Φιρμάνι απειλών και διεκδικήσεων από την Άγκυρα εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου
Ύστερα από τρεις τουλάχιστον ανακοινώσεις του τουρκικού ΥΠΕΞ, με τις οποίες επανήλθαν συνολικά οι διεκδικήσεις των «γκρίζων ζωνών», η απαίτηση για αφοπλισμό των νησιών, που οδηγεί σε φινλανδοποίηση του Αιγαίου, και η προειδοποίηση προς την Κύπρο να διακόψει τις έρευνες στην ΑΟΖ της μέχρι την επίλυση του Κυπριακού, η Τουρκία κλιμακώνει την ένταση, καθώς σε ανώτατο επίπεδο, στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, την Τετάρτη, υιοθέτησε ως επίσημη γραμμή πλέον την πολιτική των απειλών και των αμφισβητήσεων.
Χαρακτηριστικό της προτεραιότητας που δίνει η Άγκυρα στα θέματα του Αιγαίου και στο Κυπριακό είναι το γεγονός ότι αποτέλεσαν μέρος της ατζέντας της κρίσιμης συνεδρίασης του ΣΕΑ, μία ημέρα πριν από την άφιξη του αμερικανού ΥΠΕΞ Ρ. Τίλερσον στην Άγκυρα και 18 ημέρες πριν από το δημοψήφισμα, σε μια ατζέντα που υπήρχαν επίσης ως θέματα η αντιμετώπιση των Κούρδων του YPG στη Συρία και η διαχείριση των προβλημάτων που έχουν προκύψει με τις ευρωπαϊκές χώρες, κυρίως εκείνες που απαγόρευσαν σε υπουργούς του κ. Ερντογάν να κάνουν καμπάνια για το «Ναι» στο δημοψήφισμα.
Στην ανακοίνωση που εξέδωσε το ΣΕΑ, σε ό,τι αφορά το Αιγαίο επισημαίνεται ότι η Τουρκία προτιμά την «επίλυση των προβλημάτων μέσω του εποικοδομητικού διαλόγου με την Ελλάδα, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν θα επιτρέψει τη δημιουργία τετελεσμένων».
Το ΣΕΑ επισημαίνει ακόμη ότι «έγινε περιεκτική αξιολόγηση των διαφορών στο Αιγαίο και των νόμιμων και ζωτικών δικαιωμάτων και συμφερόντων της Τουρκίας στο Αιγαίο, σε σχέση με τις εξελίξεις της τελευταίας περιόδου».
Όσον αφορά το Κυπριακό, το ΣΕΑ απαιτεί νέες παραχωρήσεις και κινήσεις από την κυπριακή κυβέρνηση στο γνωστό θέμα που προέκυψε με την απόφαση για μνεία στα σχολεία της επετείου του Ενωτικού Δημοψηφίσματος του 1950, σε μια προσπάθεια στριμώγματος του Ν. Αναστασιάδη και, τελικά, πλήρους ταπείνωσης της ελληνοκυπριακής πλευράς, ώστε πλέον να μην έχει καμιά διπλωματική ισχύ και αξιοπιστία στις συνομιλίες, όταν αυτές επαναληφθούν.
Το μήνυμα που εκπέμπει η Άγκυρα είναι εξαιρετικά ανησυχητικό.
Η Τουρκία επισήμως έχει επαναφέρει με την ανακοίνωση του ΥΠΕΞ θέμα «γκρίζων ζωνών», απαντώντας με τον τρόπο αυτό τόσο στην παρουσία του Α/ΓΕΣ στη βραχονησίδα Παναγιά όσο και στην πτήση του Π. Καμμένου στη θαλάσσια περιοχή των Ιμίων για να τιμήσει τους τρεις έλληνες αξιωματικούς που έχασαν τη ζωή τους το 1996 αλλά και στις εντελώς επιπόλαιες αναφορές -από το βήμα της Βουλής μάλιστα- του υφυπουργού Ναυτιλίας κ. Σαντορινιού για «εκμετάλλευση των βραχονησίδων» στο Αιγαίο.
Όμως η Άγκυρα έχει προαναγγείλει ότι θα πραγματοποιήσει το επόμενο διάστημα σειρά ερευνών στη Μεσόγειο. Είναι γνωστό ότι από το 2012 είχε προχωρήσει σε παραχωρήσεις παράνομων αδειών για έρευνες στην κρατική τουρκική εταιρεία ΤΡΑΟ σε περιοχές που επικάλυπταν την ελληνική υφαλοκρηπίδα μεταξύ της Ρόδου και του Καστελλόριζου αλλά και μέρος της κυπριακής ΑΟΖ. Τότε δεν υπήρχε η δυνατότητα για πραγματοποίηση των ερευνών, καθώς θα προέκυπταν προβλήματα με τις χώρες, τη σημαία των οποίων είχαν τα μισθωμένα ερευνητικά σκάφη, αλλά πλέον σήμερα η Τουρκία διαθέτει δύο υπερσύγχρονα σεισμογραφικά σκάφη υπό τουρκική σημαία: Το «Barbaros» και το «Turkuaz».
Οι μέχρι τώρα κινήσεις, με την αποστολή του «Piri Reis» στην περιοχή του Καστελλόριζου για «επιστημονικές» έρευνες και του TCG «Cesme» για ωκεανογραφικές έρευνες στο Κεντρικό και Βόρειο Αιγαίο, ήταν απλώς τεστ αντοχής για την Αθήνα.
Η αποστολή ενός εκ των δύο υπερσύγχρονων σεισμογραφικών για έρευνες που αφορούν πλέον την υφαλοκρηπίδα αποτελεί μια εξαιρετικά επικίνδυνη πρόκληση για την Ελλάδα, η οποία δεν μπορεί να καταστεί διαχειρίσιμη μόνο με ορισμένα διπλωματικά διαβήματα.
Η απειλή απευθύνεται και προς την Κύπρο, καθώς, με αφορμή την ολοκλήρωση του τρίτου γύρου αδειοδοτήσεων για την κυπριακή ΑΟΖ και των επαφών που είχε στη Νέα Υόρκη ο Ν. Αναστασιάδης με εκπροσώπους μεγάλων πετρελαϊκών εταιρειών, η Άγκυρα με επίσημη ανακοίνωση απείλησε ότι θα «λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για την προστασία των συμφερόντων της και εκείνα των Τουρκοκυπρίων». Η Τουρκία υποστηρίζει ότι ένα μεγάλο μέρος της κυπριακής ΑΟΖ ανήκει στην τουρκική υφαλοκρηπίδα και για το υπόλοιπο τμήμα της κυπριακής ΑΟΖ κάθε απόφαση για έρευνα και εκμετάλλευση θα πρέπει να γίνει σε συμφωνία με τους Τουρκοκύπριους.
Η Τουρκία επίσης επαναφέρει με επιμονή, βρίσκοντας μάλιστα ευήκοα ώτα και στο ΝΑΤΟ, το θέμα της αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών.
Χωριστό κεφάλαιο είναι η προσπάθεια εμπλοκής και της ελληνικής μουσουλμανικής μειονότητας στο κυνήγι μαγισσών που έχει εξαπολύσει το καθεστώς Ερντογάν. Η επιχείρηση που καθοδηγείται ευθέως από το τουρκικό Προεδρικό Μέγαρο και περιλαμβάνει την αποστολή δεκάδων πρακτόρων της ΜΙΤ -ακόμη και με τον μανδύα του ιμάμη- στην Ευρώπη για την παρακολούθηση αντιπάλων του καθεστώτος δεν θα μπορούσε να μην περιλαμβάνει και την Ελλάδα. Πολύ περισσότερο όταν στη χώρα μας έχουν βρει καταφύγιο διωκόμενοι από το καθεστώς Ερντογάν είτε με την κατηγορία της συμμετοχής στην απόπειρα πραξικοπήματος είτε ως συμπαθούντες του Φ. Γκιουλέν.
Τα όπλα που βρέθηκαν στο τζαμί της Ηλιόπετρας Τοπείρου ήταν ένα περιστατικό ιδιαίτερα ανησυχητικό. Όχι τόσο γιατί υπάρχει πρόβλημα με τη φιλήσυχη στο σύνολό της μουσουλμανική μειονότητα, αλλά γιατί επιδιώκεται από τους ψευδομουφτήδες και εκείνους που ελέγχονται από το τουρκικό προξενείο να δημιουργηθεί κλίμα διωγμού της μειονότητας συνολικά, να καλλιεργηθεί η καχυποψία προς την Ελληνική Πολιτεία και συγχρόνως να στιγματισθούν ως Γκιουλενιστές όλοι οι μειονοτικοί που αντιστέκονται στα κηρύγματα του τουρκισμού στη Θράκη.
Πάντως, σε ό,τι αφορά τα «ζωτικά και νόμιμα συμφέροντα της Τουρκίας στο Αιγαίο» δεν χρειάζεται να ψάξουμε πολύ. Τα είχε αναγνωρίσει ο Κ. Σημίτης ως πρωθυπουργός με τη Διακήρυξη της Μαδρίτης, την οποία αποδέχθηκε, ύστερα από «μεσολάβηση» των ΗΠΑ, το 1997.
Κωνσταντίνος Τσάκαλος