Και το 2017 ο τζίρος τόσο στο χονδρικό όσο και στο λιανικό εμπόριο κινείται πτωτικά. Πότε και κυρίως πώς πιστεύετε ότι θα σταματήσει ο κατήφορος των τελευταίων χρόνων;

Η αγορά πληρώνει σε καθημερινή βάση ακριβά το κόστος της πολιτικής και οικονομικής ανασφάλειας και της παρατεταμένης διαπραγμάτευσης, αφού το διαθέσιμο εισόδημα και το ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών μειώνονται συνεχώς. Η διαχρονική αρνητική εξέλιξη του τζίρου σε καταστήματα λιανικής κατά την περίοδο των χειμερινών εκπτώσεων σε απόλυτους αριθμούς από το 2008 (όπου κυμαινόταν στα 8,3 δισ. ευρώ) σημειώνει διαρκή μείωση, με την κορύφωσή της το 2013 (στα 5,89 δισ. ευρώ), ενώ το 2016 έφτασε τα 4,49 δισ. ευρώ, σημειώνοντας απώλειες 1,18 δισ. ευρώ σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Δυστυχώς, με βάση τις τελευταίες εξελίξεις στο ζήτημα των Κυριακών φαίνεται ότι δεν υπάρχει διάθεση να σταματήσει ο κατήφορος των τελευταίων χρόνων.

• Εκτός από την οικονομική δυσχέρεια των καταναλωτών, ρόλο στην κάμψη της αγοράς παίζει και η γενικότερη αβεβαιότητα. Θεωρείτε ότι το κλείσιμο της αξιολόγησης θα συμβάλει στο να βελτιωθεί το κλίμα;

Το ζήτημα είναι ότι ενώ κλείνει η αξιολόγηση, τα μέτρα πάλι θα τα επωμιστεί η αγορά. Το νέο μνημονιακό κείμενο των «θεσμών» δεν μας επιτρέπει μεγάλη αισιοδοξία. Σʼ αυτό αποτυπώνεται το Μνημόνιο 3 plus, το οποίο περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τον αυθαίρετο προσδιορισμό των τουριστικών περιοχών από το ΔΝΤ για την κυριακάτικη λειτουργία, χωρίς να έχει ξεκαθαριστεί στην εθνική μας νομοθεσία. Δεν μπορεί να γίνει κατανοητό πώς το ΔΝΤ θέτει ως όρο για να παραμείνει στο πρόγραμμα ακόμη και τη διασφάλιση ότι τα μέτρα του 2020 δεν θα κριθούν αντισυνταγματικά. Στον βωμό της αξιολόγησης θυσιάζεται για ακόμη μια φορά η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα.

• Έχει ξεκινήσει η περίοδος των λεγόμενων εκπτώσεων. Πιστεύεται ότι ο θεσμός αυτός, των εκπτώσεων, έχει να προσφέρει στην αγορά και την οικονομία ή έχει χάσει πλέον τη σημασία του; Και αν ναι, υπάρχει εναλλακτική πρόταση;

Ο θεσμός των εκπτώσεων χρειάζεται να ενισχυθεί, καθώς τα τελευταία χρόνια έχει απολέσει το κύρος του, μετά τους διαρκείς νομοθετικούς πειραματισμούς και τις διάφορες απελευθερώσεις. Έχει πληγεί η αξιοπιστία του απέναντι στον καταναλωτή. Ως προς τις ενδιάμεσες εκπτώσεις, αυτές σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα στοιχεία του Ινστιτούτου της ΕΣΕΕ, του ΙΝΕΜΥ, δεν έχουν συμβάλει στην τόνωση του τζίρου των καταστημάτων λιανικού εμπορίου. Ωστόσο, για πρώτη φορά φέτος, έχουμε ένα νέο πλαίσιο, το οποίο στηρίχθηκε επάνω στην πρόταση της Συνομοσπονδίας να δοθεί στις τοπικές κοινωνίες το δικαίωμα να διαχειριστούν ελεύθερα δύο ή τρεις εκπτωτικές περιόδους σε συνεργασία με τις περιφέρειές τους.

• Υπάρχει η προσδοκία ότι με την ένταξη της χώρας μας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης θα ανοίξει ένας νέος κύκλος χρηματοδοτήσεων των επιχειρήσεων από τις τράπεζες. Έχουν βάση αυτές οι προσδοκίες;

Η ένταξη της χώρας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης θα είναι μια πρώτη θετική εξέλιξη που αναμφισβήτητα θα επηρεάσει θετικά την ψυχολογία της αγοράς. Θα στείλει το μήνυμα ότι η Ελλάδα εισέρχεται σε μια περίοδο ομαλοποίησης, γεγονός που μπορεί να διαμορφώσει συνθήκες τόνωσης των επενδύσεων. Ωστόσο οφείλουμε να είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι. Διότι ναι μεν η πρόσβαση των επιχειρήσεων σε χρηματοδότηση θα διευκολυνθεί, τα ποσά που θα εισρεύσουν όμως δεν θα είναι τόσο μεγάλα για να προκαλέσουν ένα κύμα ανάπτυξης. Γιʼ αυτό η Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας, έχοντας πλήρη αντίληψη της εξαιρετικά κρίσιμης περιόδου που διανύει η χώρα μας και θέτοντας ως πρώτη προτεραιότητα τη βιωσιμότητα της μικρής και μεσαίας επιχείρησης, κρίνει αναγκαία την προώθηση σύγχρονων χρηματοδοτικών εργαλείων ως την πλέον βάσιμη προοπτική άρσης του υφιστάμενου αδιεξόδου.

• Έχετε χαρακτηρίσει τον εξωδικαστικό συμβιβασμό ως την έσχατη ευκαιρία για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Οι ρυθμίσεις που τελικά προωθούνται ανταποκρίνονται στις προσδοκίες σας;

Οι ρυθμίσεις που προωθούνται είναι σε σημαντικό βαθμό βελτιωμένες σε σχέση με το αρχικό σχέδιο και περιλαμβάνουν πολλές από τις επισημάνσεις της ΕΣΕΕ. Το κρίσιμο ζήτημα πλέον είναι η υλοποίηση του μηχανισμού και κυρίως το στήσιμο της ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Χρειάζεται καλή προετοιμασία προκειμένου να μην αντιμετωπίσουμε προβλήματα με τη λειτουργία της πλατφόρμας, πρώτον από την υπερφόρτωσή της και δεύτερον από τυχόν ελλείψεις στη βάση δεδομένων που αυτή θα περιέχει. Στόχος είναι να δοθεί η ευκαιρία σε όσο το δυνατόν περισσότερες επιχειρήσεις να συνεχίσουν τη λειτουργία τους πάνω σε νέες βάσεις, διασφαλίζοντας παράλληλα χιλιάδες θέσεις εργασίας. Να στηριχθούν οι υγιείς και βιώσιμες επιχειρήσεις και μάλιστα όχι τόσο οι μεγάλες, αλλά κυρίως οι πολύ μικρές, μικρομεσαίες και ατομικές επιχειρήσεις, που έχουν πληγεί περισσότερο από την επταετή κρίση.

• Σε αυτό το εξαιρετικά δύσκολο οικονομικό περιβάλλον, υπάρχει κάτι, ένα στοιχείο, ένα γεγονός που να τροφοδοτεί την αισιοδοξία σας;

Ο πατριωτισμός των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες έχουν στηρίξει την εγχώρια οικονομία κατά τη διάρκεια όλης αυτής της εθνικής περιπέτειας, τη στιγμή που κάποιοι κρατικοδίαιτοι της ελληνικής οικονομίας «λάκισαν» όταν χρεοκόπησε το κράτος. Πρόκειται για τα λεγόμενα «ζόμπι της αγοράς» που με κάτι λιγότερα από 6.000 ΑΦΜ έχουν σήμερα οφειλές στις τράπεζες ύψους 29 δισ. ευρώ από το σύνολο των 45 δισ. κατακόκκινων επιχειρηματικών δανείων και οφειλές στο Δημόσιο 74 δισ. ευρώ από τα συνολικά 97 δισ.