Κανείς δεν ξέρει πού θα πάει το τρένο…

Κάθε φορά που συνομιλείς με τον ηθοποιό Δημήτρη Καταλειφό η σκέψη σου πηγαίνει πιο μακριά, ακονίζεις το μυαλό σου. Ο αξιόλογος θεατράνθρωπος, που φέτος ζει μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του στην τηλεόραση μέσα από τη σειρά «Η λέξη που δεν λες» αλλά και στο σανίδι με την παράσταση «Ήταν όλοι τους παιδιά μου», μιλά στο «ΠΑΡΟΝ» για τη χρεοκοπία μας στην εκπαίδευση και τονίζει ότι ζούμε έναν νέο κόσμο, που είναι από τους χειρότερους.

***

> Οι εμφανίσεις σας στην τηλεόραση υπήρξαν σπάνιες, αν και καταλυτικές. Μία στο «Μινόρε της αυγής» του Φώτη Μεσθεναίου, στην ΕΡΤ, και μία στο «10» της Πηγής Δημητρακοπούλου, βασισμένο στο βιβλίο του Μ. Καραγάτση, στον Alpha. Γιατί είπατε «ναι» στην πρόταση του Θοδωρή Παπαδουλάκη;

Ήμουν και εγώ θεατής της άριστης δουλειάς του το «Νησί», στο Mega. Με κέρδισε ο ρόλος του παππού Παύλου όσο διάβαζα τα κείμενα αλλά και ότι για έξι μήνες θα κάναμε γυρίσματα στην Κρήτη. Στην αρχή, όταν ο Θοδωρής μου είπε ότι θα πρέπει να μιλάω κρητικά, μια προφορά ξένη προς εμένα, αρνήθηκα. Εκείνος με πίεζε. Του είπα λοιπόν ότι θα περάσω από ακρόαση και αν τα καταφέρω με τους ιδιωματισμούς θα συνεχίσω. Πήγα λοιπόν ενάμισι μήνα πριν ξεκινήσουν τα γυρίσματα στα Χανιά και καθόμουν στους καφενέδες και κρατούσα σημειώσεις, λέξεις, φράσεις, τονισμούς από τον τρόπο που μιλούσαν οι Κρητικοί, και δη οι μεγαλύτεροι άνδρες. Αυτή η δυσκολία ήταν για μένα μια πρόκληση. Αυτό που τελικά με κέρδισε στους Κρητικούς είναι η εκ της φύσεώς τους μεγάλη επιθυμία για ελευθερία, που έρχεται σε αντίθεση με τον περιορισμό που τους ασκεί η γνώμη του κόσμου. Εκεί γίνεται και η έκρηξη. Ο ήρωας που υποδύομαι δεν δέχεται ότι ο εγγονός του ο Παυλής, που έχει διαγνωσθεί με αυτισμό, δεν είναι φυσιολογικός. Με τη σοφία των χρόνων του λέει: «Ο Παυλής μου είναι διαφορετικός». Επίσης, για αυτόν τον συντηρητικό άνθρωπο, το να δεχθεί την αδυναμία του, δηλαδή την ανάγκη του για συντροφικότητα, δεδομένου ότι είναι χήρος, και να πάψει να κρατά κρυφή τη σχέση του με την καθηγήτρια μουσικής του χωριού, είναι μια επανάσταση.

> Πόσο δύσκολες είναι οι επαναστάσεις για τους ανθρώπους που έχουν φτάσει κοντά στα 65 αλλά ηλικιακά έχουν ακόμη μια δεύτερη ευκαιρία στη ζωή;

Πολλοί άνθρωποι γύρω στα 60 με 70 νιώθουν κουρασμένοι από τις σχέσεις. Νιώθουν ότι μεγάλωσαν, έχουν γαλουχηθεί και με άλλες αξίες, συνήθως πιο συντηρητικές. Ο ειλικρινής άνθρωπος όμως θα κάνει την επανάστασή του παρά την ηλικία του. Θα σπάσει τα ταμπού, θα τολμήσει, θα νιώσει ελεύθερος. Γιατί η ανάγκη για συντροφικότητα και αγάπη δεν έχει ηλικία.

Ο ειλικρινής άνθρωπος αν δεν τα βρει με τον εαυτό του θα βρίσκεται σε μια συνεχή πάλη. Κάποιοι άνθρωποι μεγαλώνουν και σκληραίνουν στις απόψεις τους, γίνονται πιο δύσκολοι ως χαρακτήρες και άλλοι χαλαρώνουν, γίνονται πιο ανθρώπινοι, έχουν μια γλυκιά αύρα και ζουν ίσως τα πιο ωραία τους χρόνια.

Πιστεύω ακράδαντα ότι οι άνθρωποι αυτής της ηλικίας, όταν παραδεχτούν τις αδυναμίες τους, είναι πιο γενναίοι από το να παριστάνουν τους δυνατούς, τους αυτάρκεις. Θέλει γενναιότητα για να παραδεχτείς την αδυναμία σου.

> Δικαιολογείτε με επιχειρήματα τον κρητικό ήρωά σας. Πώς όμως μπορείτε να δικαιολογήσετε την απληστία του θεατρικού σας ήρωα Τζο Κέλερ, ενός εργοστασιάρχη, που εις γνώσιν του πούλησε χαλασμένους κινητήρες αεροπλάνων για το κέρδος…

Λοιπόν, επειδή παίζω με πάθος αυτόν τον ήρωα, θα τον υποστηρίξω και αυτόν και θα σας αποδείξω πόσο μοιάζει με όλους τους οικογενειάρχες. Ο συγγραφέας Άρθουρ Μίλερ έχει κεντήσει πάνω σε αυτόν τον ήρωα, που αντιπροσωπεύει το αμερικάνικο όνειρο. Τι θέλει αυτός ο πατέρας; Να βγάλει χρήμα για να εξασφαλίσει τα παιδιά του. Σε καιρούς ειρηνικούς τι θέλουν όλοι οι γονείς; Αυτό ακριβώς.

Σε καιρούς ειρηνικούς το 95% των ανθρώπων το μόνο που τους νοιάζει είναι το σπιτικό τους και τα παιδιά τους. Αυτή είναι η αξία ενός καθημερινού ανθρώπου. Αυτό πληρώνουμε σήμερα και με την κρίση. Τον εγωισμό μας. Ο Κέλερ δεν είναι κακός άνθρωπος. Όμως όταν έρχεται ο πόλεμος, για να μην κλείσει το εργοστάσιό του πουλάει και ελαττωματικούς κινητήρες αεροπλάνων, μη γνωρίζοντας ότι με ένα από αυτά θα πετάξει ο γιος του. Και εδώ αρχίζει η τραγωδία ενός συνηθισμένου ανθρώπου, που όταν η μοίρα χτύπησε τον μικρόκοσμό του κατάλαβε την ευθύνη του. Όσο οι θλίψεις αφορούσαν το σύνολο εκείνος αδιαφορούσε.

> Η αδιαφορία μας έφερε στα επτά χρόνια Μνημονίου;

Ναι. Ζούσαμε μια επιφανειακή ζωή, δεν νοιαζόμασταν για τα κοινά, για το πού πηγαίνει αυτή η ευλογημένη χώρα, την οποία φόρτωναν οι πολιτικοί της με τόσα δανεικά. Τώρα που ήρθε η κρίση, η οποία μοιάζει με πόλεμο, κανείς δεν ξέρει πού θα πάει αυτό το τρένο. Τώρα στην κρίση ρίξαμε μια ματιά στον διπλανό μας, στον συνάνθρωπό μας, τον νιώσαμε αδελφό μας. Για αυτό και ο Μίλερ έβαλε εύστοχα τον τίτλο «Ήταν όλοι τους παιδιά μου», υπό την έννοια ότι δεν γίνεται να ζεις σε μια κοινωνία και να μη νιώθεις τον άλλο σαν αδερφό σου. Η αδιαφορία θα σου γυρίσει μπούμερανγκ.

> Θα αντιδράσουμε σε αυτήν την εξαθλίωση που μας έχουν επιβάλλει οι δανειστές μας;

Ζούμε πολύ δύσκολα χρόνια. Οι νέοι μας έχουν προτιμήσει την ξενιτιά. Δεν κάθονται στον τόπο τους να το παλέψουν. Για μένα η κρίση πρωτίστως είναι πολιτιστική. Τα νέα παιδιά είναι εξπέρ στην τεχνολογία, τάμπλετ, λάπτοπ, έξυπνα κινητά τηλέφωνα, αλλά δεν έχουν ουσιαστική μόρφωση, γνώση. Η εκπαίδευση νοσεί. Οι νέοι είναι όλη την ημέρα αγκαλιά με το Facebook και το κινητό τους, που αυξάνει τον ναρκισσισμό τους. Ακόμη και η έννοια της φιλίας έχει χάσει το νόημά της. Έχουν, λένε, 500 φίλους στο Facebook. Μα όλοι αυτοί είναι φίλοι τους; Δυστυχώς αυτή η γενιά γαλουχήθηκε από την προηγούμενη. Μια γενιά ευκολίας, με δανεικά χρήματα και έλλειψη παιδείας. Αρνούμαι να πιστέψω ότι τα πάντα στη ζωή είναι οικονομία, ότι το χρήμα παίζει τον πρώτο ρόλο. Δεν καταλαβαίνω όλα αυτά που λέγονται στις ειδήσεις.

Η πρώτη αξιολόγηση, η δεύτερη, το τρίτο Μνημόνιο, έφτασε η «τρόικα», ήρθαν οι «θεσμοί». Τι δελτία είναι αυτά; Έγινε η ζωή μας ποσοστά και αριθμητική. Έγινε η ζωή μας τεχνολογία. Άνθρωποι χωρίς συναισθήματα και σκέψεις, χωρίς καλλιέργεια που κάνουν «like» στην εξωτερική εμφάνιση σε μια ωραία πόζα και βάζουν και καρδούλες στις οθόνες των κινητών τους.

Απέχω με όλη μου τη συνείδηση από αυτήν την τεχνολογία, δεν θέλω να προσαρμοστώ σε αυτήν την εποχή που μέσω εφαρμογών στο κινητό βρίσκεις ερωτικό σύντροφο σε κοντινή χιλιομετρική απόσταση, ενώ οι καρδιές των ανθρώπων είναι μακριά.

> Δεν είστε μόνος. Υπάρχουν και άλλοι που αντιστέκονται στο διαδίκτυο.

Μακάρι, γιατί ένιωθα σαν UFO. Η τεχνολογία μου φέρνει αμηχανία, δεν ξέρω πού μας πηγαίνει, είναι κάτι το απροσδιόριστο. Προτιμώ τη σκηνή του θεάτρου, εκεί που συνομιλούν ζωντανοί άνθρωποι και όχι ιδεογράμματα και εικόνες, εκεί που αρθρώνεται λόγος, αξίες και ακούγονται προβληματισμοί και όχι βλακείες.

Ζούμε έναν νέο κόσμο. Έναν χειρότερο κόσμο, με την Ευρώπη να κλυδωνίζεται, με την Αριστερά και τα σοσιαλιστικά κόμματα να έχουν απογοητεύσει τους ψηφοφόρους, με αποτέλεσμα να έχουν πάρει κεφάλι τα ακροδεξιά κόμματα. Οι πολιτικοί της Αριστεράς έταξαν πολλά στον λαό για να πάρουν την εξουσία και τώρα μετράνε απώλειες παγκοσμίως, από την Αμερική μέχρι την Ελλάδα. Υποσχέθηκαν μείωση της ανεργίας και απέτυχαν. Μέσα σε όλη αυτήν την οδυνηρή κατάσταση ας μην ξεχνάμε ότι ο πόλεμος στη Συρία συνεχίζεται και οι πρόσφυγες περνούν το δικό τους μαρτύριο. Η χώρα μας τους δέχτηκε, αλλά τώρα με τα χιόνια είδαμε ότι δεν μπορεί να τους παρέχει ούτε τα στοιχειώδη. Τι είναι ηθικό, τι δίκαιο, άραγε, σε αυτόν τον κόσμο; Και μέσα σε όλα αυτά έχουμε και τον τρόμο και τον φόβο που σκορπά το ISIS.

> Και τι μπορούμε να κάνουμε;

Να γίνουμε προσωπικά καλύτεροι άνθρωποι, να κάνουμε υπομονή, μεγάλη η αρετή της υπομονής, και να αγαπήσουμε περισσότερο την Ελλάδα μας. ­­­­