200 εκατ. ευρώ μέσα μπήκε ο ΕΦΚΑ

Από τα τελευταία στοιχεία του υπουργείου Εργασίας -προηγούμενης εβδομάδας- προκύπτει ότι από τα 1.422.259 ειδοποιητήρια σε ασφαλισμένους του ΕΦΚΑ που αφορούσαν περίπου 508 εκατ. ευρώ, τελικά εισπράχτηκαν γύρω στα 307 περίπου εκατ. ευρώ. Έτσι, όσον αφορά το σύνολο των Ταμείων, η εισπραξιμότητα ήταν λίγο πάνω από το 60% και το σύνολο των ασφαλισμένων που πλήρωσαν ήταν 875.293. Βέβαια, η εικόνα για κάθε Ταμείο που ενσωματώθηκε στον ΕΦΚΑ είναι διαφορετική, αφού τη μερίδα του λέοντος στην απώλεια των εσόδων στους πρώτους δύο μήνες εισφορών έχουν τα ταμεία πρώην ΟΑΕΕ και ΟΓΑ, που αντιστοιχεί σε περίπου 166 εκατ. ευρώ του ελλείμματος – ποσοστό γύρω στο 82%-83%.

Αντίθετα, τα έσοδα από το πρώην ταμείο του ΕΤΑΑ επιστημόνων (μηχανικών, νομικών, υγειονομικών) κινείται σε ικανοποιητικά επίπεδα, με κορυφή τον Τομέα Υγειονομικών (γιατροί, οδοντίατροι, φαρμακοποιοί, κτηνίατροι), που έφτασαν σε εισπραξιμότητα το 87%, αλλά και τους νομικούς -Τομέας Ασφάλισης Νομικών (δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, υποθηκοφύλακες, δικαστικοί επιμελητές)-, που ξεπέρασαν το 66%. Να σημειωθεί ότι με βάση τα στοιχεία του ΚΕΑΟ της προηγούμενης χρονιάς ο κύριος όγκος των οφειλών είναι από ασφαλισμένους που είχαν οφειλές πριν από το 2010 και ένα ποσοστό περίπου 21% από αυτούς άρχισε να έχει πρόβλημα με τις εισφορές του μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης και τα Μνημόνια, δηλαδή μετά το 2010.

Αναλυτικότερα, για κάθε εντασσόμενο ταμείο ελευθέρων επαγγελματιών στον ΕΦΚΑ:

1. ΟΑΕΕ: Η εισπραξιμότητα ανήλθε στο 61,56% και σε σύνολο 602.885 ασφαλισμένων κατέβαλαν τις εισφορές οι 405.518. Τα δε έσοδα από εισφορές ανέρχονται σε 181 περίπου εκατ. ευρώ και το έλλειμμα με βάση τα προϋπολογισθέντα σε 113 περίπου εκατ. ευρώ.

2. ΟΓΑ: Μόνο οι έξι στους δέκα κατέβαλαν τις εισφορές τους. Η εισπραξιμότητα ανήλθε στο 57% περίπου και από τους 485.735 αγρότες που παρέλαβαν ειδοποιητήρια συνεπείς με τις πληρωμές των εισφορών ήταν οι 301.262.

3. ΕΤΑΑ: Ρεκόρ από τους Υγειονομικούς (πρώην Τομείς Υγειονομικών -ΤΣΑΥ). Το ταμείο των επιστημόνων παρουσιάζει διαφορετική εικόνα σε σύγκριση με τα άλλα Ταμεία και υπερτερεί όσον αφορά την εισπραξιμότητα των ασφαλιστικών του εισφορών.

Α. Το πρώην ΤΣΑΥ (Τομείς Υγειονομικών) έκανε ρεκόρ εισπραξιμότητας με 84,44% επί των συνολικών εσόδων με βάση τα ειδοποιητήρια που απέστειλε ο ΕΦΚΑ και οι ασφαλισμένοι του κατέβαλαν τις ασφαλιστικές τους εισφορές σε ποσοστό 87,17%.

Β. Το πρώην Ταμείο Νομικών (Τομέας Ασφάλισης Νομικών) ανήλθε σε ποσοστό εισπραξιμότητας 69,86% και τα ασφαλισμένα μέλη του κατέβαλαν τις εισφορές τους σε ποσοστό 66,25%.

Γ. Το πρώην Ταμείο των Μηχανικών (ΤΣΜΕΔΕ) παρουσίασε μικρότερη εισπραξιμότητα (56,60%) και οι ασφαλισμένοι του κατέβαλαν τις εισφορές τους σε ποσοστό 61,86%.

Η μειωμένη εισπραξιμότητα των μηχανικών έχει να κάνει, σύμφωνα με τους ειδικούς, με τα προβλήματα που περνάει η οικοδομή τα τελευταία χρόνια (οικονομική κρίση) και με το ότι πολλά μέλη του χρησιμοποιούν «μπλοκάκια», μια κατηγορία ασφαλισμένων που ο νόμος Κατρούγκαλου άφησε πολλά προβλήματα τα οποία χρειάζονται άμεση αντιμετώπιση.

Τι υποστηρίζουν τα στελέχη του υπουργείου Εργασίας

Εκτιμούν ότι από την έναρξη της οικονομικής κρίσης, δηλαδή από το 2009 και μετά, είναι η πρώτη φορά που υπάρχει τόσο μεγάλο ποσοστό ασφαλισμένων που συμμετείχε στις πληρωμές των ασφαλιστικών εισφορών, καθώς τα τελευταία οκτώ χρόνια η αντίστοιχη συμμετοχή ποτέ δεν ξεπέρασε το 50%-55% των ασφαλισμένων.

Επιπλέον, όσον αφορά τους αγρότες, χαρακτηρίζουν την εισπραξιμότητα ως «ιδιαίτερα θετική», αφού για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια ανήλθε στο 57,57%. Και για το μέλλον είναι πιο αισιόδοξοι όσον αφορά την πορεία των εισπράξεων του πρώην ΟΓΑ, καθώς -όπως επισημαίνουν- οι πρώτοι μήνες του χρόνου είναι οι πιο δύσκολοι οικονομικά για τον αγροτικό πληθυσμό, αφού κατά κανόνα η αύξηση των εισοδημάτων τους, και άρα η μεγαλύτερη ευχέρεια πληρωμής των ασφαλιστικών τους υποχρεώσεων, σημειώνεται μετά το τέλος της καλλιεργητικής περιόδου.

Τι υποστηρίζουν κυβέρνηση – υπουργείο Εργασίας

«Η αυξημένη εισπραξιμότητα έχει ως αποτέλεσμα ο Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) να παρουσιάζει πραγματικό πλεόνασμα 100 εκατ. ευρώ περίπου κατά το πρώτο τρίμηνο του 2017, αντί προϋπολογισμένου ελλείμματος 175 εκατ. ευρώ. Αναφορές του Τύπου περί “πλασματικού πλεονάσματος” είναι είτε προϊόν κακής πληροφόρησης είτε σκόπιμης παραπληροφόρησης», επισημαίνουν από το υπουργείο Εργασίας.

Η θέση της αντιπολίτευσης (αξιωματικής)

Μέσω του τομεάρχη της σε θέματα ασφάλισης, ισχυρίζεται ότι η κυβέρνηση δεν παρουσιάζει αναλυτικά στοιχεία για το πλεόνασμα τριμήνου 100 εκατ. ευρώ που εμφανίζεται να υπάρχει στον ΕΦΚΑ, αν και σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του νέου Υπερταμείου ο προϋπολογισμός του για το 2017 παρουσιάζει ετήσιο έλλειμμα που ανέρχεται σε 1,048 δισ. ευρώ, άρα και έλλειμμα για το πρώτο τρίμηνο 261 εκατ. ευρώ.

Ο κ. Βρούτσης συνεχίζει λέγοντας: «Ισχυρίζονται ότι ο ΕΦΚΑ βελτίωσε τα τρέχοντα οικονομικά του στοιχεία το πρώτο τρίμηνο συνολικά κατά 361 εκατ. ευρώ έναντι του προϋπολογισμού του». Κάνει λόγο δε για «”αυθάδεια και θράσος” που έχουν ξεπεράσει κάθε όριο, καθώς και για προσπάθεια αλλοίωσης της σκληρής και επώδυνης πραγματικότητας». Εν συνεχεία διερωτάται εάν έχουν συνυπολογίσει:

• Τις 120.000 κύριες συντάξεις που εκκρεμούν.

• Τις υποχρεώσεις του ΕΦΚΑ προς τον ΕΟΠΥΥ.

• Τις υποχρεώσεις του ΕΦΚΑ προς το ΕΤΕΑΕΠ (εισφορές για επικουρική και εφάπαξ).

• Τις υποχρεώσεις του ΕΦΚΑ προς τον ΟΑΕΔ.

• Τις διπλές και λάθος εισφορές που έχουν καταλογισθεί στους ασφαλισμένους.

• Τους υποχρεωτικούς συμψηφισμούς που πρέπει υποχρεωτικά να κάνουν το δεύτερο εξάμηνο.

• Τις κάθε είδους υποχρεώσεις προς τρίτους.

Τι λένε οι ειδικοί για την εισπραξιμότητα του ΕΦΚΑ

Α) Οι άνθρωποι της αγοράς είναι ιδιαίτερα προβληματισμένοι, αφού ναι μεν η εσπραξιμότητα -ως ποσοστό- φαίνεται να έχει ανέβει σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, αλλά αυτό δεν έχει να κάνει με κάποιο μαγικό ραβδί που ανάστησε την ελληνική οικονομία ξαφνικά. Οφείλεται από τη μια στις πολύ χαμηλές εισφορές που καταβάλει μια μεγάλη μερίδα πλέον των ασφαλισμένων, σε σχέση με ένα 20% που κουβαλάει στις πλάτες του όλο το βάρος των φοροεισφορών, με υψηλά ποσοστά που μοιάζουν να είναι ασήκωτα, οδηγώντας τους στη μαύρη εργασία – φοροδιαφυγή. Από την άλλη, οι ιδιαίτερα χαμηλές εισφορές οδηγούν σε ακόμη χαμηλότερες συντάξεις με τον νέο ασφαλιστικό νόμο του κ. Κατρούγκαλου, σε συνδυασμό με τις χρόνιες παθογένειες και τα ελλείμματα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης.

Β) Οι ειδικοί υποστηρίζουν ακόμη ότι αφού δεν έχουμε δει ακόμη να αναρτώνται οι εισφορές της επικουρικής ασφάλισης και της πρόνοιας -επιπλέον 11%- για εκατοντάδες χιλιάδες μη μισθωτούς, δεν ξέρουμε ακόμη την αντίδραση της αγοράς και την ψυχολογία στις καταβαλλόμενες εισφορές.

Γ) Δεν έχει γίνει ακόμη ο συμψηφισμός των εισοδημάτων του 2015 με το 2016 στις εισφορές των ασφαλισμένων -αφού ακόμη τα ειδοποιητήρια υπολογίζονται με τα οικονομικά στοιχεία του 2015-, ώστε να προκύψουν τα πραγματικά δεδομένα, που, όπως υποστηρίζουν οι αναλυτές των ασφαλιστικών θεμάτων, θα μειώσουν αρκετά τα ποσοστά της εισπραξιμότητας του ΕΦΚΑ. Με βάση τα αναλυτικά στοιχεία των πρώην ταμείων των ελευθέρων επαγγελματιών, το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι σε όλα σχεδόν τα Ταμεία εξακολουθούν να υφίστανται σοβαρά προβλήματα τόσο με τα συνολικά έσοδα και το καταγεγραμμένο ως έλλειμμα όσο και με τον αριθμό των ασφαλισμένων που δεν μπόρεσαν να καταβάλουν τις ασφαλιστικές τους εισφορές.

***

Στο 30% η «μαύρη» εργασία

Η κυβέρνηση οφείλει με κάθε τρόπο να μειώσει τη φοροδιαφυγή – εισφοροδιαφυγή αλλά και να περιορίσει την καταστρατήγηση της εργατικής νομοθεσίας, ώστε να αυξηθούν τα έσοδα τόσο του Δημοσίου όσο και του ΕΦΚΑ. Άρα πρέπει τα συναρμόδια υπουργεία να εντείνουν τους ελέγχους -ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες, λόγω του τουρισμού- με μεικτά κλιμάκια από το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας, το Σώμα Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος, το Περιφερειακό Ελεγκτικό Κέντρο Ασφάλισης του ΕΦΚΑ και την Οικονομική Αστυνομία. Αναμφισβήτητα όμως πρέπει να αλλάξει και πολιτικές, κυρίως με τη μείωση των υψηλών φορολογικών συντελεστών τόσο για τα δημόσια έσοδα όσο και για τις ασφαλιστικές εισφορές.

Στο υπουργείο Εργασίας θεωρούν ότι η ραγδαία αύξηση των ευέλικτων μορφών απασχόλησης υποκρύπτει υποδηλωμένη εργασία. Εκτιμάται ότι η αδήλωτη-υποδηλωμένη καθώς και η ανασφάλιστη εργασία πλησιάζουν το 30%, ενώ από τα επίσημα στοιχεία του συστήματος «Άρτεμις» για το 2016 η αδήλωτη εργασία φαίνεται να έχει περιοριστεί στο 13,5% από 16,48% που ήταν το 2015.