Τα χαρτιά που έχει στα χέρια του ο Τσίπρας
Παρά τις απειλές περί νέας χρηματοπιστωτικής ασφυξίας, ο Αλέξης Τσίπρας και η κυβέρνηση όχι μόνο διαμηνύουν ότι δεν πρόκειται να νομοθετήσουν εκ των προτέρων μέτρα, αλλά ταυτόχρονα δίνουν τη μάχη της πολιτικής διαπραγμάτευσης προκειμένου να υπάρξει ένας λογικός συμβιβασμός πριν ανοίξει ο κρίσιμος εκλογικός κύκλος στην Ευρώπη (ολλανδικές, γαλλικές, γερμανικές και, πιθανότατα, ιταλικές εκλογές).
Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, μετά την τελευταία συνεδρίαση του Eurogroup και όσων διημείφθησαν εκεί, θα επιχειρήσει να αξιοποιήσει προς όφελος της πολιτικής διαπραγμάτευσης δύο σημαντικές συναντήσεις, όπου θα παραβρεθούν κορυφαίοι ευρωπαίοι ηγέτες.
Η μία αφορά τη Σύνοδο των ηγετών του Νότου στη Λισαβόνα (που ξεκίνησε χθες Σάββατο), όπου ήταν παρόντες ο γάλλος Πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ και οι πρωθυπουργοί της Ιταλίας Πάολο Τζεντιλόνι, της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα και της Ισπανίας Μαριάνο Ραχόι.
Ο επόμενος κρίσιμος σταθμός είναι η Σύνοδος Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Μάλτα στο τέλος της επόμενης βδομάδας, όπου θα είναι παρόντες η Άνγκελα Μέρκελ, ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ κ.ά.
Ο Αλέξης Τσίπρας σε αυτές τις δύο συνόδους θα προσπαθήσει να πιέσει και να επηρεάσει τους ευρωπαίους ηγέτες για να αποσπάσει έναν έντιμο συμβιβασμό και μια πολιτικά διαχειρίσιμη λύση που θα μπορέσει να αντέξει η κυβέρνηση αλλά και η Κοινοβουλευτική Ομάδα, εντός της οποίας ήδη υπάρχουν γκρίνιες και διατυπώνονται προβληματισμοί από τους βουλευτές. (Αποκαλυπτικό ρεπορτάζ στη σελ. 14.)
Στο επιτελείο του πρωθυπουργού συνυπολογίζουν όλα τα δεδομένα και κυρίως το κλίμα που διαμορφώνεται σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες λόγω των κρίσιμων εκλογικών αναμετρήσεων. Σύμφωνα μάλιστα με έγκυρους πολιτικούς κύκλους, φαίνεται ότι στην Αθήνα ζυγίζουν καλά δύο παράγοντες:
• Τη ραγδαία δημοσκοπική πτώση της Άνγκελας Μέρκελ στη Γερμανία, κάτι που, όπως λένε, είναι πολύ πιθανό να ενισχύσει την ακραία ρητορική για σκληρή έως και τιμωρητική λύση για την Ελλάδα προκειμένου να ικανοποιηθεί ένα άκρως συντηρητικό εκλογικό ακροατήριο στη Γερμανία και να αποφευχθούν μεγάλες διαρροές προς την Ακροδεξιά, που ενισχύει την επιρροή της.
•Τις παράλογες απαιτήσεις αξιωματούχων του ΔΝΤ, που επιδεινώνουν την κατάσταση και περιορίζουν τις πιθανότητες για εξεύρεση βελτιωμένης λύσης.
Οι ίδιοι κύκλοι δεν παραβλέπουν και το γεγονός ότι αρκετοί ευρωπαίοι πολιτικοί θέλουν λύσεις στα μέτρα τους, που να ικανοποιούν τις εκλογικές τους σκοπιμότητες, και ενδεχομένως να είναι διατεθειμένοι να έχουν και εκλογικά επιχειρήματα στα χέρια τους σε βάρος της Ελλάδας προκειμένου να συγκρατήσουν ένα δύσκολο συντηρητικό ακροατήριο.
Το δεκαήμερο αυτό, που άνοιξε με τη Σύνοδο των ηγετών του Νότου στη Λισαβόνα και περιλαμβάνει και τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, θεωρείται από κυβερνητικούς κύκλους εξαιρετικά κρίσιμο και δύσκολο. Όπως έλεγαν μάλιστα χαρακτηριστικά, «είναι περίοδος επώδυνου τοκετού για τη λήψη δύσκολων αποφάσεων».
Οι ίδιοι κύκλοι τόνιζαν πως ο πρωθυπουργός θα ζητήσει από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, και πρωτίστως από τον κ. Μητσοτάκη και τη ΝΔ, να ξεκαθαρίσουν με απόλυτη σαφήνεια τη θέση τους, αν δηλαδή δέχονται την εκ των προτέρων νομοθέτηση σκληρών μέτρων ή όχι. «Ο καθένας θα αναλάβει τις ευθύνες του ενώπιον του κόσμου», λένε χαρακτηριστικά. Ξεκαθάριζαν δε πως στο επιτελείο του πρωθυπουργού δεν σκέφτονται να ζητήσουν αυξημένη πλειοψηφία στη Βουλή (π.χ. 180 ψήφους για να περάσει η οποιαδήποτε συμβιβαστική λύση με τους δανειστές). «Είναι άλλο πράγμα η ξεκάθαρη πολιτική τοποθέτηση και η πολιτική ευθύνη και άλλο πράμα η κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Η κυβερνητική πλειοψηφία είναι επαρκής και συμπαγής για να στηρίξει στη Βουλή την επιλογή της κυβέρνησης», επισημαίνουν.
Τα όρια του συμβιβασμού
Πάντως, παρά τις πιέσεις που υπήρξαν στο Eurogroup, η κυβέρνηση επιμένει ότι δεν πρόκειται να συναινέσει στην εκ των προτέρων νομοθέτηση μέτρων και στην ικανοποίηση παράλογων απαιτήσεων.
Αυτό που θα μπορούσε να συζητήσει -και υπό προϋποθέσεις να δεχθεί- η ελληνική πλευρά είναι η περιγραφή -και μόνο αυτή- κάποιων μέτρων σε περίπτωση που δεν αποδώσει η πολιτική που ακολουθείται και δεν επιτευχθούν οι στόχοι.
Πάντως, παρά τα προβλήματα που ανέκυψαν στην πρόσφατη συνεδρίαση του Eurogroup, κυβερνητικοί κύκλοι επισημαίνουν ως πολύ θετικό το γεγονός ότι αναγνωρίστηκε η καλή εικόνα της ελληνικής οικονομίας.
Επιμέρους στοιχεία που επιβεβαιώνουν την εικόνα αυτή είναι το ότι το 2016 θα κλείσει πιθανότατα με θετικό πρόσημο στην ανάπτυξη και πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 2%, κάτι που αναγνωρίστηκε και από τον πρόεδρο του Eurogroup.
Σημειώνεται ότι η κυβέρνηση απορρίπτει τις αιτιάσεις περί απομόνωσης της Ελλάδας στο Eurogroup, επισημαίνοντας ότι στη συνεδρίαση δεν υπήρξε κανένα μπλοκ των «θεσμών» εναντίον της Αθήνας, ενώ τονίστηκε ότι δεν υπάρχει περίπτωση νομοθέτησης νέων μέτρων από τώρα για μετά το 2018.
Κυβερνητικά στελέχη τόνιζαν πως το ΔΝΤ επέμεινε και επιμένει στη νομοθέτηση από τώρα μέτρων για μετά το 2018, κάτι που δεν γίνεται δεκτό από την ελληνική πλευρά, και εκτιμούσαν πως αυτή η επιμονή αλλά και η έκθεση που διέρρευσε περί μη βιώσιμου ελληνικού χρέους ενδεχομένως σημαίνουν δύο πράγματα:
– Είτε ετοιμάζεται να ασκήσει μεγαλύτερη πίεση στο Βερολίνο για μεγαλύτερη ελάφρυνση χρέους και βαθύτερο «κούρεμα».
– Είτε ετοιμάζει το έδαφος για αποχώρηση τουλάχιστον από το χρηματοδοτικό σκέλος του προγράμματος.