ΟΛΑ ΣΤΟΝ ΑΕΡΑ!
Όλα είναι κυριολεκτικά στον αέρα και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πότε ακριβώς θα υπάρξει τελική συμφωνία και τι ακριβώς θα προβλέπει. Με ορατό τον κίνδυνο να χαθεί το επόμενο ορόσημο της 20ής Μαρτίου, οπότε είναι να συνεδριάσει εκ νέου το Eurogroup. Σε αυτόν τον γύρο των διαπραγματεύσεων αμφότερες οι πλευρές ακολουθούν τακτική «κατενάτσιο» παραμένοντας αμετακίνητες στις θέσεις τους.
Ενώ κάποια μικρά βήματα που έγιναν δεν αρκούν για να γεφυρωθεί το μεταξύ τους χάσμα και να δρομολογηθούν οι διαδικασίες για την επίτευξη συμφωνίας που θα έχει τα χαρακτηριστικά ενός έντιμου συμβιβασμού. Πιο σκληρή στάση τηρεί, όπως είναι αναμενόμενο, η πλευρά του ΔΝΤ, που ζητάει επιτακτικά συγκεκριμένα νούμερα, σε διαφορετική περίπτωση είναι διατεθειμένο να περιμένει μέχρι και το τέλος Απριλίου για να κλείσει η αξιολόγηση.
Σύμφωνα με πληροφορίες από κυβερνητικές και όχι μόνον πηγές, ακόμη και στο ζήτημα του εξωδικαστικού συμβιβασμού που φάνηκε αρχικά να υπάρχει ταύτιση απόψεων, στην πορεία προέκυψαν ουσιώδεις διαφορές. Η δυσκολία έγκειται στο ότι η πλευρά των δανειστών απαιτεί να μην υπάρξει καμιά διαγραφή οφειλών προς την εφορία, είτε πρόκειται για χρέη από φόρους είτε από ΦΠΑ, και στη ρύθμιση να μην ενταχθεί η συγκεκριμένη κατηγορία οφειλετών..
Διάσταση απόψεων υπάρχει και στα ζητήματα της ενέργειας, όπου η κυβέρνηση, εκτός από τις απαιτήσεις των δανειστών για πώληση μονάδων της ΔΕΗ, έχει να αντιμετωπίσει και τις αντιδράσεις ορισμένων βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ που διαφωνούν με την προοπτική αυτή. Μεγάλη είναι η διαφορά όσον αφορά το ύψος των πλεονασμάτων για μετά το 2018, με τους δανειστές να απαιτούν 3,5% και το ποσό να πηγαίνει στην εξόφληση του χρέους και την κυβέρνηση να αντιπροτείνει το 2,5% να πηγαίνει στο χρέος και το 1% να διοχετεύεται στην ανάπτυξη. Ακόμη οι δανειστές, προεξάρχοντος του Βερολίνου -και κυρίως του Β. Σόιμπλε-, ζητούν τα υψηλά πλεονάσματα (3,5%) να ισχύσουν σε βάθος πενταετίας, ενώ η ελληνική πλευρά θέλει τριετία. Διάσταση απόψεων διαπιστώνεται και όσον αφορά τον χρόνο εφαρμογής του μέτρου περικοπής των συντάξεων και του αφορολόγητου, με τους δανειστές να ζητούν να ισχύσει από το 2018 και την κυβέρνηση να επιχειρεί να μεταθέσει την εφαρμογή του για μετά το 2019. «Λευκός καπνός» δεν έχει βγει και για το ζήτημα του Υπερταμείου, αφού οι δανειστές απαιτούν να τηρηθεί κατά γράμμα ο αρχικός σχεδιασμός. Σοβαρές ενστάσεις προβάλλουν οι δανειστές και ως προς τα αντίμετρα που θέλει να προωθήσει η κυβέρνηση, ενστάσεις που έχουν να κάνουν τόσο με το κόστος όσο και με τον χρόνο εφαρμογής τους. Πρόβλημα ανακύπτει και από το γεγονός ότι κάθε πλευρά ερμηνεύει με διαφορετικό τρόπο τις ως τώρα αποφάσεις του Eurogroup, με συνέπεια να μεγεθύνονται οι υπάρχουσες διαφορές.
Αισιοδοξία
Άλλες πληροφορίες δίνουν μια διαφορετική εικόνα ως προς την πορεία των διαπραγματεύσεων, καθώς αναφέρουν ότι έχει σημειωθεί ουσιαστική πρόοδος, ότι υπάρχει συμφωνία επί των σημείων και απομένει η ποσοτικοποίηση των μέτρων. Δεν αποκλείουν μάλιστα το ενδεχόμενο αυτό να γίνει μέχρι την προσεχή Πέμπτη, οπότε και θα ολοκληρωθεί, εκτός απροόπτου, αυτός ο κύκλος των διαπραγματεύσεων.
Υπενθυμίζεται ότι σε πρόσφατες δηλώσεις του ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας εμφανίσθηκε αισιόδοξος, λέγοντας ότι στο διάστημα που απομένει μέχρι τις 20 Μαρτίου μπορεί να επιτευχθεί συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί τις επόμενες ημέρες ή εβδομάδες. Σύμφωνα με άλλες πληροφορίες, στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων έχει επιστρέψει το σενάριο για κατάτμηση της αξιολόγησης καθώς και του πακέτου των μέτρων.
Να υπάρξει δηλαδή τώρα μια συμφωνία για μέτρα / αντίμετρα και τα δημοσιονομικά, να πάνε για αργότερα (Μάιο) τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος και τα πλεονάσματα και η συζήτηση για την ελάφρυνση του χρέους να μετατεθεί σε χρόνο μετά τις γερμανικές εκλογές (27 Σεπτεμβρίου).
Πρακτικά αυτό θα άνοιγε τον δρόμο για να κλείσει τώρα με πολιτική συμφωνία η αξιολόγηση και η χώρα μας να ενταχθεί άμεσα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Στο Μέγαρο Μαξίμου αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό το ενδεχόμενο καθώς θεωρούν ότι δεν είναι πολιτικά (και επικοινωνιακά) διαχειρίσιμο ένα αποσπασματικό πακέτο, αφού στην πρώτη φάση θα είναι τα επώδυνα μέτρα, ενώ οι ρυθμίσεις για το χρέος μετατίθενται για αργότερα.
***
Τι φοβάται ο Στουρνάρας
Το 2016 η ελληνική οικονομία βρέθηκε στο μεταίχμιο μεταξύ ύφεσης και ανάπτυξης. Κατά το 2017 αναμένεται να ανακάμψει, αν και εξακολουθούν να υπάρχουν κίνδυνοι για την αναπτυξιακή προοπτική της. Η πρώτη κατηγορία κινδύνων συνδέεται με την αστάθεια στο διεθνές περιβάλλον. Παράμετροι αστάθειας του διεθνούς περιβάλλοντος, εντός του οποίου καλείται η ελληνική οικονομία να λειτουργήσει, είναι:
(α) Οι διαδοχικές κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις και η άνοδος του ευρωσκεπτικισμού στην ΕΕ. Μια ενδεχόμενη ενίσχυση των αντιευρωπαϊκών δυνάμεων θα επηρεάσει τις αποφάσεις των ηγετών πολλών χωρών της ΕΕ, με κίνδυνο την αποδυνάμωση των συλλογικών θεσμικών οργάνων της.
(β) Οι αβεβαιότητες που συνδέονται με την αλλαγή της εξωτερικής και της οικονομικής πολιτικής των ΗΠΑ υπό τη νέα προεδρία και δημιουργούν ασάφεια ως προς τον νέο ρόλο των ΗΠΑ στον πλανήτη.
(γ) Οι διαφαινόμενες τάσεις ανόδου του εμπορικού προστατευτισμού, με παράλληλη υστέρηση των ιδιωτικών παραγωγικών επενδύσεων και πτώση του διεθνούς εμπορίου.
(δ) Ενδεχόμενη αρνητική εξέλιξη των προσφυγικών – μεταναστευτικών ροών και αποτυχία στη διαχείρισή τους θα μπορούσε να ενδυναμώσει περαιτέρω την ανησυχία της κοινής γνώμης σε θέματα ασφάλειας και μετανάστευσης και να αυξήσει τον κίνδυνο της κοινωνικής εσωστρέφειας.
(ε) Η επιδείνωση των συνθηκών ασφάλειας διεθνώς, με σημαντικές οικονομικές απώλειες μέσω της μείωσης του εμπορίου, των μεταφορών και του τουρισμού.
(στ) Η γεωπολιτική αστάθεια στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Μεσογείου.
(ζ) Τέλος, η διαδικασία διαμόρφωσης της νέας ευρωπαϊκής οικονομικής αρχιτεκτονικής καθώς θα εξελίσσονται οι διαπραγματεύσεις ΕΕ – Ηνωμένου Βασιλείου που θα οριστικοποιήσουν τις μεταξύ τους σχέσεις στη μετά το Brexit εποχή.