Η Τουρκία έφυγε «πυροβολώντας» από τη Γενεύη με καθαρό ποινικό μητρώο

Η εν δυνάμει λύση επικεντρώνεται στην εξής πολιτική και νομική αντίληψη: Εφόσον οι δύο πλευρές αποφάσισαν ότι ο Βορράς θα τελεί υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση και ο Νότος υπό ελληνοκυπριακή, θα πρέπει να γίνουν βήματα αποδοχής του ενός από τον άλλον. Είναι, με βάση το διεθνές δίκαιο, αυτό το οποίο ονομάζουμε ως «acknowledgment» (αποδοχή). Συνιστά το προηγούμενο βήμα της αμοιβαίας αναγνώρισης που θα προκύψει στο πλαίσιο μιας λύσης διζωνικής-δικοινοτικής Oμοσπονδίας, όπως την σχεδίασαν Τούρκοι και Βρετανοί το 1956 και όπως αυτή αποτυπώνεται από το 1974 επί του παράνομου πληθυσμιακού, διοικητικού και γεωγραφικού διαχωρισμού της Κύπρου.

Αποτίμηση και ανοικτά μέτωπα

Αποτιμώντας τη Διάσκεψη της Γενεύης θα μπορούσαν να λεχθούν τα εξής:

1. Υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, είχαμε μια ισοϋψή συμμετοχή μεταξύ του Προέδρου Αναστασιάδη και του κατοχικού ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί. Ο ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες δεν κάλεσε τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας με τον τίτλο του, αλλά ως «εξοχότατο». Το ίδιο έπραξε και για τον κατοχικό ηγέτη. Αυτά αναφέρονται και στην ανακοίνωση του ΟΗΕ μετά τη λήξη της διεθνούς διάσκεψης, χωρίς καμιά αναφορά στην Κυπριακή Δημοκρατία. Έγινε ως εκ τούτου δεκτή η τουρκική θέση για πενταμερή. Και αυτό συνέβη παρότι ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας ορθώς τόνιζε πριν από τη Γενεύη ότι η διάσκεψη θα ήταν τετραμερής. Δηλαδή θα συμμετείχαν σε αυτήν η Κυπριακή Δημοκρατία και οι εγγυήτριες δυνάμεις.

2. Η Τουρκία, παρότι αδιάλλακτη, έφυγε από τη Γενεύη «πυροβολώντας» την Ελλάδα, προβάλλοντας τον ισχυρισμό ότι δεν θέλει λύση, αλλά και με καθαρό ποινικό μητρώο. Επισημαίνεται το γεγονός αυτό διότι προ της Γενεύης τόσο ο Πρόεδρος Αναστασιάδης όσο και ο υπουργός Εξωτερικών Ι. Κασουλίδης ισχυρίζονταν ότι η Τουρκία θα ετίθετο προ των ευθυνών της. Ο τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν όχι μόνο δεν εμφανίστηκε στη Γενεύη, αλλά δήλωσε μετά τη διάσκεψη ότι δεν θα υπάρξει λύση χωρίς τουρκικές εγγυήσεις και παραμονή τουρκικού στρατού.

3. Το Κυπριακό δεν ήταν και δεν είναι σε ακτίνα λύσης, όπως ισχυριζόταν ο ειδικός σύμβουλος του ΓΓ του ΟΗΕ Έσπεν Μπαρθ Άιντα. Αυτό προκύπτει από τα έγγραφα που διέρρευσαν προς τον Τύπο. Βασικός όρος της τουρκικής πλευράς για να συζητηθούν οι πτυχές της διακυβέρνησης είναι η αποδοχή από την ελληνοκυπριακή πλευρά της εκ περιτροπής προεδρίας, δηλαδή να σφραγιστεί ο διχοτομικός χαρακτήρας της λύσης σε επίπεδο εκτελεστικής εξουσίας καθώς και η συγκυριαρχία. Υπάρχουν σωρεία ζητημάτων που είναι ανοικτά, από το εδαφικό και το περιουσιακό ως το κόστος της λύσης, την εξεύρεση των χρημάτων, το φυσικό αέριο, την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ.

4. Κατατέθηκαν μεν χάρτες, οι οποίοι έμειναν, όμως, κλειδωμένοι από τον κ. Άιντα, και θα δημοσιοποιηθούν, όπως απαίτησε η τουρκική πλευρά, -τότε και μόνο τότε- όταν κλείσουν όλα τα ανοιχτά θέματα και δη εκείνο της ασφάλειας.

Eυχολόγια και τεχνοκράτες

Η συμφωνία για να παραπεμφθεί το θέμα της ασφάλειας προς συζήτηση σε επίπεδο τεχνοκρατών των εγγυητριών δυνάμεων και των δύο κοινοτήτων της Κύπρου ήταν η ύστατη επιλογή για να αποφευχθεί το ναυάγιο. Στη Γενεύη από τις 9 ως τις 12 Ιανουαρίου διεξήχθη μια διάσκεψη η οποία επιβεβαίωσε τη διάσταση απόψεων μεταξύ των μερών, όπως ήταν μέχρι και πριν από αυτήν. Ήταν μια προσπάθεια του κ. Άιντα να κρατήσει τη διαδικασία ζωντανή και να δεσμεύσει τις δύο πλευρές επί όσων έχουν ήδη συμφωνηθεί. Στηρίχθηκε σε ευχολόγια και διεφάνη ότι ήταν πρόχειρη και καταδικασμένη εκ των προτέρων σε αποτυχία.