Η συμπαιγνία ΔΝΤ και Σόιμπλε

Από τον Δεκέμβρη του 2016 μέχρι σήμερα η όλη διαπραγμάτευση ξεκίνησε και διεξάγεται από μηδενική βάση… με απροσδιόριστη χρονική κατάληξη και άγνωστο περιεχόμενο. Κι αυτό γιατί υπάρχουν μείζονες, στρατηγικής σημασίας, αντιφάσεις και συγκρούσεις συμφερόντων, η επίλυση των οποίων επιχειρείται να γίνει στην πλάτη μας και εις βάρος μας.

Το ΔΝΤ, που εδώ και δύο χρόνια διαδραματίζει τον ρόλο του παρατηρητή (προβάλλοντας συνεχώς νέες απαιτήσεις) στο ελληνικό πρόγραμμα, φαίνεται ότι ακολουθεί μια πορεία απαγκίστρωσης από την Ευρώπη. Αυτή η επιλογή συναρτάται άμεσα με τη στρατηγική του Ντ. Τραμπ, ο οποίος απορρίπτει τη θεωρία περί ελεύθερου εμπορίου και διαμορφώνει ένα πεδίο αντιπαράθεσης με τη γερμανική Ευρώπη.

Γιʼ αυτό και οι άκρατες απαιτήσεις που προβάλλει το ΔΝΤ είναι κατά κύριο λόγο αφορμές ώστε να αιτιολογήσει είτε την αποχώρησή του είτε την τυπική – συμβολική παρουσία του στο ελληνικό πρόγραμμα, αναμένοντας την έκβαση των γερμανικών εκλογών, ώστε να καθορίσει τότε την οριστική του στάση.

Από τη δική του σκοπιά, το «σύστημα» Σόιμπλε επιδιώκει αφενός να αποφύγει κάθε είδους δέσμευση όσον αφορά τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το ελληνικό χρέος μέχρι τις γερμανικές εκλογές, αφετέρου θέλει να διατηρήσει την απόλυτη πατρωνία που ασκεί πάνω στη χώρα μας τόσο σε οικονομικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο.

Παρά τις μεταξύ τους εμφανείς αντιθέσεις, τόσο το ΔΝΤ όσο και το «σύστημα» Σόιμπλε συγκλίνουν και συμπλέουν στην επιβολή νέων σκληρών μέτρων κατά της χώρας μας, αθροίζοντας μάλιστα τις απαιτήσεις τους: Ομαδικές απολύσεις, υψηλά πλεονάσματα μετά το 2018, μειώσεις συντάξεων και κατώτερου ορίου φορολόγησης… Κι όλες αυτές οι ακραίες και πέραν κάθε είδους οικονομικής «λογικής» απαιτήσεις προβάλλονται αυθαίρετα για την αξιολόγηση ενός προγράμματος το οποίο εκπληρώθηκε σχεδόν καθʼ ολοκληρίαν και καθʼ υπέρβασιν των στόχων που τέθηκαν τον Ιούλιο του 2015.

Ποιος δεν κλείνει τις διαπραγματεύσεις;

Δεν υπάρχει μεγαλύτερο ψεύδος, πλέον επαίσχυντη πολιτική υπονόμευση από την καταγγελία της ΝΔ, και των κομματικών – μνημονιακών παρακολουθημάτων της, ότι η κυβέρνηση καθυστερεί και δεν κλείνει την αξιολόγηση.

Το χειρότερο: Δεν είχε κανένα κόμμα της αντιπολίτευσης, καμιά ηγεσία το πολιτικό ήθος και ανάστημα να διευκρινίσει σαφώς ποιες απαιτήσεις των δανειστών οφείλει να αποδεχθεί η κυβέρνηση και σε ποιες πρέπει να προβάλει αντιρρήσεις… Όπως φαίνεται, ο Κυρ. Μητσοτάκης στη συνάντησή του με τον Β. Σόιμπλε του υποσχέθηκε τα πάντα, γιʼ αυτό και ο γερμανός υπουργός Οικονομικών απαιτεί τώρα από τον Κυρ. Μητσοτάκη και τη ΝΔ να δεσμευθούν εξ ολοκλήρου για την όποια, μετά το 2018, συμφωνία… Ο κ. Σόιμπλε απαντά στην πράξη στον Κυρ. Μητσοτάκη με το δικό του επιχείρημα.

Τον Δεκέμβριο του 2016, με τη λήξη της αξιολόγησης, η χώρα διέθετε δύο βασικά πλεονεκτήματα: Την επίτευξη και υπερκάλυψη των μακροοικονομικών στόχων και την ασθενή, τη δειλή, αλλά σαφώς διαμορφούμενη προοπτική ανάπτυξης… Το «σύστημα» Σόιμπλε, με τις απαιτήσεις του τόσο για συμμετοχή του ΔΝΤ όσο και για την επίτευξη πλεονασμάτων της τάξεως του 3,5% σε βάθος δεκαετίας, επιδίωξε και επιδιώκει να υπονομεύσει και να αναστείλει την όποια θετική προοπτική. Γιατί σε μια τέτοια περίπτωση η χώρα και η ελληνική κυβέρνηση θα μπορούσαν να αποκτήσουν έναν -έστω και περιορισμένο- βαθμό πολιτικής και οικονομικής αυτονομίας για να ασκήσουν πολιτικές πέραν των αυστηρών μνημονιακών ορίων… Αυτό όμως αποτελεί casus belli για το «σύστημα» Σόιμπλε. Γιʼ αυτό και η λυσσώδης αντίδρασή του όταν δόθηκε το χριστουγεννιάτικο βοήθημα στους συνταξιούχους, γιʼ αυτό και οι αντιρρήσεις του στα όποια αντίμετρα που προτείνει η ελληνική κυβέρνηση…

Ασφαλώς, όπως επανειλημμένα έχει επισημανθεί, το 2017 δεν είναι 2015… Η εκλογή Τραμπ και το Brexit αποτελούν δύο κρίσιμης σημασίας ιστορικές εξελίξεις που διεύρυναν την κρίση στην Ευρώπη και επιφέρουν την αναδιαμόρφωση των ευρύτερων πολιτικών και κοινωνικών συσχετισμών. Οι ηγέτιδες ευρωπαϊκές οικονομικοπολιτικές ελίτ οδηγούνται σε στρατηγικές αναδίπλωσης προκειμένου να διασφαλίσουν την αναπαραγωγή του νεοφιλελεύθερου προτύπου της λιτότητας και να διατηρήσουν τις εξουσίες τους. Το οραματικό σχέδιο της Ενωμένης Ευρώπης εγκαταλείπεται και ο εσωτερικός ανταγωνισμός όπως και η νέα ιεραρχία εξουσιών προωθούνται μέσω της Ευρώπης των πολλών ταχυτήτων.

Γερμανία: Νέα πλαίσια νομιμοποίησης

Στην ιστορική αυτή αναδίπλωση είναι αναγκαία μια αναδιαμόρφωση των πολιτικών – κυβερνητικών εκπροσωπήσεων και η αναζήτηση ενός νέου πλαισίου νομιμοποίησης, του συστήματος συμφερόντων και των κομματικών του εκφραστών.

Στην καρδιά του συστήματος, στη Γερμανία, διαμορφώνεται ήδη ένας νέος πολιτικοκοινωνικός συσχετισμός. Το «σύστημα» Σόιμπλε δείχνει σημάδια αποδυνάμωσης και δέχεται έντονη αμφισβήτηση.

Όμως, παρότι το σύστημα αυτό απονομιμοποιείται, σʼ έναν μεγάλο βαθμό διατηρεί την ισχύ του και θα προβάλλει λυσσώδη αντίσταση μέχρι τέλους. Η γερμανική ελίτ είτε χειραγωγεί είτε ελέγχει σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό τους δεσπόζουσας σημασίας πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς και στο επίπεδο της Ευρωζώνης και σε εκείνο της ΕΕ. Γιʼ αυτό και δεν έχει καμιά διάθεση να παραδώσει τις εξουσίες αυτές.

Είναι χαρακτηριστικό και αποδεικτικό στοιχείο των προηγουμένων διαπιστώσεων το γεγονός ότι παρά τις έντονες επικρίσεις και αμφισβητήσεις που διατυπώνονται εναντίον του Β. Σόιμπλε και των αντιλήψεών του σε πανευρωπαϊκό σχεδόν επίπεδο, αλλά και παρά την, επίσημη, δημόσια στήριξη που παρέχει η Γαλλία στη χώρα μας, κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων οι ευρωπαίοι θεσμικοί εκπρόσωποι τήρησαν αιδήμονα σιωπή στις εξωφρενικές απαιτήσεις του ΔΝΤ, περιορισθέντες στον ρόλο του Ποντίου Πιλάτου…

Σύγχρονη εκδοχή του σεναρίου του 2015

Το πιο πιθανό ενδεχόμενο, όπως εξελίσσονται τα γεγονότα, είναι να βιώσουμε μια επανάληψη του σκηνικού του 2015, σε μια πιο light εκδοχή. Ο χρόνος αυτήν τη φορά δεν πιέζει μόνο την ελληνική κυβέρνηση αλλά και τους δανειστές. Ένα ανοικτό και επικίνδυνα μετέωρο ελληνικό ζήτημα δεν μπορεί να αποτελεί κεντρικό θέμα στην ατζέντα των γερμανικών εκλογών, γιατί λειτουργεί σε βάρος της σημερινής γερμανικής ηγεσίας. Ούτε, σε ευρύτερο ευρωπαϊκό επίπεδο, σε μια περίοδο όπου η Ευρώπη δοκιμάζεται από μια πολύπλευρη κρίση -και εν όψει μάλιστα κρίσιμων αναμετρήσεων σε Γαλλία και Γερμανία- μπορεί να παραμένει μια ανοικτή εστία κρίσης στην Ευρωζώνη.

Εάν όμως για τη γερμανική ηγεσία αλλά και πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες η επʼ αόριστον παράταση των διαπραγματεύσεων μπορεί να προκαλέσει πολιτικά προβλήματα, για τη χώρα μας το ζήτημα είναι ιδιαίτερα κρίσιμο, καθώς είναι ενδεχόμενο να έχει πολλαπλές αρνητικές επιπτώσεις τόσο σε οικονομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο.

Ήδη το team των συστημικών, διαπλεκόμενων συμφερόντων, οι κομματικοί του εκφραστές, με επικεφαλής τη ΝΔ και πρόσωπα που υπηρέτησαν πιστά τα συμφέροντα αυτά, με εύσημα και πιστοποιητικά από την εποχή του σημιτικού εκσυγχρονισμού, οι οποίοι μάλιστα ακόμα και σήμερα κατέχουν καίριες θέσεις στις δημόσιες και κρατικές δομές, έχουν εξαπολύσει μια εκστρατεία υπονόμευσης. Με επίκεντρο το τραπεζικό σύστημα, που βρίσκεται ουσιαστικά, μέσω των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, υπό τον πλήρη έλεγχο των δανειστών, εξελίσσεται μια εκστρατεία προπαγάνδας και υπονόμευσης που φέρει τη σφραγίδα της ανάλογης κρίσης του 2015, με απόλυτη ευθύνη του διοικητού της ΕΚΤ, ο οποίος -κατά τον πλέον ευμενή χαρακτηρισμό- διαδραματίζει αμφιλεγόμενο, τουλάχιστον, ρόλο…

Υπάρχει πολιτική πέρα από το Μνημόνιο

Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση οφείλει να συνεχίσει ανυποχώρητα τις διαπραγματεύσεις. Όμως έχει χρέος και προς την κοινωνία και προς τον εαυτό της να αποκαλύψει και να αποκρούσει δημοσίως τις παράλογες απαιτήσεις των δανειστών. Γιατί διαθέτει ακλόνητα επιχειρήματα τόσο στο καθαρώς οικονομικό όσο και στο πολιτικό επίπεδο.

Παράλληλα, επειδή δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε το πέρας των διαπραγματεύσεων, η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να μη σύρεται στη μονοκαλλιέργεια της αξιολόγησης αλλά να διαμορφώσει μια επιθετική πολιτικοκοινωνική ατζέντα επιλεκτικών παρεμβάσεων που θα βελτιώσουν την καθημερινή ζωή των πολιτών και θα αποτυπώσουν παράλληλα το κοινωνικοπολιτικό της στίγμα. Υπάρχει μια ευρεία σφαίρα δραστηριοτήτων και παρεμβάσεων, πέραν του πεδίου των Μνημονίων και των διαπραγματεύσεων, που θα πρέπει να αξιοποιηθεί.

Ιδιαίτερα σημαντικές παρεμβάσεις στον τομέα της βελτίωσης των λειτουργιών της δημόσιας διοίκησης, στην Υγεία, στην Παιδεία, στους τομείς της κοινωνικής προστασίας και αλληλεγγύης μπορούν να έχουν πολλαπλές θετικές επιπτώσεις στη ζωή των δοκιμαζομένων σήμερα πολιτών.

Όσο για τη Σύνοδο της Ρώμης και τα νέα ψευδεπίγραφα και υποκριτικά μηνύματα συνοχής και αλληλεγγύης που θα διατυπωθούν εκεί, εμείς δεν έχουμε παρά να παρακαλέσουμε τον Θεό να μας προφυλάξει από τους «φίλους» μας, γιατί τους εχθρούς μας τους γνωρίζουμε και φροντίζουμε μόνοι μας να φυλαχτούμε.