Η ενωμένη Ευρώπη έγινε χίλια κομμάτια…
Πραγματικότητα έγινε, αρχικά, με την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ), τη δεκαετία του 1950. Ξεκίνησε να ενώσει τα ευρωπαϊκά κράτη σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο, με σκοπό τη διασφάλιση διαρκούς ειρήνης. Η επιτυχία της ΕΚΑΧ οδήγησε τις έξι συνιδρύτριες χώρες -Βέλγιο, Γαλλία, Δυτική Γερμανία, Ιταλία, Λουξεμβούργο και Ολλανδία- στη διεύρυνση της συνεργασίας τους και στην υπογραφή της Συνθήκης της Ρώμης στις 25 Μαρτίου του 1957.
Εξήντα χρόνια μετά, η Ευρώπη, αν και ετοιμάζεται να γιορτάσει την επέτειο, αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα. Αυτό φάνηκε και στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής που πραγματοποιήθηκε στο νέο κτίριο Europa, αξίας 321 εκατ. ευρώ, στις Βρυξέλλες, διακοσμημένο με πολύχρωμα ταβάνια και μοκέτες, με σκοπό να συμβολίσει τα ενωμένα κομμάτια της Ευρώπης.
Ένταση προκλήθηκε σχετικά με την επανεκλογή του Πολωνού Ντόναλντ Τουσκ στην προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, για δεύτερη θητεία, μέχρι το τέλος του 2019. Ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου Ξαβιέ Μπετέλ ανακοίνωσε ότι υπέρ του Τουσκ τάχθηκαν οι 27 χώρες, πλην της Πολωνίας. Ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας κατήγγειλε ότι η επανεκλογή του είναι κακό σημάδι για την Ευρώπη και αποδεικνύει πως η Ένωση εκτελεί τις διαταγές του Βερολίνου.
Η Πολωνία ήλπιζε ότι θα είχε στο πλευρό της την Ουγγαρία, αλλά τελικά ο ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν την εγκατέλειψε. Επίσης, η Βρετανία, μολονότι δεν είχε εκφραστεί ανοιχτά υπέρ του Τουσκ, συντάχθηκε με την πλειοψηφία.
Στο παρελθόν η κυβέρνηση της Πολωνίας είχε κατηγορήσει τον Τουσκ πως εκμεταλλεύεται τη θέση του για να παρεμβαίνει στα εσωτερικά της χώρας. Ο Ντόναλντ Τουσκ, γερμανομαθής και φίλος με την Άνγκελα Μέρκελ, είναι ο δεύτερος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, το οποίο συστάθηκε το 2009 προκειμένου να ενισχύσει την Ένωση. Ήταν πρωθυπουργός της Πολωνίας από το 2007 ως το 2014, ο μοναδικός που είχε επανεκλεγεί μετά την πτώση του κομμουνισμού. Είχε δε χαρακτηρίσει τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ως μια από τις μεγαλύτερες απειλές για την Ευρώπη.
Μετά την επανεκλογή του, οι ηγέτες ασχολήθηκαν με τα Δυτικά Βαλκάνια, την οικονομία και το Brexit. Ως προς αυτό, αγκάθι αποδεικνύεται το θέμα του κόστους. Ο ιρλανδός πρωθυπουργός τόνισε ότι η Βρετανία πρέπει να αναλάβει το κόστος του Brexit, το οποίο εκτιμάται πως ανέρχεται στα 60 δισ. ευρώ. Από την πλευρά της, η Βρετανία δεν δείχνει διατεθειμένη να αναλάβει αυτό το βάρος. Ο βρετανός υπουργός Εξωτερικών Φίλιπ Χάμοντ δήλωσε ότι η χώρα του θα ακολουθήσει τις διεθνείς επιταγές αλλά το θέμα του κόστους είναι υπό διαπραγμάτευση.
Πριν από λίγες ημέρες, το βράδυ της Δευτέρας, στο παλάτι των Βερσαλλιών, όπου υπεγράφη η συνθήκη ειρήνης για το τέλος του Αʼ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Φρανσουά Ολάντ, η Άνγκελα Μέρκελ, ο Μαριάνο Ραχόι και ο Πάολο Τζεντιλόνι έλαβαν μια σημαντική απόφαση για το μέλλον της Ευρώπης. «Η Ευρώπη πολλών ταχυτήτων είναι απαραίτητη, διαφορετικά δεν μπορεί να προχωρήσει», δήλωσε η γερμανίδα καγκελάριος.
«Η ενότητα δεν είναι ομοιομορφία», προσέθεσε ο γάλλος Πρόεδρος, ο οποίος μιλώντας στη γαλλική εφημερίδα «Le Monde» ανέφερε πως «για μερικούς η ιδέα των διαφορετικών ταχυτήτων είναι μια πραγματικότητα, μια ιδέα απαραίτητη, αλλιώς η Ευρώπη θα εκραγεί». «Η Ιταλία θέλει μια Ευρώπη με περισσότερη συνοχή, αλλά επιτρέπονται τα διαφορετικά επίπεδα συνοχής», είπε ο ιταλός πρωθυπουργός. Ακόμα κι ο ανεξάρτητος υποψήφιος για την Προεδρία στη Γαλλία Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε ότι η Ευρώπη μπορεί να τολμήσει να γίνει πολλών ταχυτήτων. Ήδη αυτό συμβαίνει. Δεν είναι όλα τα κράτη-μέλη στη ζώνη Σένγκεν και οι 19 από τις 28 χώρες έχουν νόμισμά τους το ευρώ.
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι όμως κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς έτσι μπαίνει τέλος στην ιδέα της ενότητας. Χώρες όπως η Πολωνία και η Ουγγαρία θα έχουν τη δικαιολογία να μη συμμορφώνονται με τους ευρωπαϊκούς κανόνες.
Τώρα το ενδιαφέρον στρέφεται στις εκλογές στην Ολλανδία, αφού η δυναμική του ακροδεξιού Γκερτ Βίλντερς απειλεί και αυτή με τη σειρά της το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Σύμφωνα με την Κομισιόν, υπάρχουν πέντε σενάρια για την Ευρώπη μέχρι το 2025: Να συνεχίσει με την υπάρχουσα μορφή, να λειτουργήσει ως ενιαία αγορά μόνο, να κάνει λιγότερα και να είναι περισσότερο αποτελεσματική, να επιτρέψει στα κράτη-μέλη να αναπτυχθούν με τον δικό τους ρυθμό ή να προχωρήσουν όλοι μαζί.