Λείπει πολύ σήμερα ο Γεράσιμος Αρσένης

Συνδιοργανωτές της εκδήλωσης ήταν ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Δημοσίου Δικαίου (EPLO), το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου και το Ινστιτούτο Ερευνών και Πολιτικής Στρατηγικής για την Ανάπτυξη και τη Διακυβέρνηση (ΙΝΕΡΠΟΣΤ).

Χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυνε μέσω γραπτού μηνύματος ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, στο οποίο μεταξύ άλλων αναφερόταν ότι «ο Γεράσιμος Αρσένης ήταν ένας άνθρωπος ξεχωριστός για την επιστημονική του κατάρτιση αλλά και για το ήθος και τη σοβαρότητά του». Ο πρωθυπουργός σημείωνε ακόμη ότι «το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της διαδρομής του Γεράσιμου Αρσένη ήταν ότι δεν δίστασε να εγκαταλείψει τις θέσεις εξουσίας, θέσεις με ιδιαίτερη πολιτική δύναμη και επιρροή, όταν διαπίστωσε ότι η πορεία των πραγμάτων στη χώρα τον οδηγούσε σε σύγκρουση με τις αρχές του».

Χαιρετισμό απηύθυνε επίσης και ο Σωτήρης Μουσούρης, πρόεδρος του ΙΝΕΡΠΟΣΤ και πρώην αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ.

Η εκδήλωση χωρίστηκε σε τρεις ενότητες που αντιστοιχούσαν στις τρεις κυβερνητικές θητείες του κεφαλονίτη πολιτικού στα υπουργεία Εθνικής Οικονομίας, Εθνικής Άμυνας και Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων. Κοινή συνισταμένη όλων των ομιλητών η επισήμανση της διορατικότητας του Γεράσιμου Αρσένη ως πολιτικού και της ικανότητάς του να οραματίζεται, να σχεδιάζει και να προχωρά με τόλμη στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων.

Στην πρώτη ενότητα, με τίτλο «Ο Γεράσιμος Αρσένης ως διεθνής οικονομολόγος, διοικητής Τραπέζης Ελλάδος και υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών» και συντονιστή τον δημοσιογράφο Μάρκο Μουζάκη, μίλησαν οι κ. Κωστής Βαΐτσος, ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών και πρώην υφυπουργός και αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας (1982-1985), Παναγιώτης Ρουμελιώτης, ομότιμος καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου, πρόεδρος ΔΣ Attica Bank και πρώην υφυπουργός και υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών (1981-1989) και Γεράσιμος Σαπουντζόγλου, αναπληρωτής καθηγητής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Ο Κ. Βαΐτσος ανέδειξε τις αρχές και τα χαρακτηριστικά της διαρθρωτικής σχολής σκέψης που εκπροσωπούσε ο Γεράσιμος Αρσένης στην άσκηση οικονομικής πολιτικής, ενώ και οι τρεις ομιλητές, προσωπικότητες οι οποίες συνεργάστηκαν με τον Γεράσιμο Αρσένη στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, αναφέρθηκαν στις μεταρρυθμίσεις που προώθησε από το 1981 ως το 1985.

Σε αντίθεση με τα νεοφιλελεύθερα κελεύσματα του ΔΝΤ καθώς και των συντηρητικών κυβερνήσεων της Θάτσερ και του Ρίγκαν, ο Γεράσιμος Αρσένης πίστευε ότι η σταθεροποίηση της οικονομίας πρέπει να συνδυαστεί με την οικονομική ανάκαμψη μέσω της στήριξης ενός ικανοποιητικού επιπέδου εσωτερικής ζήτησης, «μέσα όμως στα όρια που επιτρέπουν οι διαθέσιμοι οικονομικοί και συναλλαγματικοί πόροι» και κυρίως να προωθηθεί «η διεύρυνση του παραγωγικού δυναμικού της οικονομίας» και η ενίσχυση της «ανταγωνιστικής ικανότητας της ελληνικής οικονομίας», μέσω δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων, παροχής ρευστότητας σε βιώσιμες επιχειρήσεις και κινητοποίησης όλων των παραγωγικών φορέων του τόπου. Προχώρησε στην κατάργηση της Νομισματικής Επιτροπής, που ίσχυε από το 1946, στην ίδρυση του Οργανισμού Ανασυγκρότησης Επιχειρήσεων (της πρώτης bad bank) για την αναδιάρθρωση μη εξυπηρετούμενων δανείων, στον εκσυγχρονισμό του χρηματοπιστωτικού συστήματος, στην υπογραφή του πρώτου μνημονίου με την ΕΟΚ (1982) για την προστασία της ελληνικής παραγωγής και προετοιμασία για την εισαγωγή του ΦΠΑ, στην κοινωνικοποίηση των δημόσιων επιχειρήσεων και στην προώθηση του Πενταετούς Προγράμματος (1983-1987) ισόρροπης ανάπτυξης της χώρας με τη μέθοδο του δημοκρατικού προγραμματισμού.

Ο Παναγιώτης Ρουμελιώτης τόνισε τη συμβολή του Γεράσιμου Αρσένη στην ανοικοδόμηση, στη σταθεροποίηση και στην προσαρμογή της ελληνικής οικονομίας την περίοδο 1981-1985. Το πρόγραμμά του συγκράτησε τον κατήφορο της εθνικής οικονομίας και την επανέφερε σε θετικούς ρυθμούς μεγέθυνσης. Ταυτόχρονα πέτυχε την αναδιανομή του εισοδήματος υπέρ των χαμηλόμισθων και ασθενέστερων οικονομικών τάξεων. Στήριξε τους χαμηλοσυνταξιούχους και το κοινωνικό κράτος. Παράλληλα κατάφερε να περιορίσει τις πληθωριστικές πιέσεις, παρά τη διορθωτική υποτίμηση της δραχμής το 1983. Ταυτόχρονα περιόρισε, τόσο το 1982 όσο και το 1983, το δημοσιονομικό έλλειμμα.

Η δεύτερη ενότητα αφορούσε το πέρασμα του Γεράσιμου Αρσένη από το υπουργείο Εθνικής Άμυνας και είχε συντονιστή τον δημοσιογράφο Αλφόνσο Βιτάλη. Στην ενότητα αυτή μίλησαν οι κ. Μ. Α. Μπεντενιώτης, καθηγητής, αντιπρόεδρος του Συμβουλίου του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου και υφυπουργός Εθνικής Άμυνας (1993-1996), Χριστόδουλος Γιαλλουρίδης, καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, και ο Βασίλης Κολλάρος, Δρ Διπλωματικής Ιστορίας και Διευθυντής του ΙΝΕΡΠΟΣΤ. Θέματα που έθιξαν ήταν το Δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου Ελλάδας – Κύπρου, η μεταρρύθμιση της οργάνωσης και λειτουργίας του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, ο εκσυγχρονισμός της στρατιωτικής ποινικής δικαιοσύνης, η σύσταση της Γενικής Διεύθυνσης Εξοπλισμών, η συγκρότηση Επιτελείου Υπουργού Εθνικής Άμυνας, το λεγόμενο ΕΠΥΕΘΑ, η καθιέρωση ειδικού μισθολογίου για τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, το πρόγραμμα κοινωνικής προσφοράς των Ενόπλων Δυνάμεων και τέλος η κατάργηση της τελευταίας επιτηρούμενης ζώνης στην περιοχή της Θράκης.

Η τρίτη ενότητα είχε τίτλο «Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση: Ο Γεράσιμος Αρσένης στη θέση του υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων» με συντονίστρια τη δημοσιογράφο κ. Μαρία Νικόλτσιου. Ομιλητές στην ενότητα αυτή ήταν οι κ. Σπύρος Φλογαΐτης, καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών και διευθυντής Ευρωπαϊκού Οργανισμού Δημοσίου Δικαίου (EPLO), Γιάννης Πυργιωτάκης, ομότιμος καθηγητής και πρώην αντιπρύτανης Πανεπιστημίου Κρήτης, και Άρης Αλεξόπουλος, αναπληρωτής καθηγητής Πανεπιστημίου Κρήτης.

Στην ενότητα αυτή αναπτύχθηκαν οι αρχές στη βάση των οποίων προωθήθηκε η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και κυρίως η επιμονή του Γεράσιμου Αρσένη για μια παιδεία ανοικτών οριζόντων και πολλαπλών επιλογών σε όλες τις βαθμίδες του εκπαιδευτικού συστήματος, ενώ ο κ. Αλεξόπουλος, που χαρακτήρισε τον Αρσένη «επίμονο μεταρρυθμιστή πολιτικό», ανέδειξε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του μεταρρυθμιστικού αυτού εγχειρήματος, από τα οποία αντλούνται χρήσιμα συμπεράσματα για επόμενες μεταρρυθμιστικές προσπάθειες.

Από όλους τους ομιλητές υπήρξαν αναφορές στην κατάργηση της επετηρίδας, στο ολοήμερο νηπιαγωγείο, στο άνοιγμα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, στα προγράμματα διά βίου μάθησης, στην αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, στην αναβάθμιση των ΤΕΙ.

Η εκδήλωση έκλεισε με τη συγκλονιστική και από καρδιάς ομιλία της κ. Ευρυδίκης Λειβαδά-Ντούκα, η οποία συγκίνησε βαθύτατα το κοινό και ανέδειξε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το ανθρώπινο πρόσωπο του πολιτικού Γεράσιμου Αρσένη.