Η επετειακή Σύνοδος Κορυφής της Ρώμης, ο Πάπας Φραγκίσκος, οι Σόιμπλε – Ντάισελμπλουμ και οι ελληνικές θέσεις

Πιθανότατα φοβόντουσαν το αντίθετο. Την απαισιόδοξη αυτή σκέψη προκαλούσε τόσο το γεγονός της παρατεταμένης λιτότητας που πλήττει πολλές κοινοτικές χώρες, και περισσότερο εκείνες του Ευρωπαϊκού Νότου, όσο και οι αδυναμίες της Ένωσης να αντιμετωπίσει συλλογικά και αποτελεσματικά μείζονα προβλήματα, όπως η οικονομική κρίση, το Προσφυγικό -Μεταναστευτικό κ.ά. Να προσθέσουμε και τις προκλήσεις που δέχεται εσχάτως η Ευρώπη από την Τουρκία του Ερντογάν, που εξαπολύει φραστικές μεν απειλές, χωρίς όμως να λαμβάνει τη δέουσα απάντηση. Μάλλον τον αφήνουν, για πολλούς λόγους, να μονολογεί. Η απαισιοδοξία των ευρωπαίων πολιτών δεν είναι αδικαιολόγητη. Ήδη η Σύνοδος Κορυφής της Μπρατισλάβας δεν ικανοποίησε τις προσδοκίες τους, τις οποίες κατέστησε ακόμα πιο απόμακρες η Λευκή Βίβλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη μελλοντική Ευρώπη, με σενάρια τα οποία απέχουν πολύ από το όραμα των ιδρυτών της. Εξέπληξε όμως και η τοποθέτηση του γάλλου Προέδρου Φρανσουά Ολάντ μετά την πρόσφατη συνάντηση του άτυπου Τετραμερούς Διευθυντηρίου (Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία) στις Βερσαλλίες, με την οποία επιβεβαιώθηκαν εμμέσως πλην σαφώς οι γνωστές θέσεις του γερμανού υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε για μια μελλοντική Ευρώπη πολλών ταχυτήτων. «Ενότητα», παρατήρησε ο κ. Ολάντ, «δεν σημαίνει αναγκαστικά ομοιότητα». Πώς την εννοούσε ο γάλλος Πρόεδρος και οι συμπαριστάμενοι ομόλογοί του την Ευρώπη πολλών ταχυτήτων; Από δηλώσεις και διάφορες αναλύσεις που ακολούθησαν, ερμηνεύτηκε ως απήχηση μιας πραγματικότητας που ήδη ισχύει στην ΕΕ. Να προχωρήσουν μπροστά όσοι το επιθυμούν, χωρίς όμως να αποκλείσουν και εκείνους που θα ήθελαν να ακολουθήσουν αργότερα. Ακούγεται πολύ ωραίο για να είναι αληθινό! Θα μπορούσαν να αντιταχθούν δεκάδες αντεπιχειρήματα. Όντως γεννάται ένα καίριο ερώτημα. Με μια τέτοια λογική, πόσα χρόνια ή αιώνες θα απαιτηθούν για την επίτευξη μιας πραγματικής ευρωπαϊκής ενοποίησης; Την απάντηση ίσως δεν μπορεί να τη δώσει κανείς. Ούτε η δελφική Πυθία, αν ήταν δυνατό να ερωτηθεί… Είναι σαφέστατοι οι οραματισμοί του κ. Σόιμπλε για την Ευρώπη. Και δεν είναι σημερινές θέσεις. Έχουν εκφρασθεί παλαιότερα και επανέρχονται στις μέρες μας. Ο γερμανός υπουργός φαντάζεται μια Ευρώπη με πυρήνα τις χώρες του ευρώ -χωρίς την Ελλάδα- και τα υπόλοιπα κράτη-μέλη σε ομόκεντρους κύκλους. Είναι δυνατόν να γίνει αποδεκτό ένα τέτοιο σχήμα; Αντίθετα, η Ευρώπη της Συνόδου της Ρώμης καταγράφει μια δυνατότητα που εμπεριέχεται και σε αποφάσεις ευρωπαϊκών συμβουλίων ή θεσμικών κειμένων, όπως, π.χ., στη Συνθήκη της Λισαβόνας, στις αποφάσεις του Συμβουλίου του Άμστερνταμ κ.λπ. Η ελληνική αντιπροσωπεία υπό τον πρωθυπουργό κ. Αλέξη Τσίπρα θα πρέπει να έμεινε ικανοποιημένη με τη Διακήρυξη της Ρώμης, δεδομένου ότι σε αυτή καταγράφεται σαφώς η αναφορά στην κοινωνική Ευρώπη (παρ. 3), που αποτελεί και αντικείμενο των διαπραγματεύσεων για τη δεύτερη αξιολόγηση. Πριν και κατά τη διάρκεια του συμβουλίου φαίνεται να είχε καταστεί σαφές ότι η Ελλάδα δεν θα υπέγραφε το κείμενο της Διακήρυξης αν δεν γινόταν αναφορά στην κοινωνική Ευρώπη και τα κεκτημένα κοινωνικά δικαιώματα. Τις ελληνικές θέσεις τις ενίσχυσαν απρόσμενα και οι εμπνευσμένες αναφορές του Πάπα Φραγκίσκου, ο οποίος κατά τη διάρκεια της ακρόασης των 27 ευρωπαίων ηγετών στο Βατικανό επανειλημμένως αναφέρθηκε στην έννοια της αλληλεγγύης που πρέπει να διέπει τις σχέσεις των κρατών και των ευρωπαίων πολιτών. Ο Πάπας Φραγκίσκος, του οποίου η απλότητα είναι γνωστή, δεν παρέλειψε να εκφράσει τις ευχαριστίες προς τον έλληνα πρωθυπουργό για τη στάση του ελληνικού κράτους και τη συμπεριφορά των Ελλήνων στην αντιμετώπιση των προσφύγων και μεταναστών. Μια υψίστη αναγνώριση από μια ύψιστη θρησκευτική προσωπικότητα. Την ακρόαση που παραχώρησε ο Πάπας στους 27 ευρωπαίους ηγέτες επιχείρησε να εκμεταλλευθεί ο τούρκος Πρόεδρος, ο οποίος τη χαρακτήρισε ως νέα σταυροφορία κατά του Ισλάμ! Εν όψει του δημοψηφίσματος της 16ης Απριλίου επιστρατεύει κάθε θεμιτό και αθέμιτο μέσο για να πεισθούν οι ψηφοφόροι να τον αναδείξουν νέο Σουλτάνο. Εκείνο όμως που αγνοεί ο κ Ερντογάν, ή παραβλέπει σκόπιμα, είναι ότι οι θέσεις αυτές καταγράφονται. Και το κυριότερο, ξεχνάει ότι το πνεύμα των σταυροφοριών έχει εγκαταλειφθεί από τους χριστιανούς εδώ και αιώνες. Με αφορμή τη Διακήρυξη της Ρώμης (25.3.2017), θα αποτελούσε παράλειψη αν δεν γινόταν μια αναφορά και στους απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς που εξεστόμισε ο γνωστός κ. Ντάισελμπλουμ για τους Νοτιοευρωπαίους. Σίγουρα του στοίχισαν την ευκαιρία να επισκεφθεί την Αιώνια Πόλη. Ο ολλανδός αξιωματούχος της ΕΕ θα πρέπει να γνωρίζει ότι οι γενικεύσεις είναι επικίνδυνες για κάθε επιστήμη. Ακόμη και στην ομιχλώδη Ολλανδία υπάρχει Βορράς και Νότος. Και οι μεν και οι δε καταναλώνουν με απληστία την υπέροχη μπύρα τους. Είναι όμως όλοι οι συμπατριώτες του μέθυσοι; Η απάντηση ανήκει στον ίδιο.